چگونه از دیگران انتقاد کنیم

هر فرد در طول حیات خود ممکن است بارها توسط دیگران مورد ارزیابی قرار گیرد. برخی از این ارزشیابی ها دارای جنبه های تشویقی و برخی دیگر منتقدانه است. انتقاد از دیگران در صورتیکه هوشمندانه انجام شود آثار بسیار مفیدی خواهد داشت، درغیر این صورت ممکن است با واکنش های منفی مختلف مواجه شود. این رفتار، هنری است که باید آموخت و بدون آگاهی از روش کاربرد آن زیان بار خواهد بود. انتقاد درست آن است که ضمن تاکید بر نقاط قوت به نقاط ضعف فرد نیز اشاره کند و با ارایه راهکارهای مناسب برای رفع آن سخن به میان آورد. پذیرش انتقاد از دیگران بین طبقات مختلف متفاوت است. برای مثال در بیشتر مواقع انتقاد از سوی افراد یک خانواده قابلیت پذیرش بیشتری در مقایسه با سایرین دارد. به طور معمول ما در برابر قضاوت افراد بیگانه آسیب پذیری بیشتری داریم.در این مقاله همراه ما باشید تا روش های صحیح انتقاد از دیگران را برای شما بیان کنیم.

انواع انتقاد

انتقاد به‌معنی بررسی موشکافانه پدیده‌ها یا رویدادهاست و با هدف تشخیص خوب و بد، و مقایسه این دو با یکدیگر، انجام می‌گیرد.برخی از انواع انتقاد عبارتند از:

انتقاد سازنده

این روش در بسیاری موارد می تواند جنبه ای سازنده و مثبت داشته باشد. اگر لحن انتقاد کننده دوستانه باشد بیشتر موثر واقع شده و شنونده بدون آنکه مورد حمله قرار گیرد از معایب خود مطلع می شود. بی تردید برای هیچکس خوشایند نیست که بشنود «بد غذا میخورید» و یا «در لباس پوشیدن بد سلیقه هستید». برای آنکه انتقاد سازنده و موثر باشد منتقد باید مواردی را رعایت کرده و پرسشهایی را مطرح کند که هر یک از آنها در رساندن وی به هدف خود نقش مثبتی ایفا کند. این سئوالات می بایست محتوای اطلاعاتی را که لازم است مبادله شوند در برگیرد.

همانگونه که گفتن و چگونه گفتن ارتباط نزدیکی با هم دارند، محتوا و شیوه انتقاد نیز بر هم تاثیر گذارند. در تعیین محتوای یک انتقاد باید ابتدا از خود پرسید که از چه رفتاری می خواهیم انتقاد کنیم؟ این روش می تواند بسیار مفید واقع شود، زیرا از به کاربردن جملات کلی و کلمات پوچ و آزاردهنده ای چون «همیشه همین کار را می کنی»، «هیچ وقت به موقع نمی آیی» و جملاتی از این قبیل جلوگیری می شود. هنگامی که انتقاد از رفتار خاصی را با قاطعیت و به طور دقیق مطرح می کنیم برای انتقاد شونده این امکان را فراهم می سازیم که منظور ما را بدرستی درک کند. انتقادی که متوجه رفتار خاصی باشد می تواند منجر به گفتگویی دوجانبه شود تا اینکه به بحثی مبدل شود که حدود آن مشخص نیست.

انتقاد تهاجمی و صریح

رک بودن نشانه صراحت و صداقت است ولی همیشه برای مخاطب خوش آیند نیست بخصوص اگر خیلی ناپخته بیان شود.این نوع انتقاد نه تنها هیچ نوع سازندگی در بر ندارد بلکه شنونده را هم در موضع تدافعی قرار می دهد. بهتر است که انتقاد با بکارگیری یک سیاست درست انجام شود.

انتقاد غیرمستقیم

انتقاد می تواند به صورت غیرمستقیم بیان شود. برای مثال اگر طرف مقابل شما خصوصیت بدی داشته باشد، در خلال گفتگو به او بگویید «به نظر شما آدمهایی که دارای این خصوصیت اخلاقی هستند، غیرقابل تحمل نیستند؟» این شیوه انتقاد باعث می شود که یک حس هوشیاری در وی بیدار شود و وی متوجه شود که دارای چنین مشکلی است. حتماً این مثل را شنیده اید که می گوید «به در می گویند تا دیوار بشنود». این یک مثال متداول در فرهنگ ما برای ابراز همین موضوع است.

انتقاد همراه با تعریف و تمجید

در این روش ابتدا می توان به تعریف و تمجید ویژگی های ارزشمند فردی که مورد انتقاد است پرداخت.برای مثال «تو دختر خیلی باهوشی هستی». پس از کاربرد یک مقدمه مناسب نظر انتقادی خود را بیان و سعی کنید آن را در پوششی از سخنان خوب و دلپذیر قرار دهید. البته منظور شما اصلاً تملق نیست بلکه نخست خصوصیات خوب او را گوشزد کرده و بعد انتقاد خود را ابراز داشته اید.

انتقاد دیرتر از موعد

این گونه انتقادات، زمانی صورت می گیرد که هیچ کمکی به رفع مشکل نمی کند. به عبارت دیگر زمان برای جلوگیری از خطا وجود ندارد. بر هیچ کس پوشیده نیست که انتقاد در چنین زمانی برای جلوگیری از تکرار اشتباه بوده و اگر تشخیص داده شود که تاثیری در آینده نخواهد داشت، بهتر است هیچگاه ابراز نشود.

محکوم کردن

گاهی بجای انتقاد همراه با راهنمایی، انتقاد کننده مخاطب را در یک دادگاه یک طرفه محاکمه و محکوم می کند. او به خود این حق را می دهد که در مورد دیگران اظهار نظر کرده و الگوی فکری خود را به وی تحمیل کند. اینگونه برخوردها نه تنها سازنده نیست، بلکه بسیار نامناسب است.

روش های انتقاد از دیگران

هنگامی که عصبانی می شویم تحکم رفتار خود را از دست داده و اشتباهات فراوانی مرتکب خواهیم شد، این کار باعث می شود دیگران شما را مقصر بشناسند. آیا می توانید از دیگران انتقاد کنید بدون این که احساسات کسی را جریحه دار گردانید؟ از راهنمایی های زیر جهت انتقاد از دیگران بهره ببرید. بدون این که کسی را با سخنان خودتان ناراحت کرده و از دست دهید با ما همراه باشید.

حسن نیت خود را ثابت کنید

دلایلی که شما را به انتقاد از دیگران وا می دارد روش مستقیم شما در انتقاد کردن است. اگر هدف شما فقط اذیت کردن دیگران باشد بدون شک تاثیر آن منفی خواهد بود. اما اگر هدف از انتقاد کمک به کسی ست که از عیب و ایراد کار خود خلاص شود پس روش شما مثبت و خوب است. همیشه از خود بپرسید؛ آیا من فردی مناسب برای انتقاد از این انسان هستم؟ و آیا این انتقاد باعث بهتر شدن رفتار می شود؟ یا خیر؟؟ اگر می خواهید به کسی کمک کنید سعی کنید احساس او را جریحه دار نکنید اگر به انتقاد علاقه مندید از روش های درست آن استفاده کنید. ممکن است مسئول یک کسب و کار باشید، برای مدیریت بهتر و روشن شدن کار انتقاد شما مانعی ندارد.

دور ماندن از احساسات

اگر ملاحظه ای درباره رفتار یکی از دوستان خود داشته اید، و خواستید او را نصیحت کنید تا به شکل بهتری رفتار کند پس از ابراز احساسات شخصی برای رفتار او دور بمانید زیرا این کار باعث می شود حالت تدافعی به خود بگیرد و انتقاد شما را نپذیرد روی نکات کلیدی موضوع مورد نظر تمرکز کنید زیرا انتقاد باعث آزار برخی از انسان ها می شود.

زمان و مکان مناسب را انتخاب کنید و از رفتار انتقاد کنید نه خود شخص

اگر برخی رفتارهای دوستانتان شما را آزار می دهد، و قصد شما فقط کمک کردن به آنهاست، جلوی جمعی از مردم از او انتقاد نکنید بدون شک عکس چیزی که فکر می کنید اتفاق خواهد افتاد. دیگران فکر می کنند شما قصد کوچک کردن دوست خود را دارید و دوست شما حتما برخورد جدی خواهد داشت نیت شما تنها برای کمک کافی نیست، برای انتقاد کردن از زمان و مکان درست استفاده کنید.بیش تر مردم برای انتقاد کردن تمرکز خود را روی خود شخص قرار می دهند نه رفتار مورد انتقاد او، برای انتقاد از شخص ابتدا درباره صفت های او خوب فکر کنید فردی را بخاطر شخصیت یا ظاهر، مورد انتقاد قرار ندهید اگر این کار را کردید فقط با احساس او بازی کرده اید به طور مثال؛ اگر کسی درباره موهای خود از شما نظری خواست چیزی را نقد نکنید که نتواند آن را تغییر دهد. مانند حجم سر یا جمجمه یا حجم موهای او. فقط روی مواردی که قابل تغییر است تمرکز کنید.

استفاده از روش ساندویچ و لبخند زدن

این روش در بسیاری از شرکت ها کاربرد دارد. با استفاده از این استراتژی از جریحه دار کردن احساسات کارکنان خودداری کرده و باعث پیشرفت کارمندان شوید. همچنین این روش در بهتر شدن روابط بین همکاران مفید واقع خواهد شد. این روش به این شکل است که، ابتدا برای انتقاد از دوست یا همکاران با او شوخی کنید و بعد انتقاد خود را می گویید و خاتمه را با پاسخی مثبت تمام خواهید کرد انتقادی که بین دو شوخی صورت بگیرد قابل قبول تر است.هنگامی که کسی را نقد می کنید لبخند بزنید انرژی لبخندی که روی لب های شما نقش بسته به مخاطب شما منتقل خواهد شد و به قبول کردن بهتر انتقاد کمک فراوانی می کند.

چکیده
شاید بسیاری از ما خاطره‌ی خوبی از انتقاد کردن و نقدشدن به‌یاد نداشته باشیم. ممکن است واقعیتی را طوری بیان کرده باشیم که درعوض کمک به طرف مقابل، او را ناراحت یا ناامید کرده باشد. احتمال دارد کسی از ما به‌درستی انتقاد کرده باشد، اما درنهایت، به‌جای توجه به برطرف‌کردن ضعف‌ها، ناامید شده و به‌کل از فعالیت خود دست کشیده باشیم. چرا چنین اتفاقاتی می‌افتد؟ چرا بازخورد ما به نتیجه‌ی مطلوب منجر نمی‌شود؟ چرا از دیگران بازخورد مطلوب دریافت نمی‌کنیم؟ این مسئله را باید در سه جنبه بررسی کرد: منتقد، موضوع نقد، نقدشونده. برای دریافت پاسخ پرسش‌های فوق، این مقاله را مطالعه کنید.