گام های طلایی برای رفع مشکلات اقتصادی خانواده
این مطلب فوت وفن های مدیریت اقتصادی یک خانواده را بررسی می کند و سعی دارد به این پرسش که ذهن بسیاری را مشغول کرده است پاسخ دهد:« با مشکلات اقتصادی خانواده چه کنم؟!» در ادامه به چند راهکار در این زمینه اشاره می کنیم، شاید بتوانیم با استفاده از آن ها میم مشکلات اقتصادی خانواده را حذف کنیم!
مدیریت حرف اول را می زند
اقتصاد خانواده تنها محدود به خانواده های مرفه و ثروتمند نیست. این علم برای اقشار کم درآمد که اتفاقاً دخل و خرجشان همخوانی ندارد کاربردهای بیشتری خواهد داشت. از نکات قابل توجه در اقتصاد خانواده این است که افزایش درآمد لزوما به معنی بهبود معاش خانواده نیست بلکه افزایش درآمد افزایش هزینه ها را در پی خواهد داشت و این مدیریت هزینه هاست که هنر گردانندگان اقتصاد خانواده را آشکار می کند.
برنامه ریزی کنید
اصل دوم در شکوفایی اقتصاد خانواده «برنامه ریزی» است. برنامه ریزی اقتصادی خانواده ، اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت اقتصادی خانواده را مشخص می کند. اهداف باید قابلیت تحقق داشته باشند و در تعیین آن ها از خیال پردازی دوری شود.
انتخاب و توزیع مناسب
اعضای خانواده دوست دارند بهترین نوع غذا را مصرف کنند، زیباترین لباس ها را بپوشند، در بهترین نقطه شهر و در بهترین منزل زندگی کنند، به طور مکرر سفر بروند و … ولی واقعیت این است که فقط درصد کمی از خانواده ها قادر به تامین همه این خواسته ها هستند. درآمد یک خانواده متوسط فقط می تواند تعداد محدودی از این خواسته ها را برآورده کند؛
از این رو خانواده باید از میان خواسته های خود انتخاب به عمل آورد. چگونگی توزیع منابع در دسترس خانواده، بین اعضای آن نیز بسیار مهم است. واضح است اگر یکی از اعضای خانواده قسمت بیشتری از درآمد خانواده را به خود اختصاص دهد، سهم کمتری برای دیگری می ماند. پس بهتر است فهرستی از خواسته های افراد خانواده تهیه کنید. انتخاب های ممکن را بنویسید. انتخاب ها را آنقدر با هم عوض کنید که به بهترین انتخاب با توجه به درآمدتان دست یابید.
برنامه ریزی برای اقتصاد خانواده
پس انداز کنید

در هر خانواده ای باید « پس انداز» وجود داشته باشد بدون پس انداز، هیچ خانواده ای نخواهد توانست به کامیابی برسد.« پس انداز» تعدیل کننده هزینه ها، تضمین کننده آینده و نقطه اتکای خانواده است.
انجام مشاوره های اقتصادی
در برخی موارد خانواده ها در مدیریت اقتصادی خود از توان لازم برخوردار نیستند و یا این که با مسائل و مشکلاتی مواجه می شوند که حل آن به تنهایی از عهده آنان بر نمی آید. امروزه منابع و مراجع بسیاری با موضوع اقتصاد خانواده وجود دارد.از منابع بالقوه اطلاعات و مشاوره می توان به دوستان و آشنایان، اقوام، اعضای خانواده، همکاران شغلی و… اشاره کرد.
روحیه همکاری بین اعضای خانواده
تعامل مناسب اعضای خانواده و همچنین اولویت بندی نیازهای اقتصادی سبب تقویت و سلامت اقتصاد خانواده می شود. نباید این طرز تفکر بین اعضای خانواده به خصوص فرزندان ایجاد شود که تنها پدر یا مادر خانواده مسئول حل مشکلات اقتصادی هستند.
زنان و مدیریت اقتصاد خانواده
زنان در مدیریت و برنامه ریزی الگوهای مصرفی در خانواده نقش اصلی را دارند و در جوامع سنتی این نقش در مسیر قناعت در خانواده پررنگ تر بود.در قدیم «مصرف» صرفاً یک رفتار اقتصادی بیان می شد به گونه ای که افراد غنی به لحاظ درآمد بالا، از کالاهای بیشتری هم استفاده می کردند، حال آن که امروزه مصرف وسیله ای شده که افراد شخصیت خود را با آن به دیگران نشان می دهند؛ در واقع مصرف به یک رفتار اجتماعی تبدیل شده است.
با توجه به جایگاهی که زن در خانواده به عنوان مادر و فردی که در انتقال ارزش های اخلاقی به نسل بعد موثر است، دارد، می تواند در اصلاح الگوی مصرف نقشی بسیار مهم داشته باشد.اگر در خانواده ای مصرف و استفاده از کالاهای مصرفی توسط مادر خانواده مدیریت نشود اقتصاد خانواده دچار مشکل می شود. همان طور که نقش زن در جامعه سنتی در قناعت، بسیار چشمگیر بوده است، در جوامع مدرن هم در گرایش یا گرایش نداشتن افراد خانواده به مصرف گرایی بسیار موثر است.

به اندازه درآمد خود هزینه کنید
در حد درآمد خود خرج کنید
در حد درآمد خود خرج کردن به معنی آن است که خانه، خودرو و سطح زندگی شما مناسب با درآمدتان باشد.نباید بیش از یک سوم درآمد خود را به اجاره خانه اختصاص دهید. حدود یک دهم درآمد را برای مخارج خودرو و بنزین و بیمه آن درنظر بگیرید. بقیه را صرف صورت حساب ها و دیگر مخارج روزانه کنید.
شاید این مطلب بدیهی به نظر برسد ولی اگر نگاهی به اطرافیان خود بیندازید افرادی را می بینید که با وجود درآمد کم و تنها برای داشتن یک موقعیت کاذب اجتماعی با اخذ وام و قرض، خودروهای گران قیمت سوار می شوند و در مناطق بالای شهر سکونت دارند و در مقابل از برخی نیازهای ضروری زندگی مانند تغذیه مناسب، آموزش، تفریح، سفر و… بی بهره اند.
شکرگزاری
شکر نعمت موجب ازدیاد روزی می شود. «از روزی پروردگارتان بخورید و شکر او را به جا آورید.»(سباء/15) « و پروردگارتان اعلام عمومی کرده است که اگر شکر کنید، حتماً روزی شما را افزون خواهم کرد و اگر ناسپاسی کنید قطعاً عذاب من سخت خواهد بود.»(ابراهیم/7)
سحرخیزی و استغفار
بیداری سحر به ویژه در فاصله اذان صبح تا طلوع آفتاب، موجب افزایش روزی می شود.همچنین استغفار از گناهان و ترک معاصی موجب افزایش رزق می شود.«گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهید که او همواره آمرزنده است، تا بر شما از آسمان باران ملایم، پی در پی فرستد و شما را به وسیله مال و پسران یاری کند و برای شما باغ ها و نهرهای آب پدید آورد.» (نوح/12-10)
خوش خلقی با خانواده
خدای متعال برای آنانی که با اهل خانواده خود خوش خلقی می کنند روزی فراوان قرار داده است. امام صادق(ع) فرمودند:«هر کسی که خوب گرداند نیکی اش را بر اهل خانواده اش، روزی اش افزوده می شود.» (میزان الحکمه،ج4، ص117)
صدقه دادن
یکی از بهترین راه ها برای افزایش روزی، صدقه دادن است. کلمه صدقه از «صدق» به معنای راستی است. آن چه که از روی صدق و راستی به نیازمندی داده می شود ، صدقه نام گرفته است.
مقدار و کمیت صدقه مهم نیست، بلکه انگیزه و کیفیت آن اهمیت دارد؛ بنابراین انسان های تنگدست نیز امکان و فرصت صدقه دادن و بهره گیری از آثار معنوی و الهی آن را دارند. به علاوه این که صدقه صرفاً جنبه مادی ندارد، بلکه فردی هم که یک مسلمان را آموزش بدهد و یا پای درددل فردی بنشیند در واقع صدقه داده است.حضرت علی(ع) فرمودند:«رزق و روزی را به وسیله صدقه دادن از آسمان پایین بکشید.(افزایش دهید) » (میزان الحکمه، ج5، ص323)
توکل و رضا
توکل به معنای به وکالت و سرپرستی گرفتن خدای متعال در کارهای خود است. بدون تردید همه چیز از اوست و جز او هیچ قدرت و نفوذی در عالم نیست. هر چه هست اسباب مادی است که او آفریده و در طول اراده اش قرار دارد؛ بنابراین بدون توکل به خدا پیروزی و سعادت آدمی ممکن نیست و خیر و برکتی در زندگی نخواهد بود. البته نباید به بهانه توکل به خدا از کار و تلاش دست کشید.
چگونه می توان انتظارات مالی در زندگی زناشویی را مدیریت کرد؟
مشکلات مالی یکی از رایج ترین دلایل اختلافات میان همسران است. گرچه شرایط سخت اقتصادی می تواند بیشترین فشار را بر خانواده بیاورد، هنوز می توان راه هایی را یافت که خانواده را حفظ کرد و حتی شکوفایی آن را تداوم بخشید. چه شغل تان را از دست داده باشید و چه میزان حقوق پرداختی تان کم شده باشد، همیشه به یاد داشته باشید آنچه که باعث تداوم رابطه شما با همسرتان می شود، عشق به کسی است که به او اعتماد دارید.
اگر رابطه ای عاشقانه و بر مبنای اعتماد با فردی دارید، به این رابطه باور داشته باشید. اگر شخصی را تمام و کمال دوست دارید، باید بدانید که عشق حقیقی هم باید در بهترین دوران ها و هم در بدترین زمان ها تداوم پیدا کند. مشکلات مالی که تجربه می کنید در صورتی بهبود خواهد یافت که با یکدیگر برای یافتن راه حل همکاری کنید و برای مدیریت موضوعات مالی در ازدواج تان این رویکرد گروهی را ادامه دهید.
تنها اشخاص بی تجربه و بی اطلاع هستند که معتقدند موضوعات مالی ربطی به اختلافات خانوادگی ندارند. کسی که چنین چیزی را می گوید از پژوهش ها در نیم قرن اخیر در باره این موضوع بی اطلاع است. سه دهه پژوهش درباره ازدواج نشان داده است که علت شماره یک اختلافات زناشویی و عدم موفقیت در ازدواج فشار مالی است. اگر می خواهید از عهده مشکلات اقتصادی برآیید، شما و همسرتان باید این
۱- در مورد موضوعات مالی همسرتان به طور صریح با او صحبت کنید
در این راه سخت باید همراه هم حرکت کنید. هیچ خرید عمده ای را بدون صحبت کردن با همسرتان درباره آن و رسیدن به توافق دوطرفه انجام ندهید. شاید تعجب کنید که چه تعداد خریدهایی را اگر شب قبل در مورد انجام آنها فکر کرده بودید، انجام نمی دادید. ارتباط برقرار کردن با همسرتان در این مورد بهترین تصمیم است؛ به این ترتیب هر دوی شما در مورد خرید یک چیز معین توافق دارید و مسوولیت آن را می پذیرید. چنین راهبردی از ایرادگیری از یکدیگر در صورتی که معلوم شد تصمیم به خرید آن چیز درست نبوده است، جلوگیری می کند.
۲- در خرید با وام یا به صورت اعتباری افراط نکنید به خاطر داشته باشید که این کار یکی از عوامل مهم وارد آمدن استرس بر رابطه ازدواجی است.
پرداخت بخش عمده ای از حقوق دریافتی ماهانه برای بازپرداخت اقساط وام ها موجب سلب آرامش خانواده می شود. بودجه خانواده را با همفکری هم تنظیم کنید و این برنامه را رعایت کنید. خرید خود را به زمانی واگذار کنید که پول کافی برای پرداخت هزینه آن پس انداز کرده باشید یا اینکه به طور مشترک با پول دو نفرتان امکان خرید آن را داشته باشید.
۳- مشکلات مالی را دونفری و با همکاری هم حل کنید
به توافق رسیدن درباره اقدامات هماهنگ باعث می شود، هدف روشنی را در چشم انداز داشته باشید که برای یافتن راه حل ضروری است. حقیقت قطعی این است: اگر رابطه تان را به عنوان یک کار گروهی ضروری در نظر نگیرید، همه چیز از دست می رود. اگر به همراه یکدیگر برای مقابله با چالش های اقتصادی در رابطه تان با یکدیگر اقدام نکنید، امیدی برای موفقیت مالی در ازدواج تان وجود نخواهد شد.
۴ -بدبیاری ها را به گردن یکدیگر نیندازید
گرایش طبیعی وجود دارد که در دوران های سخت تقصیر بدبیاری تان را به گردن کس دیگر از جمله همسرتان بیندازید. این بازی دیگری را مقصر قلمداد کردن در مورد عشق و ازدواج بی فایده است. این راهبرد را به کلی فراموش کنید.
۵- خودخوری نکنید
خلاص شدن از یک بحران مالی به حفظ تمرکز و رویکرد مثبت بر اساس همکاری نیاز دارد. به خاطر داشته باشید هیچ مشکل مالی تا به حال با احساس تاسف برای خودتان یا موقعیت خودتان بهبود نیافته است. احساس تاسف برای خودتان یا دیگری معمولا راهبردی شکست خورده و نامولد است.
۶- در هنگام موفقیت جشن بگیرید
هر وقت به موفقیت مالی می رسید برای مثال پرداخت وام را به پایان می رسانید یا راهی برای کم کردن هزینه ها پیدا می کنید، جشن بگیرید. مسوولیت پذیری مالی یک مزیت است. اختصاص دادن زمان به جشن گرفتن با یکدیگر احساسی در شما ایجاد می کند که رسیدن به هدف بعدی حتی دست یافتنی تر است.
۷- برای حل مشکلات مادی به همراه هم «عمل کنید»
از همین امروز! هنگامی عاشق یکدیگر هستید، به تنهایی عمل کردن باعث موفقیت شما نخواهد شد. زوج هایی که زندگی مشترک موفقی دارند، به همراه هم با مشکلات روبه رو می شوند و برای یافتن راه حل تلاش می کنند و می دانند که تنها راه برای حل یک مشکل مالی همکاری کردن با یکدیگر است.