عوامل بزهکاری در نوجوانان ، در دوران نوجوانی یکی از مسائلی که توجه به آن از اهمیت زیادی برخوردار است علل بزهکاری نوجوانان و راهکارهایی برای کاهش و کنترل این رفتار است. در واقع یکی از اصلی‌ترین دلایل رفتار بزهکارانه تاثیرپذیری بالایی است که در این دوران از گروه همسالان وجود دارد. با راز ثروت همراه باشید.
مفهوم شناسی بزه و بزهکار
بزه، به سرکشی فرد در برابر اراده اجتماع که به وسیله مقررات تعیین شده است، گفته می شود و بزهکار، کسی است که مرتکب عملی می شود که بنابر قانون برای آن مجازاتی معین شده است.
از نظر روان شناسان، گروه بزهکار در شمار یکی از گروه های متنوع ناسازگاران اجتماعی هستند و از نظر حقوق دانان، گروه بزهکار کسانی هستند که به انجام دادن هر کار یا ترک کاری که برابر قانون، مجازات دارد، دست می یازند.
عوامل اثرگذار بر بزهکاری نوجوانان و جوانان
براساس پژوهش های انجام شده، سه عامل در بزهکاری نوجوانان تأثیر بسزایی دارد: خانواده، مدرسه و اجتماع.
۱٫ خانواده، با داشتن یکی از ویژگی های زیر، نقشی پررنگ در ناهنجاری اخلاقی و اعتقادی فرزندان ایفا می کند:
الف) رفتاری بی ثبات والدین با فرزند
ب) پای بند نبودن خانواده به ارزش های اخلاقی و اعتقادی
ج) تبعیض و تفاوت گذاشتن میان فرزندان
د) درگیری ها و اختلاف های خانوادگی و رفتارهای نادرست خود والدین
هـ) طلاق والدین
۲٫ مدرسه
۳٫ اجتماع که خود شامل این زیر مجموعه هاست:
الف) شرایط محیطی و ساختار شهری نابسامان
ب) اقتصاد ناسالم
ج) رسانه های گروهی: رادیو، تلویزیون، سینما، مطبوعات
اغلب نوجوانان و جوانان بزهکار دارای ویژگی ها و خصوصیاتی هستند اینگونه رفتارها و حالات عبارتند از:
▪ نداشتن وقار و متانت کافی همراه با بی قراری و ناآرامی.
▪ عدم پایبندی به اخلاق و مقررات اجتماعی و حتی ارتکاب اعمال خلاف قانون.
▪ گوش دادن به نصایح و عمل نکردن به آن، همچنین بدقولی برای آنها امری عادی است.
▪ عده یی از بزهکاران پس از ارتکاب جرم تظاهر به ندامت می کنند.
▪ در همه موارد برای رفتار خود دلیل می آورند و به صورت افراطی استدلال می کنند.
و..
انواع نوجوانان بزهکار
عوامل بزهکاری در نوجوانان
گروه اول
کسانی هستند که تا آستانه بلوغ در خانواده‌های نسبتا متعادل بزرگ شده‌اند ولی در دوره فاصله گرفتن از خانواده توسط افراد منحرف به مصرف الکل یا مواد مخدر کشیده شده‌اند. مصرف الکل و مواد مخدر بخصوص در سنین پایین باعث صدمه زدن به مغز می‌شود و رشد طبیعی را بهم می‌زند. این مصرف زمینه مساعدی برای رشد نابهنجاری جنسی و ناتوانی در کنترل رفتار ایجاد می‌کند و نوجوان را برای دست زدن به سایر جرائم آماده می‌کند و ممکن است بتدریج او را به سوی بزهکاریهای دیگر و حتی خودکشی سوق دهد.
گروه دوم
نوجوانانی هستند که از زمان کودکی دچار مشکلات خانوادگی ، فقدان یکی از والدین فشارهای شدید مالی ، اختلال جسمی یا سوء استفاده جنسی طولانی بوده و از همان کودکی دچار اختلالات عاطفی – رفتاری بوده‌اند. خطر ابتلا به الکل و مواد مخدر و سایر بزهکاریهای نوجوانی در این گروه از نوجوانان بسیار بیشتر است. آنان به سادگی جذب گروه همسالان منحرف می‌شوند.
دلایل بروز بزهکاری
دلایل بزهکاری زیاد پیچیده است. بزهکاری برخی از نوجوانان صرفا به دلیل ناراحتیهای شدید روانی آنان است. این گروه شامل جامعه ستیزهای اجتماعی نشده
(نوجوانی که قراردادها و قوانین اجتماعی را زیر پا می‌گذارد بی‌آنکه احساس تقصیر کند)
و افراد دارای اختلال عصبی است (نوجوانانی که دچار اضطراب یا کمرویی شدید هستند).
تاریخچه زندگی نوجوانان بزهکار غالبا مملو از فقر سلامت روانی در دوره کودکی و بی‌قراری و تحریک پذیری است.
گروهی از نوجوانان بزهکار حاصل فقر اجتماعی و فرهنگی محیط زندگی خود هستند.
روابط سرد با مادر در دوران کودکی
همدستی با مادر در مقابل پدر و درگیری با وی ، داشتن والدینی خلافکار و همانند سازی با سایر بزرگسالان بزهکار نیز از جمله عوامل زمینه‌ساز بزهکاری نوجوانان است.
نوجوانانی که زمینه خانوادگی از هم گسیخته یا زمینه روانی
اجتماعی بزهکاری دارند دوستانی انتخاب می‌کنند که از نظر شخصیتی شبیه خودشان هستند و به این ترتیب گروههای نوجوانان بزهکار تشکیل می‌شود. معمولا در پشت پرده روابط این نوجوانان،زرگسالان بزهکاری را نیز می‌توان یافت که نوجوانان را وسیله دستیابی به اهداف غیر قانونی و غیر انسانی خود قرار داده‌اند.
ویژگیهای روانی اجتماعی و شخصیتی اعضای گروههای نوجوانان بزهکار از نظر درهم ریختگی خانواده طرز تلقی خصمانه نسبت به مدرسه و بی‌اعتنایی به ارزشها و باورها و سبک زندگی عمومی جامعه تا حد زیادی سبیه به یکدیگر است و هر چه دوستی و ارتباط آنان گسترش می‌یابد تاثیر بیشتری بر یکدیگر می‌گذارند و شباهتشان با یکدیگر افزایش می‌یابد.
درمان نوجوانان بزهکار
درمان نوجوانان بزهکار بخصوص آنان که از الکل و مواد مخدر استفاده می‌کنند و چند انحراف دارند، در قدم اول مستلزم جدا نگه داشتن آنان از محیط آلوده و ارتباط با افراد ناباب است، ترک مصرف الکل و مواد مخدر باعث تغییرات مثبت در عملکردهای مغزی این افراد شده و آنان را بتدریج به حالت عادی برمی‌گرداند و برای مراحل بعدی درمان آماده می‌کند.
در مرحله دوم باید به این نوجوانان کمک کرد تا در محیط طبیعی زندگی و به عنوان افرادی که مشکلی دارند که باید حل شود، پذیرفته شوند.
بدون پذیرش این مشکل امکان مقابله واقع بینانه با آنان بوجود نخواهد آمد.
در برخی از نوجوانان که دچار اختلال استرس پس از سانحه شده و از ناراحتیهای ناشی از مشکلات مشکلات جسمی و یا سوء استفاده جنسی رنج می‌برند، علاوه بر اقدامات فوق لازم است از روش فراخوانی مواد سرکوب شده به سطح هوشیاری نیز استفاده شود تا با رها شدن از فشار واقعه‌های گذشته و ارزشیابی مثبت از خود توانایی ایفای نقشهای سالم جنسیتی در آینده را بدست آورند.
دلایل بزهکاری در نوجوانان
۱٫ عدم رشد کافی مغز از دلایل بزهکاری نوجوانان
۲٫ قرار داشتن رفتار نوجوانان تحت تأثیر مشاهده گرانشان
۳٫ ضعیف بودن بخش پیش پیشانی در قشر خاکستری مغز
انواع جرم‌هایی که از سوی نوجوانان بروز پیدا می‌کند
عوامل بزهکاری در نوجوانان
۱٫ جرم‌های وضعیتی
جرم‌های وضعیتی گروهی از رفتارها هستند که فرد به دلیل قرار داشتن در زیر سن قانونی اجازه انجام آنها را ندارد. این در حالی است که انجام آنها برای بزرگسالان جرم محسوب نمی‌شود.
برای مثال فرار از خانه و یا مصرف الکل زیر سن قانونی، در کشورهایی که مصرف الکل آزاد است می‌تواند از گروه جرم‌های وضعیتی باشد. طبق آمار دختران بیش از پسران مرتکب جرم‌های وضعیتی می‌شوند.
۲٫ جرائم مربوط به ایجاد هزینه‌های اقتصادی
رفتارهایی نظیر سرقت، آتش‌سوزی، تخریب اموال خصوصی یا عمومی از جمله جرم‌های شایع در میان نوجوانان هستند. این جرم‌ها حدوداً یک‌چهارم بزهکاریهای نوجوانان را شامل می‌شوند و دلایلی ازجمله فقر، خصومت‌های شخصی، ریسک‌پذیری و تمایل نوجوان به نشان دادن خود در مقابل گروه دوستانش دارد.
۳٫ خشونت
جرم‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند دامنه وسیعی از ضرب و شتم تا قتل را در برمی‌گیرد و ویژگی مشترک تمامی آنها وجود خشونت در رفتار نوجوانان است. رفتارهایی نظیر تجاوز جنسی به دیگران، ضرب و شتم، آزار و اذیت بچه‌های کوچک‌تر، همگی در این گروه قرار می‌گیرند. این گروه از جرائم، به‌ویژه در میان پسران بیشتر اتفاق افتاده و طبق آمار، میزان وقوع آنها میان ساعت‌های ۳ تا ۵ بعدازظهر یعنی دقیقاً زمانی که مدرسه تعطیل‌شده و نوجوان با گروه دوستانش هست بیشتر می‌شود.
چه راه‌هایی برای کنترل بزهکاری نوجوانان وجود دارد
عوامل بزهکاری در نوجوانان
۱٫ وجود سیستم حمایتی قوی در خانواده
نحوه تعامل خانواده با نوجوان، می‌تواند وی را به سمت کانون خانواده جذب کرده و یا از آن فراری دهد. شما به‌عنوان والدین یک نوجوان می‌بایست راه‌های برقراری ارتباط با فرزندتان را به‌خوبی بلد باشید همچنین باید بتوانید از دیدگاه او به دنیا نگاه کنید. همان‌طور که گفته شد نوجوانان توانایی ذهنی بالایی برای انجام تصمیم‌های منطقی ندارند این مسئله نشان می‌دهد که شما به‌عنوان والدین می‌بایست با دقت بیشتری پیامدهای رفتارهای نوجوان را به او تذکر دهید.
۲٫ ورزش برای کنترل بزهکاری نوجوانان
ورزش به فرزند شما این امکان را می‌دهد که انرژی خود را در فعالیت‌های مفیدی تخلیه کند. به همین خاطر بسیاری از روانشناسان توصیه می‌کنند که در این دوره سنی فعالیت‌های ورزشی مناسبی را برای فرزندتان در نظر بگیرید.
۳٫ پر کردن اوقات فراغت
برنامه‌ریزی برای زمان‌های خالی فرزندتان باعث می‌شود که او انرژی و ساعات روزانه خود را در جهت مناسب مصرف کرده و درنتیجه از رفتارهای پرخطر با دوستان نامناسب تا حد زیادی دور بماند.
۴٫ از بین بردن عوامل خطر
عامل خطر به هرگونه شرایط گفته می‌شود که احتمال ارتکاب جرم را در نوجوانان افزایش می‌دهد. برای مثال دوستان نامناسب، تجربه یک اتفاق ناخوشایند نظیر از دست دادن عزیزان، افت تحصیلی و یا هر چیز دیگری که در فرزندتان ازنظر شما می‌تواند عاملی برای ارتکاب جرائم باشد را از بین ببرید.
چاپ مطلب