راز ثروت

عملکرد نیمکره های مغز

مغز مهره‌داران از دو نیمکره جدا از هم تشکیل شده که توسط شکاف طولی درونی از هم جدا شده‌اند در نتیجه می‌توان گفت مغز از دو نیمکره چپ و راست تشکیل شده‌ است. با ما همراه باشید تا اطلاعات جالب و مفیدی در مورد این دو نیمکره در اختیار شما قرار دهیم.

عملکرد دو نیمکره  راست و چپ خصوصیات فردی افراد را شکل میدهد. و به عبارتی میزان استعداد و شکوفایی و توانایی و پرورش خلاقیت و حتی کارآفرینی افراد به میزان فعال بودن هر دو نیمکره مغز هر شخص بستگی دارد. به عبارتی شکوفا شدن استعدادها و توانایی های هر شخصی بسته به میزان فعال بودن نیمکره های مغز وی است.ما به طور ناخواسته همیشه از یک طرف مغزمان استفاده می کنیم. استفاده نصفه از توانایی مغز موجب عدم بروز و پرورش خلاقیت می گردد. هر دو نیمکره در حال فعالیت و انجام وظیفه هستند اما بار اصلی همیشه روی یک نیمکره می باشد.

آشنایی با طرف چپ مغز

زبان، متداول ترین کارکرد مرتبط با نیمکره چپ مغز است. دستور زبان، واژگان و درک مطلب همگی به نیمکره چپ مربوط می شوند. نیمکره چپ با مهارت های زبانی مرتبط است. مطالعات تصویرنگاری مغز نشان داده است که خواننده متن، نوعا برای بیان کلمات در حین مطالعه، از ناحیه گیجگاهی خلفی استفاده می کند؛ جایی که ناحیه واژه سازی شناخته می شود.

اخیرا در مورد گروهی از افراد بیست ساله که در مهد کودک به خوانش‌پریشی مبتلا شده بودند، تحقیقی صورت گرفت و تصاویر اسکن شده از مغز، فعالیت بسیار ناچیزی را در ناحیه ی گیجگاهی چپ نشان میداد، اما، این افراد در ناحیه ی گیجگاهی راستشان فعالیت بیشتری داشتند. از نظر برخی روانشناسان، دانش آموزان مبتلا به خوانش پریشی از گذرگاه‌های ذهنی مرتبط با مهارت های شناخت آوایی که در نواحی چپ مغز قرار دارد، استفاده نمی‌کنند؛ آنها به جای این کار، برای خواندن، به روش های دیداری بیشتری تکیه می کنند.

آشنایی با طرف راست مغز

نیمکرہ راست، فعالیتهای سمت چپ بدن را کنترل می کند و مسئولیت مهارتهای فضایی، تشخیص چهره و همچنین پردازش های دیداری دیگر را برعهده دارد. نیمکره راست، مهارتهای فکری را نیز کنترل می کند. آسیب دیدن این ناحیه می تواند باعث به وجود آمدن مشکلاتی در استدلال، اختلال توجه و حتی ضعف حافظه در مورد تصاویر دیداری شود. محققان از آزمایش های شکاف مغزی استفاده کرده اند تا به اطلاعات بیشتری درباره ارتباط نیمکره ی چپ و راست پی ببرند. یکی از راه‌های درمان صرع، قطع جسم پینه‌ای (پلی که دو نیمکره را به هم متصل می کند) است. این کار از انتقال اطلاعات بین دو نیمکره جلوگیری می کند. در ادامه نحوهی انجام یک نمونه آزمایش خاص مغزی آمده است.

تصویری از یک سگ در قسمت راست صفحه ی نمایش یک رایانه می‌درخشد و در نتیجه، به سمت راست حوزه دید نیز، نور می تابد و روشن می شود. از آنجا که نیمکره ی چپ با زبان در ارتباط است و این تصویر را پردازش می کند، بیمار به راحتی می تواند تصویر را تشخیص دهد و واژه «سگ » را به زبان آورد، اما اگر تصویر در سمت چپ رایانه دیده شود (که نیمکره ی راست مسئول پردازش آن است)، بیمار می گوید نمی تواند چیزی ببیند! بدون وجود جسم پینه‌ای سالم، نیمکره راست مغز نمی تواند با نیمکره ی چپ مغز و آنچه می بیند ارتباط برقرار کند و درنتیجه، شخص نمی تواند آنچه را که می بیند، به کلام تبدیل کند.

تفاوت نیمکره های مغز

با آنکه دو نیمکره مغز عملکرد یکپارچه ای دارند و در همکاری تنگاتنگی با یکدیگر می باشند اما از جـنبه های گوناگونی با یکدیگر تفاوت دارند. افراد نـیـز از نـظـر آن کـه کدام نیمکره مغزشان بر افکار و پردازش اطلاعات مغزشان سیطره دارد بـا یکدیگر تفاوت دارند اکنون به تفاوتهای دو نیمکره مغز می پردازیم:

نیمکره راست

۱- دیداری-تمرکز بر تصاویر و الگوها.
۲- درک مستقیم و شهودی-پیروی از احساسات.
۳- حافظه تصویری-توسط یادداشت و یا ترسیم موضوعات میتوان آنها را به خاطر سپرد.
۴- پردازش افکار بطور همزمان صورت میگیرد.
۵- اطلاعات را به یکدیگر ارتباط میدهد.
۶- ابتدا به کلیات و سپس به جزئیات میپردازد.
۷- سازمان نیافته میباشد.
۸- تداعی آزاد دارد.
۹- بسیار در جستجوی استدلال بوده و بدنبال علل قوانین میباشد.
۱۰- فاقد حس زمان میباشد.
۱۱- در تلفظ و یافتن واژه ها مشکل دارد.
۱۲- از لمس اشیاء لذت میبرد.
۱۳- در الویت بندی مشکل دارد. تکانشی و بدون اندیشه اقدام به کاری می کند.
۱۴- هنگام صحبت کردن دستان خود را حرکت میدهد.
۱۵-  به چگونگی بیان سخنی توجه می کند و نه به مضمون آن.

نیمکره چپ

۱- شفاهی، تمرکز بر واژه ها، نمادها و ارقام.
۲- تحلیل گر، پیروی از منطق.
۳- برای بخاطر آوردن از واژه ها سود میبرد-اسامی را بجای چهره ها بخاطر می سپارد.
۴- پردازش افکار بطور متوالی و ترتیبی صورت میگیرد-مرحله به مرحله.
۵- استنتاج منطقی از اطلاعات بعمل می آورد.
۶- ابتدا جزئیات را بررسی کرده سپس به کلیات دست می یابد.
۷- بسیار سازمان یافته میباشد.
۸- علاقه مند به تهیه فهرست و برنامه ریزی.
۹- معمولا بدون تحقیق و کورکرانه از قوانین تبعیت می کند.
۱۰- در پیگیری و حفظ زمان کار آمد است.
۱۱- تلفظات و فرمولهای ریاضی به سهولت به خاطر سپرده میگردند.
۱۲- از مشاهده اشیاء لذت میبرد.
۱۳- از پیش برنامه ریزی می کند.
۱۴- هنگام سخن گفتن بندرت از اشارات و حرکات دست استفاده می کند.
۱۵- به مضمون سخن توجه می کند و نه به چگونگی بیان آن.

راه های تقویت نیمکره های مغز

انسان می تواند هر کدام از نیمکره های مغز خود را می توان با روش هایی پرورش دهد،با ما همراه باشید تا این روش ها را برای شما بیان کنیم.

اگر راست مغز هستید برای تقویت نیمکره چپ در جهت پرورش خلاقیت اقدامات ذیل را انجام دهید

۱- سعی کنید بیشتر به جزئیات دقت کنید تا کلیات.
۲- برنامه ریزی کنید و از یک الگو برای انجام امور خود پیروی کنید.
۳- بازی های پیچیده تری را تجربه کنید، سبک این بازی ها به شما کمک میکند تا توان ذهنی شما افزایش یابد.
۴- یوگا تمرین کنید و بعد به کارهایتان برسید.
۵- با اعداد کار کنید.
۶- سعی کنید شب ها زودتر از همیشه برای خواب به رختخواب بروید. یک هفته این کار را تکرار کنید. بعد از یک ماه این رفتار به‌صورت عادت روتین شما درخواهد آمد.
۷- کارهایی را که در طول هر روز باید انجام دهید، به‌صورت فهرست بنویسید و سعی کنید هرروز همه‌ی آن‌ها را انجام دهید.
۸- از آلارم گوشی خود برای یادآوری برای مسائلی که فراموش میکنید استفاده کنید.
۹- به مسائل واقع بینانه تر نگاه کنید.
۱۰- در همه امور دقت بیشتری به خرج دهید.
۱۱- جدول حل کنید.
۱۲- کارهای هر روز را با جزئیات مشخص یادداشت کنید و برنامه ریزی داشته باشید.
۱۳- سعی کنید زمان گوش دادن، مطالب را به حافظه بسپارید.
۱۴- افکار منطقی را تقویت کنید.
۱۵- زمان مطالعه و درس خواندن خلاصه برداری کنید.
۱۶- برای انجام کارها آنها را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید و مرحله به مرحله کارها را انجام دهید.
۱۷- بازی شطرنج و پازل را تمرین کنید.
۱۸- مطالعات ریاضیات و فلسفه را جزو برنامه های خود قرار دهید.
۱۹- مهارتهای مدیریتی را بیاموزید.
۲۰- در طبیعت برای لذت بردن بیشتر از حس شنوایی استفاده کنید.
۲۱- سخنوری وکنفرانس دادن را تمرین کنید.

اگر چپ مغز هستید برای تقویت نیمکره راست در جهت پرورش خلاقیت اقدامات ذیل را انجام دهید

۱- به مسائل به صورت کلی نگاه کنید نه جزئی.
۲- به خود مجال فکرهای تخیلی و خیال‌بافی بدهید.
۳- از گردش در طبیعت لذت ببرید و به اصوات و رایحه‌ها توجه کنید.
۴- رمان بخوانید و داستان را به شکل تصویر در ذهن مرور کنید.
۵- بازی‌های فکری داشته باشید.
۶- یادگیری را همیشه با کشیدن شکل و طرح انجام بدهید.
۷- نقاشی و طراحی را بیاموزید.
۸- بیشتر نگاه و مشاهده کنید تا اینکه گوش فرا بدهید.
۹- تصویر آرزوهای خود را در آینده بکشید.
۱۰- بدنبال ارتباطات بین افراد و اشیا و موضوعات باشید.
۱۱- بچه‌گانه فکر کنید وحس زیبای شناسی خود را تقویت کنید. (تقویت کودک درون)
۱۲- در تحقیقات و کارها قدرت ریسک داشته باشید.
۱۳- دیگران را دوست بدارید، احترام بگذارید و تشکر کنید.
۱۴- فقط از منطق استفاده نکنید

وظایف نیمکره های مغز

هرکدام از نیمکره های مغز انسان وظایف متفاوتی بر عهده دارند که عبارتند از:

وظایف نیمکره چپ

۱- کنترل حرکات سمت راست بدن
۲- انجام محاسبات و اعمال ریاضی
۳- انجام استدلال های منطقی و تحلیلی
۴- کنترل قدرت بیان و زبان و تکلم
۵- حافظه کوتاه مدت
۶- پردازش جزئیات

وظایف نیمکره راست

۱- کنترل حرکات سمت چپ بدن
۲- ایجاد هماهنگی در گفتار و آهنگ کلام
۳- قابلیت حافظه بلند مدت
۴- درک موسیقی
۵- کنترل زبان بدن
۶- قابلیت انجام حرکات موزون
۷- استدلال شهودی
۸- کل نگری
۹- کنترل برخی از احساسات
۱۰- بخاطر سپردن تصاویر
۱۱- درک منظور و معانی نهفته
۱۲- حفظ تعادل فیزیکی
۱۳- قیاس
۱۴- خلاقیت

همانطور که می بینید ما به هر دو نیمکره برای یک زندگی خوب و موفق نیازمندیم؛ اما متاسفانه نیمکره راست ما مورد کم لطفی قرار گرفته و کمتر به فکر تقویت نیمکره راست بوده ایم. نیمکره راست دارای قابلیت های بسیار زیادی است که بعلت عدم آگاهی ما از این قابلیت ها، خودمان را دست کم می گیریم و شاید حتی به ذهنمان خطور نکند که ما بتوانیم کارهای بزرگی در زندگی انجام دهیم. بسیاری از دانشمندان، مخترعان، ثروتمندان و انسانهای موفق، استفاده درست و مناسبی از هر دو نیمکره بخصوص نیمکره راست کرده اند. لئوناردو داوینچی (به اعتقاد بعضی ها نابغه ترین فرد تاریخ بشریت) مظهر استفاده کامل از هر دو نیمکره مغز می باشد.

نقش نیمکره های مغز در یادگیری

از کودکی و از زمانیکه وارد مدرسه شدیم به خوبی از نیمکره چپ برای یادگیری استفاده کردیم؛ تکرار تکرار و تکرار! و متاسفانه این سیستم در دانشگاه هم ادامه پیدا کرده و ما باز هم صرفا از طریق تکرار آموختیم. پس تعجبی ندارد اگر بسیاری از مطالب مدرسه و دانشگاه را بخاطر نمی آوریم؛ چراکه تکرار یک مطلب کمک می کند که آن مطلب فقط در حافظه کوتاه مدت ما جای بگیرد. بله تکرار، یکی از راه های استفاده از نیمکره چپ در یادگیری می باشد که برای یادگیری مطالبی که نیاز به حافظه کوتاه مدت دارند مناسب است.

استدلال منطقی و ریاضی وار یا به اصطلاح فرموله شده نیز از راه های سنتی یادگیری می باشد. یادگیری در فرمت اگر و اماها، قاعده ها، مقید شدن بیش از حد به بایدها و نبایدها. استفاده از این روش تنها برای شروع یادگیری یک مطلب مناسب بوده و در بلند مدت مانع بزرگی در برابر خلاقیت می باشد. بخصوص در آموزش موسیقی (و کلا آموزش هنر) بهتر است بعد از مدتی که اصول و و قواعد موسیقی آموزش داده شد، مسائلی آموزش داده شود که هنرجو را به سمت خلاقیت سوق دهد و به اصطلاح ماهیگیری آموزش داده شود.

آموزش فقط از طریق نیمکره چپ صرفا برای مدت کوتاهی ما را به مهارت می رساند؛ آن هم با کیفیتی پایین تر از آن چیزی که واقعا می توانیم. استفاده از نیمکره راست در یادگیری، همیشه برای ما ماندگارتر و لذتبخش تر بوده است. شاید شما همین الان شعری را که از دوران کودکی حفظ کرده اید بخاطر داشته باشید؛ یا بعضی از آهنگ هایی که گوش کرده اید؛ و یا مثلا تصویری از مکانی که در کودکی به آنجا رفته اید؛

نیمکره راست، اطلاعاتی را که ماهیت نیمکره راستی دارند مانند تصویر، آهنگ کلام، موسیقی، قیاس و… بخوبی در حافظه بلندمدت ما ثبت می کند و حتی هر زمان که ما نیاز به آن داریم به کمک ما می آید و با تداعی کردن آن تصویر، صدا یا موسیقی تمام آن مطلب را بخاطر ما می آورد. امروزه از تصاویر خلاقانه در تبلیغات استفاده می شود که از دو عنصر تصویر و خلاقیت برای بخاطر سپردن دائمی آن تبلیغ بخوبی بهره می برند.

خب حالا که با گوشه ای از توانمندی های نیمکره راست آشنا شدید، بهتر است از این به بعد سعی کنید برای بخاطر سپاری دائمی، طوری مطالب را یاد بگیرید که از نیمکره راست هم بخوبی استفاده کنید. نحوه استفاده از آن بستگی به روحیات و خصوصیات خودتان دارد و اینکه کدامیک از عناصر مغز راست یا نیمکر راست بیشتر به شما کمک می کند. البته پیشنهاد ما این است که تمام قابلیت ها و عناصر نیمکره راستی را تقویت کنید؛ شاید یکی از آنها که هنوز دست نخورده باقی مانده، تحول بزرگی در یادگیری شما انجام دهد

توصیه هایی برای دانش آموز راست مغز

تنهایی تحقیق بنویسید. مراقب خیال‌پردازی‌های خود باشید و آنها را مهار کنید. بگذارید قوه تخیل‌تان شما را در هنر پیش براند. بگذارید شهودتان در موقعیت‌های اجتماعی برایتان کار کند. بگذارید تفکر عمیق‌تان در آزمون‌های تشریحی برایتان کار کند، اما در آن غرق نشوید. در تحقیق‌ها خلاق باشید. می‌توانید از زبان شورانگیزتان خوب استفاده کنید. هنگام درس خواندن از تصویر و نمودار کمک بگیرید. دستورالعمل‌ها را بنویسید. سعی کنید برنامه‌ریزی‌ شده‌ تر عمل کنید. بیش از حد به دیگران مشکوک نباشید. برای سازماندهی افکارتان نکات عمده را مشخص کنید. در تکالیف ادبیات، ادبیات داستانی را انتخاب کنید. شما خوب داستان می‌گویید؛ بعضی از آنها را بنویسید.

توصیه‌هایی برای دانش آموز چپ‌ مغز

در اتاق آرام درس بخوانید. برای درس دادن به دیگران پیشقدم نشوید، زیرا از توضیح دادن برای کسی که نمی‌فهمد، از کوره در می‌روید. عضو یک گروه مباحثه یا رقابت درسی شوید. در نمایشگاه‌های علمی شرکت کنید. شما می‌توانید برنده مسابقه باشید. از مهارت خود در ریاضی و علوم بهره بگیرید. ادبیات غیرداستانی را انتخاب کنید. می‌توانید جزوه‌هایتان را خوب سروسامان بدهید؛ این کار را بکنید. اتاق‌تان را منظم نگه دارید. تحقیق‌های تحلیلی را انتخاب کنید. هر وقت امکان دارد تنهایی کار کنید، چون کسانی که مسخره‌بازی در می‌آورند، شما را خیلی خسته می‌کنند. بیشتر خطر کنید. از خلاق بودن نترسید.

چکیده
مغز انسان به دو نیمکره راست و چپ تقسیم شده‌ است. دانشمندان در حال کاوش در رابطه با چگونگی غلبهٔ یکی از نیمکره‌ها بر دیگری در رفتارهای شناختی -‌ چیزی که آن‌ها را از هم مجزا می‌کند – هستند. یک برش طولی، مغز انسان را به دو نیمکره تقسیم می‌کند که به وسیلهٔ جسم پینه‌ای به هم متصل شده‌اند. دو طرف، شبیه به هم هستند و ساختار هر کدام از نیمکره‌ها به‌طور کلی متقارن‌اند. اما با وجود شباهت‌های زیاد، وظایف هر قشر متفاوت است. معمولا تعمیم‌هایی کلی در روانشناسی عمومی به وجود می‌آیند که وظایف معین (مثل استدلال، خلاقیت و …) را به یکی از دو طرف راست یا چپ نسبت می‌دهند. با چنین نظریاتی باید با احتیاط مواجه شد زیرا این وظایف اغلب در هر دو طرف مغز انسان توزیع می‌شوند.

با این وجود هنوز علم نتوانسته است به دستاورهای دقیقی درباره‌ی چپ‌ مغز یا راست‌ مغز بودن برسد. هرچند برخی از افراد این فرضیات اثبات‌نشده را با ویژگی‌هایی که در خود می‌بینند، هم‌سو و درست می‌دانند اما علم در این مورد نظری قطعی نداده است. واقعیت این است که ساختار نیمکره چپ و مغز متقارن نیست و در افراد متفاوت نیز عملکردی متنوع دارد. امیدواریم مطالب گفته شده مورد استفاده شما کاربران عزیز قرار گرفته باشد.