طرز تهیه لبنیات گیاهی ، اگر جزو کسانی هستید که دچار عدم تحمل لاکتوز هستید یا به شیر گاو حساسیت دارید و شیر سایر دام‌ها در دسترس شما نیست و یا کلا شیر حیوانی دوست ندارید، شیر گیاهی همان چیزی است که باید در دستور کار داشته باشید. با راز ثروت همراه باشید.
شیر گیاهی چیست؟
شیر گیاهی به زبانی ساده شیر غیر لبنی یا غیر حیوانی است که با مخلوط آب تصفیه شده، آجیل یا دانه (تخمه یا غله) مورد نظر شما و طعم دهنده‌های دیگر درست می‌شود.
شیر گیاهی از هر نوعی که باشد حاوی مواد مغذی است و شما می‌توانید آن را برای انواع خوراکی‌ها استفاده کنید بدون اینکه مجبور باشید پروتئین‌های لبنی از جمله لاکتوز را جذب کنید. احتمالا با عدم تحمل لاکتوز آشنا هستید، اما باید بدانید که کازئین که پروتئین دیگر موجود در شیر حیوانی است نیز موجب التهاب و واکنش‌های آلرژی‌زا می‌شود.
چرا شیر گیاهی؟
شاید ندانید، اما طبق نقشه شیوع بیش از ۷۰ درصد مردم ایران دچار عدم تحمل لاکتوز هستند .
اما شیر گیاهی حاوی مواد انتخابی شماست که می‌دانید جزو مواد آلرژی‌زا برای شما نیستند. شما می‌دانید که بسیاری از افراد به آجیل‌هایی مثل گردو، بادام، بادام هندی، بادام زمینی، کنجد و حتی نارگیل حساسیت دارند، اما شما به علم به این موضوع از موادی استفاده می‌کنید که می‌دانید نسبت به آن‌ها حساسیت ندارید بنابراین قبل از اقدام به درست کردن شیر گیاهی نسبت به حساسیت زا نبودن آن ماده برای بدنتان اطمینان حاصل کنید.
چرا نیاز به جایگزینی برای شیر می باشد؟
طرز تهیه لبنیات گیاهی
شیر گاو سرشار از مواد مغذی از جمله پروتئین های با کیفیت، ویتامین ها و مواد معدنی مهم مانند کلسیم، فسفر و ویتامین های B می باشد به طوری که ۱ فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) شیر کامل حدود ۱۴۶ کالری، ۸ گرم چربی، ۸ گرم پروتئین و ۱۳ گرم کربوهیدرات دارد.
۱٫ آلرژی
۲ تا ۳ درصد کودکان کمتر از سه سال به شیر گاو آلرژی دارند که می تواند با علائمی همچون جوش های پوستی، استفراغ، اسهال و آنافیلاکسی شدید همراه باشد. اگرچه این نوع آلرژی در حدود ۸۰ درصد کودکان با افزایش سن و تا سن ۱۶ سالگی درمان می شود.
۲٫ عدم تحمل لاکتوز
حدود ۷۵ درصد جمعیت جهان از عدم تحمل لاکتوز – نوعی شکر موجود در شیر – رنج می برند. این عارضه به دلیل کمبود لاکتاز در بدن رخ می دهد، آنزیم لاکتاز برای هضم لاکتوز ضروری می باشد.
۳٫ محدودیت های غذایی
بعضی افراد از نوعی رژیم غذایی پیروی می کنند که به دلایل مختلف اخلاقی یا سلامتی از مصرف محصولات حیوانی اجتناب می کنند، مثلا افراد وگن مخالف مصرف فرآورده های حیوانی چه به صورت گوشت، شیر یا پوشاک آن هستند.
۴٫ خطرات بالقوه سلامتی
بعضی افراد نیز نگران آن هستند که مصرف شیر گاو به دلیل آنتی بیوتیک ها، ضد آفت ها و هورمون های تزریقی به گاو برای بدن مضر باشد و به همین دلیل از مصرف آن اجتناب می کنند.
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه لبنیات گیاهی
شیر نارگیل
مواد لازم
آب نارگیل خام: ۳ پیمانه (از ۳ عدد نارگیل جوان)
گوشت نارگیل: ۱ پیمانه
روغن نارگیل فوق بکر: ۲ قاشق غذاخوری ذوب شده (اختیاری)
اسانس وانیل طبیعی: ۱ قاشق چای‌خوری (اختیاری)
خرمای هسته گرفته: ۳ تا ۶ عدد (یا ۳ قاشق غذاخوری شربت افرا یا ذرت)
نمک دریا: کمی
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه
۱. ابتدا کرک‌های نارگیل را (در صورت وجود) با چاقو خراش دهید. پس از دیدن چشم‌های نارگیل، دو تا از آن‌ها را سوراخ کنید.
۲. آب نارگیل را خالی کرده و با استفاده از الکی بسیار ریز آن را صاف کنید. با چکش به آرامی به نارگیل ضربه بزنید تا فقط پوست آن ترک بردارد، اما از هم نشکافد. پوست را با گذاشتن چاقو در زیر آن کاملا جدا کنید. سپس پوست نازک را هم با چاقو تیز ببرید و جدا کنید. از پوست کن تیز هم می‌توانید استفاده کنید. بعضی افراد پوست نارگیل را کامل جدا کرده و پس از سفید کردن، آب آن را خالی می‌کنند. ۱ پیمانه از گوشت نارگیل و ۳ پیمانه آب را جدا کنید. می‌توانید باقیمانده آب و گوشت نارگیل را در ظرف‌هایی جداگانه برای استفاده‌های بعدی فریز کنید.
۳. گوشت و آب نارگیل، نمک، روغن نارگیل، اسانس وانیل و شیرین کننده را داخل مخلوط کن بریزید و روی سرعت بالا به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه میکس کنید تا کاملا صاف و کرمی شود.
۴. شیر را داخل ظرف نگهدارنده و در یخچال بگذارید به مدت ۳ ساعت بگذارید تا غلیظ شود. غلظت آن شبیه شیر نارگیل تمام چرب قوطی خواهد شد. این شیر را به مدت ۳ روز می‌توان در یخچال نگهداری کرد. اگر مشکل دیابت دارید به جای خرما ۲ قاشق چای‌خوری زایلیتول + ۱/۸ قاشق چای‌خوری استویای مایع استفاده کنید.
شیر بادام شیرین با چندین طعم مختلف
طرز تهیه لبنیات گیاهی
شیر بادام شیرین نشده
بادام خام: ۱ پیمانه
آب تصفیه شده: ۳ پیمانه
نمک دریا: کمی
شیر بادام شیرین شده (شیر بادام ساده به علاوه مواد زیر)
اسانس وانیل: ۱ قاشق چای‌خوری
خرمای هسته گرفته: ۳ تا ۶ عدد
روغن نارگیل بکر: ۱ قاشق غذاخوری ذوب شده (یا کره بادام خام، اختیاری)
شیر بادام شکلاتی (شیر بادام شیرین شده به علاوه مواد زیر)
پودر کاکائو: ۲ قاشق غذاخوری + مقداری بیشتر برای طعم دهی
شیر بادام دارچینی (شیر بادام شیرین شده به علاوه مواد زیر)
پودر دارچین: ۱ قاشق چای‌خوری
شیر بادام توت فرنگی (شیر بادام شیرین شده و مواد زیر)
توت فرنگی تازه: ۳ پیمانه
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه
۱. بادام‌ها را داخل یک کاسه سرامیکی یا شیشه‌های یا یک ظرف شیشه‌ای نگهدارنده، ریخته و روی آن آب تصفیه شده بریزید. کمی نمک دریا و کمی آب لیمو یا سرکه سیب روی آن بریزید. درب ظرف را با دستمال پوسانده و بگذارید در دمای اتاق به مدت ۱۲ ساعت خیس بخورد.
۲. آب روی بادام‌ها را دور بریزید. از این آب برای درست کردن شیر به هیچ عنوان استفاده نکید. اگر می‌خواهید پوست بادام‌ها را جدا کنید می‌توانید مدت طولانی‌تری آن‌ها را بخیسانید. البته این بستگی به نوع بادام شما دارد. من یک بار از بادام‌های بسیار خشک استفاده کردم و مجبور شدم به مدت طولانی آن‌ها را داخل ظرف آب و در یخچال بگذارم.
۳. بادام‌های خیسانده شده، آب و نمک را داخل مخلوط کن بریزید و به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه روی سرعت بالا میکس کنید یا تا زمانی که کاملا خرد و پودر شوند. یا اینکه آن‌ها را از صافی رد کنید.
۴. برای صاف کردن، یک کیسه نخی را روی کاسه شیشه‌ای یا پارچ بگذارید. شیر را داخل این کیسه بریزید، کیسه را بسته و به آرامی فشار دهید تا تمام مایع از آن خارج شود. تفاله شیر بادام را کنار بگذارید. شما می‌توانید آن را در دستگاه خشک کن یا فر بگذارید تا آب گرفته شود یا اینکه برای ماسک‌های صورت استفاده کنید.
۵. مخلوط کن را بشویید و شیر صاف شده را دوباره داخل آن بریزید. وانیل، شیرین کننده و هر نوع ماده طعم دهنده را به آن اضافه کنید و دوباره میکس کنید تا کاملا پوره و غلیظ شود.
۶. شیر بادام آماده شده را داخل ظرفی درار داخل یخچال بگذارید. شیر بادام را به مدت ۲ تا ۳ روز می‌توان در یخچال نگه داشت. شیر بادام خیس نخورده را حدود ۵ روز می‌توان نگهداری کرد.
شیر گردو
طرز تهیه لبنیات گیاهی
مواد لازم
شیر گردوی شیرین نشده
گردوی خام: ۱ پیمانه
آب تصفیه ۳ پیمانه
نمک دریا: کمی
شیر شیرین شده (شیرین نشده به اضافه مواد زیر)
اسانس وانیل: ۱ قاشق چای‌خوری
خرمای هسته گرفته: ۳ تا ۴ عدد (یا ۲ تا ۳ قاشق شیرین کننده مثل عسل یا شیره افرا یا شربت ذرت)
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه
۱. گردو‌ها را داخل یک کاسه شیشه‌ای یا سرامیک یا شیشه دهان گشاد بزرگ بریزید و روی آن‌ها تصفیه بریزید. ۱/۴ قاشق چای‌خوری نمک دریا و کمی آب لیمو یا سرکه سیب هم روی آن بریزید. درب ظرف را با دستمال یا حوله کاغذی بپوشانید و بگذارید داخل اتاق به مدت ۱۲ ساعت خیس بخورد.
۲. آب آن را تخلیه کرده و گردو‌ها را چند بار بشویید تا آنزیم‌های بازدارنده جذب مواد مغذی کاملا از آن خارج شوند.
۳. گردوی شسته، آب و نمک را داخل مخلوط کن بریزید و روی سرعت بالا به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه یا تا زمانی که کاملا پودر شود، میکس کنید. از شیر کامل برای استفاده حداکثری از مواد مغذی استفاده کنید یا آن را از صافی رد کنید تا شیری صاف‌تر داشته باشید.
۴. برای صاف کردن شیر از کیسه نخی یا جوراب شلواری استفاده کنید. آن را روی کاسه یا پارچ شیشه‌ای بگذارید. شیر را داخل کیسه ریخته، بالای کیسه را پیچانده و آن را بچلانید تا شیر کاملا خارج شود. تفاله بسدت آمده را برای استفاده در اسموتی، اسکراب بدن یا استفاد در خمیر، کنار بگذارید.
۵. مخلوط کن را بشویید و شیر گردو را داخل آن بریزید. وانیل، شیرین کننده و لیستیتن (در مواد نیامده و کاملا اختیاری است) را به آن اضافه کنید و خوب میکس کنید تا صاف و یکدست و غلیظ شود.
۶. شیر را داخل ظرفی دردار و در یخچال نگهداری کنید. شیر گردوی خیسانده را به مدت ۲ تا ۳ روز و شیر گردوی نخیسانده را به مدت ۵ روز می‌توان در یخچال نگهداری کرد.
شیر کنجد وانیلی
طرز تهیه لبنیات گیاهی
مواد لازم
کنجد سفید خام: ۱ پیمانه (خیسانده باشد)
آب تصفیه شده: ۳ پیمانه
شربت افرا: ۲ قاشق غذاخوری (یا شیرین کننده دیگر)
اسانس وانیل: ۱ قاشق غذاخوری
نمک دریا: کمی
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه
۱. کنجد و آب را داخل مخلوط کن بریزید و روی سرعت بالا به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه میکس کنید تا کنجد‌ها کاملا پودر شوند.
۲. برای صاف کردن شیر از کیسه نخی یا جوراب شلواری نایلون استفاده کنید و آن را روی کاسه، شیشه دهان گشاد یا پارچ قرار دهید، کیسه را پیچانده و به آرامی فشار دهید تا کل مایع خارج شود.
۳. مخلوط کن را تمیز کرده و شیر آماده شده را به مخلوط کن برگردانید. شربت، وانیل و نمک را اضافه کنید و روی سرعت کم چند ثانیه بزنید تا ترکیب شوند.
۴. شیر را در ظرفی درار و در یخچال نگهداری کنید. شیر کنجد را برای ۳ روز می‌توان در یخچال نگه داشت.
شیر تخم کدو
مواد لازم
شیر تخم کدوی شیرین نشده
تخم کدوی خام: ۱ پیمانه، به مدت ۸ ساعت خیسانده شود
آب تصفیه: ۳ پیمانه
نمک دریا: کمی
شیر کدوی شیرین (شیر ساده به اضافه مواد زیر)
خرمای هسته گرفته: ۱/۴ پیمانه (یا شیرین کننده دیگر)
اسانس وانیل طبیعی: ۱ قاشق چای‌خوری
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه
۱. تخم کدو را داخل یک کاسه شیشه‌ای یا شیشه دهان گشاد ریخته و روی آن آب تصفیه بریزید. ۱ قاشق چای‌خوری نمک دریا و کمی آب لیمو یا سرکه سیب اضافه کنید و روی آن را با یک دستمال آشپزخانه نازک بپوشانید و بگذارید به مدت ۸ ساعت خیسانده شود.
۲. آب آن را خالی کرده و دور بریزید. تخم کدو‌ها را چند بار بشویید تا آنزیم‌های نامناسب آن شسته شود.
۳. تخم کدو، آب و نمک را داخل مخلوط کن بریزید و روی سرعت بالا ۳۰ تا ۶۰ ثانیه میکس کنید یا تا زمانی که کاملا خرد شود. برای استفاد حداکثری از مواد مغذی آن را بصورت کامل مصرف کنید. برای ظاهری صاف‌تر می‌توانید آن را از صافی رد کنید.
۴. برای صاف کردن از کیسه نخی یا جوراب نایلونی نازک مثل جوراب شلواری تا حد زانو استفاده کنید و آن را روی پارچ یا شیشه‌ای دهان گشاد بگذارید. شیر را داخل کیسه یا جوراب بریزید و به آرامی فشار دهید تا شیر از آن بطور کامل خارج شود. پالپ به دست آمده را کنار بگذارید و آن را خشک کنید. از این پالپ خشک شده می‌توان در اسموتی‌ها یا خمیر‌های شیرینی استفاده کرد. یا آن‌ها را به اسکراب بدنتان اضافه کنید.
۵. مخلوط کن را شسته و شیر را دوباره داخل آن بریزید. وانیل، شیرین کننده و طعم دهنده‌ها را اضافه کنید و دوباره پوره کنید تا کاملا کرمی و صاف شود.
۶. شیر را داخل ظرفی کاملا دربسته داخل یخچال نگهداری کنید. ۲ تا ۳ روز بریا شیر خیسانده و ۵ روز برای شیر نخیسانده زمان نگهداری در یخچال است.
شیر برنج قهوه‌ای
مواد لازم
شیر برنج شیرین نشده
برنج قهوه‌ای پخته: ۱ پیمانه
آب تصفیه: ۴ پیمانه
نمک دریا: کمی
شیر برنج شیرین شده (شیر شیرین نشده به اضافه مواد زیر)
اسانس وانیل: ۲ قاشق چای‌خوری
خرمای هسته گرفته: ۶ تا ۱۲ عدد (یا ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری شیرین کننده دیگر)
شیر شکلاتی (شیر شیرین شده به علاوه مواد زیر)
پودر کاکائو: ۴ قاشق غذاخوری به علاوه مقداری بیشتر
شیر دارچینی (شیر شیرین شده به اضافه مواد زیر)
پودر دارچین: ۲ قاشق چای‌خوری
شیر توت فرنگی (شیر شیرین شده به علاوه مواد زیر)
توت فرنگی: ۶ پیمانه
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه
۱. برنج قهوه‌ای پخته، اب و نمک به علاوه افزودنی‌های دیگر (در صورت استفاده) بریزید و روی سرعت بالا حدود ۶۰ ثانیه میکس کنید تا کاملا کرمی و یکدست شود.. از شیر کامل برای حداکثر بهره‌وری از مواد مغذی، استفاده کنید یا اینکه آن را صاف کنید تا شیری صاف‌تر داشته باشد.
۲. برای صاف کردن شیر، کیسه نخی یا جوراب شلواری نایلونی را روی کاسه شیشه‌ای یا پارچ بگذارید. شیر را داخل کیسه بریزید. کیسه یا جوراب را پیچانده و آرام فشار دهید تا تمام شیر خارج شود.
۳. مخلوط کن را بشویید و شیر صاف شده را به آن برگردانید. شیرین کننده و طعم دهنده را افزوده و دوباره میکس کنید.
۴. شیر آماده شده را داخل ظرفی کاملا دربسته در یخچال بگذارید. شیر برنج قهوه‌ای درست شده با برنج خیسانده را به مدت ۲ تا ۳ روز در یخچال نگهداری کنید. برای شیر نخیسانده این زمان به ۵ روز می‌رسد.
شیر زردچوبه خوشمزه
مواد لازم
بادام خام: ۱ پیمانه خیسانده
آب تصفیه: ۳ پیمانه
خرمای هسته گرفته: ۱/۴ پیمانه
پودر زردچوبه: ۱ قاشق غذاخوری
اسانس وانیل طبیعی: ض قاشق چای‌خوری
پودر دارچین: ۱ قاشق چای‌خوری
زنجبیل تازه رنده شده: ۱ قاشق چای‌خوری
پودر هل: ۱/۴ قاشق چای‌خوری
فلفل سیاه تازه آسیاب شده: ۱/۸ قاشق چای‌خوری
نمک دریا: کمی
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه
۱. بادام خیسانده را آبکش کرده و بشویید. آب خیسانده شده در آن را دور بریزید.
۲. آن را داخل مخلوط کن ریخته و ۳ پیمانه اب تصفیه بریزید. روی سرعت بالا به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه، میکس کنید تا بادام کاملا خرد شود.
۳. مخلوط را داخل کیسه نخی ریخته و صاف کنید. مخلوط کن را شسته و شیر بادام را داخل آن بریزید.
۴. خرما‌ها (یا زایلیتول و استویا)، زردچوبه، زنجبیل، وانیل، دارچین، هل، فلفل سیاه و نمک را اضافه کرده و روی سرعت بالا به مدت ۲۰ ثانیه میکس کنید تا مخلوط صاف و کرمی شود.
۵. آن را داخل ظرف شیشه‌ای دربسته بریزید و در یخچال سرد کنید و سرد مصرف کنید یا روی حرارت پایین گاز به آرامی گرم کنید. شیر را به مدت ۲ تا ۳ روز نگهداری کنید.
شیر فندق
طرز تهیه لبنیات گیاهی
مواد لازم
شیر فندق شیرین نشده
فندق خام: ۱ پیمانه، به مدت ۸ ساعت خیسانده شود
آب تصفیه: ۳ پیمانه
نمک دریا: کمی
شیر شیرین شده (شیرین شده به اضافه مواد زیر)
اسانس وانیل طبیعی: ۱ قاشق چای‌خوری
خرمای هسته گرفته: ۱/۴ پیمانه (یا ۲ قاشق غذاخوری شربت افرای خالص)
شیر فندق شکلاتی (شیر شیرین شده به اضافه مواد زیر)
پودر کاکائو: ۲ قاشق غذاخوری
طرز تهیه انواع شیر گیاهی و روشهای استفاده از آن را بدانیم
طرز تهیه
۱. برای خیساندن فندق، آن‌ها را داخل کاسه شیشه‌ای یا سرامیک یا شیشه‌ای دهان گشاد ریخته و روی آن‌ها آب تصفیه بریزید. ۱ قاشق چای‌خوری نمک دریا و کمی آب لیموی تازه یا سرکه سیب روی آن‌ها بریزید. روی آن را با پارچه نخی با بافت باز یا حوله کاغذی بپوشانید و بگذارید در دمای اتاق به مدت ۸ ساعت بماند.
۲. آب فندق‌ها را دور ریخته و آن‌ها را چند بار بشویید تا آنزیم‌های بازدارنده جذب مواد معدنی کاملا شسته شده و از بین برود. برای برداشتن پوسته قهوه‌ای آن‌ها را بین دستمال تمیز آشپزخانه به هم بسایید تا پوست آن کنده شود.
۳. فندق، آب و نمک را داخل مخلوط کن بریزید و روی سرعت بالا به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه میکس کنید یا تا زمانی که آجیل‌ها کاملا خرد شوند. می‌توانید از شیر کامل استفاده کرده یا آن را داخل کیسه آجیلی ریخته و کیسه یا جوراب نایلونی را روی پارچ بگذارید و با فشردن پارچه، آن را کاملا تخلیه کنید.
پالپ باقیمانده را خشک کرده و در اسموتی و یا خمیر استفاده کنید.
۴. مخلوط کن را شسته و شیر صاف شده را به آن برگردانید. وانیل، شیرین کننده و هر نوع طعم دهنده دیگر را به آن افزوده و دوباره میکس کنید تا صاف و کرمی شود. و دوتا سه رو در یخچال بگذارید.
چاپ مطلب