چگونه رودربایستی نداشته باشیم

رودربایستی حالتی­ است که فرد از گفتن حرفی یا انجام رفتاری به دلیل حفظ حرمت طرف مقابل احتراز می­کند. در این حالت فرد علیرغم میل باطنی خود و برخلاف خواسته­ خود، در جهت رضایت طرف مقابل عمل می­کند. صرفاً به این دلیل که نکند کسی درباره او فکری بکند، یا اینکه فکری نکند، یا آنکه نکند که اگر آن کار را انجام ندهد، باعث ناراحتی دیگران شود. با ما همراه باشید تا اثر نامطلوب این رفتار را برای شما بیان کنیم.

چگونه رودربایستی نداشته باشیم ۱) رودربایستی در فرهنگ ما

در کشور ما از گذشته­ های دور فرهنگ رودربایستی وجود داشته و نسل به نسل از اجداد گذشته به فرزندانشان منتقل شده است. تقریبا این نوع رفتار ویژه در بین هیچ ملتی در جهان – بجز ما ایرانیان – وجود ندارد. تعارفات معمولا ریشه در الگوهای ارتباطی دوران کودکی و سبک فرزند پروری دارد. والدینی که اجازه نمی‌­دهند کودکان شان هیجانات و احساسات خود را ابراز کنند و یا اگر تصمیم ­گیری فرزندان براساس میل شخصی آنها باشد، آن را نوعی سرپیچی تلقی می‌­کنند، حاصل این روش تربیتی تعامل اجتماعی ضعیف فرزندان خواهد بود که توانایی نه گفتن را ندارند و در بعضی مواقع از خواست خود می­‌گذرند و علی رغم میل درونی خود به خواسته دیگران پاسخ می‌­دهند.

چگونه رودربایستی نداشته باشیم ۲) علت رودربایستی

عوامل زیادی موجب کمرویی اجتماعی در افراد می‌شود. این عوامل شامل عوامل فرهنگی، سبک تربیتی والدین، ویژگی­‌های شخصیتی، عوامل موروثی و تجارب مختلف زندگی می‌شود. در روابط بین فردی­، این حالت بیشتر ناشی از ترس فرد نسبت به از دست دادن محبوبیت خود و توجه دیگران است. ترس از قضاوت منفی دیگران یکی از علل اصلی کم رویی است­. زیرا فرد دائم نگران است که مبادا با رفتاری نابجا باعث رنجش دیگران شود، مورد ارزیابی منفی آنها قرار گیرد و آدم خوب و محبوبی به نظر نیاید.

چگونه رودربایستی نداشته باشیم ۳) آسیب های فردی و اجتماعی رودربایستی

افراد کمرو ممکن است در محیط‌های اجتماعی، دارای اعتماد ‌به ‌نفس به‌ نظر بیایند، ولی اغلب مشغول گفتگوی درونی و مشغله‌های ذهنی منفی هستند؛ احساس خوب‌ نبودن و ناامنی می‌کنند؛ دائما از خود می‌پرسند چطور توسط دیگران دیده یا قضاوت می‌شوند. این حالت چه پنهان باشد و چه آشکار، باعث آسیب به کسانی می‌شود که آن را تجربه می‌کنند. رودربایستی فرد را دچار مشکلات اجتماعی می‌کند، مثل دشواری در ملاقات با دیگران و مشکل در دوست­‌یابی که می‌تواند منجر به انزوا، تنهایی و افسردگی شود. کم‌حرفی‌ و عدم ارتباط مناسب با دیگران ممکن است باعث شود سایرین فکر کنند که فرد مغرور است یا علاقه‌ای به صحبت ندارد. افراد کمر و دائما حواس‌شان به ظاهر و رفتارشان است و به شدت مراقب حرکات و رفتار خود هستند. و بین ترس از دیده‌نشدن یا دیده‌شدن و بی‌ارزش بودن گیر افتاده‌اند.

چگونه رودربایستی نداشته باشیم ۴) راهکارهای رهایی از رودربایستی

همانطور که گفتیم رودربایستی فرد را دچار مشکلات عدیده ای می کند، بنابراین برای رهایی از آن راهکارهای زیر را به شما پیشنهاد می دهیم.

راهکارهای رهایی از رودربایستی – برای جواب دادن وقت بخرید

عادت بله گفتن ناخواسته را متوقف کنید. هر وقت با درخواست دیگران روبرو شدید، به جای اینکه فورا به آنها جواب بله بدهید، اول سعی کنید جواب دادنتان را به تاخیر بیندازید و فرصت فکر کردن به خودتان بدهید تا بتوانیدانتخاب هایتان را بشناسید و حتی به نتایج هر کدام هم بیندیشید.

حالا می توانید خیلی قاطع «بله» بگویید یا در کمال خونسردی چون برنامه تان با درخواستش هماهنگ نمی شود، «نه» بگویید. حتی می توانید به جای بله یا نه گفتن، یک پیشنهاد دیگر مطرح کنید. مهمترین مساله این است که برای جواب دادن فرصت فکر کردن داشته باشید.  اگر درخواست تلفنی باشد، با این جمله که «ممکن است چند لحظه گوشی را نگه دارید». این حرکت به ظاهر ساده، «چرخه آری و نه گویی» خود به خود را به وقفه می اندازد. این حق مسلم شماست که قبل از جواب دادن، درباره جوابتان فکر کنید، ضمن اینکه هنگام بیان حرف های تان، قاطعیت داشته باشید. نباید لحنتان حالت ناچاری داشته باشد.

راهکارهای رهایی از رودربایستی – فقط شنونده نباشید چیزی بخواهید

دوستتان از شما می خواهد که برای یک مهمانی، از روز قبل به کمکش بروید. شما هم دوست دارید که به او کمک کنید ولی نمی توانید تمام روز از کارتان بزنید وبه کمک او بروید. جواب نه و آری به دردتان نمی خورد. در جواب می توانید پیشنهاد خودتان را مطرح کنید. خیلی روراست به دوستتان می گویید که من خیلی دوست دارم به تو کمک کنم، اما واقعا گرفتار هستم. ولی می توانم یکی دو ساعتی را پیش تو بیایم. اگر این دو ساعت به دردش نمی خورد، می تواند از یک نفر دیگر کمک بخواهد چون شما با توجه به گرفتاری های تان دو ساعت را برای رفتن به پیش او خالی کرده اید. پس دیگر وظیفه ای ندارید، ضمن اینکه روش پیشنهاد متقابل صرفا نوعی اطلاع دادن است که می گویید این کاری است که می توانید برای دوستتان بکنید و اگر این برایش مفید نیست، خودش جواب «نه» را می گیرد.

راهکارهای رهایی از رودربایستی – جواب نه را داخل ساندویچ بپیچید

با یک عذرخواهی کوچک و بیان دلیل به طرفتان «نه» بگویید. مثلا به یک مهمانی دعوت شده اید ولی به هر دلیلی نمی توانید در آن شرکت کنید. سعی کنید از تکنیک ساندویچ استفاده کنید. یعنی شما یک ساندویچ درست می کنید و کلمه «نه» را در آن قرار می دهید. خیلی مختصر، به صورت رودررو یا تلفنی به کسی که دعوتتان کرده می گویید که: «می خواستم درباره دعوتت صحبت کنم. من از تو خیلی ممنونم اما این بار واقعا نمی توانم به مهمانی بیایم. از اینکه فکر من بودی بسیار متشکرم. امیدوارم همیشه من را در نظر بگیری.» این می شود یک عذرخواهی کوتاه و خلاصه که هیچ اشکالی ندارد اما اگر بیش از اندازه توضیح بدهید، ممکن است به دردسر بیفتدید. البته حواستان جمع باشد که در همین لحظات هم لحنتان صمیمانه و در عین حال جدی باشد.

راهکارهای رهایی از رودربایستی – خودتان را دائم چک کنید

افراد رودربایست خصوصیات ویژه ای دارند که باید این خصوصیات را بشناسند و بازنویسی شان کنند. آنها فکر می کنند همیشه باید انتظارات و خواسته های دیگران را برآورده کنند. ویرایش این تفکر می شود اینکه شما به خودتان بقبولانید که: «همیشه مجبور نیستید به خواسته ها و انتظارات دیگران جواب مثبت بدهید.» می توانید به انتخاب خودتان به هر کسی که مایلید کمک کنید. یعنی اندیشه های نادرست یک فرد رودربایست را با اندیشه های درست جایگزین کنید و پیش خودتان قضاوت کنید که در کدام حالت آرامش بیشتری خواهید داشت

راهکارهای رهایی از رودربایستی – از خودتان مراقبت کنید

افراد رودربایست بیشتر از اینکه به خواسته ها و نیازهای خودشان توجه کنند، خواسته ها و نیازهای دیگران برایشان در اولویت است. حتی گاهی اوقات یادشان نمی آید آخرین بار، برای خوشحالی خودشان چه کار کرده اند. حتی اگر باز هم قرار باشد در زمره مهرطلب ها قرار بگیرند، لازم است اول به نیازهای جسمانی و روانی خودشان برسند تا اینطوری به شادی و خوشحالی دست پیدا کنند تا بتوانند به اشخاصی که در زندگی شان مطرحند رسیدگی کنند. خودتان را مجبور کنید همانقدر که شادی دیگران برایتان اهمیت دارد، حداقل هم عرض آن، شادی خودتان هم برایتان پراهمیت باشد. گاهی در تنهایی مطلق!

چکیده
رودربایستی حالتی­ است که فرد از گفتن حرفی یا انجام رفتاری به دلیل حفظ حرمت طرف مقابل احتراز می­کند. قرار گرفتن در رودربایستی و قبول آن به معنای خوب بودن و همراهی با دیگران تلقی نمی­ شود. و صرفاً از روی تعارف کردن و خوش برخورد بودن نباید رفتار بد دیگران را تحمل کرد. با یادگیری مهارت­های ارتباط موثر می­توان طرز برخورد صحیح با دیگران را آموخت­. این مهارت­ها به ما یاد می­ دهد مودبانه خواسته­ هایمان را مطرح کنیم. و نیز با تقویت اعتماد به نفس و افزایش خود­باوری و خودکارآمدی می­توان ترس از قضاوت دیگران را از بین برد. همانطور که گفتیم رودربایستی فرد را دچار مشکلات عدیده ای می کند، بنابراین برای رهایی از آن راهکارهایی را برای شما بیان نمودیم که امیدواریم برایتان مفید واقع شده باشند.