راز ثروت

دولت الکترونیک چیست

این روز ها از زبان مسئولان دولت، استفاده از کلمه «دولت الکترونیک» افزایش پیدا کرده و بسیاری از مشکلات در حوزه های مختلف را به گردن عدم تکمیل چرخه آن می اندازند، اما منظور از دولت الکترونیک چیست؟ با ما همراه باشید تا شما را با آن مفهوم و مزایای دولت الکترونیک آشنا کنیم.

دولت الکترونیک که بر پایه اینترنت بنا شده،‌ به تجار و شرکت ها و شهروندان عادی این امکان را می دهد که با سهولت بیشتری از خدمات و اطلاعات سازمان های دولتی استفاده کنند. به این ترتیب که آنها هر زمان از شبانه روز و هر روز هفته که بخواهند می توانند به اطلاعات و خدمات دولتی دسترسی داشته باشند. ما همین حالا شاهدیم که بسیاری از شهروندان خواهان افزایش ساعات کار سازمان های دولتی هستند. مدت ها است که دیگر تشکیل صف و معطل شدن در آنها از سوی ارباب رجوع پذیرفتنی نیست و بسیاری از مؤسسات دولتی هم می کوشند که به هر وسیله ای این انتظارات را پاسخ دهند.

طبیعتاً دولت الکترونیک از این نظر بسیار بهتر می تواند نظر شهروندان را تأمین کند و از فشاری که بر نهادهای دولتی هست نیز بکاهد. به این ترتیب مشکل تمرکز مراکز دولتی که موجب می شود ارباب رجوع ناچار شوند به طور فیزیکی به آنها مراجعه کنند نیز حل می شود و از بار مراجعات به این مراکز کاسته می شود. در نتیجه خود کارکنان ادارات هم می توانند با آرامش و تمرکز بهتری امور محوله و کار خدمت رسانی به ارباب رجوع های خود را انجام دهند.

علاوه بر اینها دولت می تواند در زمینه هایی که در حال حاضر بر سر آنها رقابت زیادی وجود دارد به عنوان مثال گسترش توریسم و جذب گردشگر و جذب سرمایه گذاری، بهتر عمل کند و روند و مراحل اداری را برای گردشگر و یا سرمایه گذار سریع تر و آسان تر کند. به این ترتیب بر میزان گردشگران و سرمایه گذاران بیفزاید. ضمن این که اهداف دولت برای کوچک سازی و کاهش هزینه ها و موازی کاری بیشتر تأمین می شود.

این موضوع که شهروندان بتوانند با سرعت بیشتر و با هزینه کمتر اطلاعات و خدمات مورد نیاز خود را به دست بیاورند و یا در موضوعات و وظایف اجتماعی خود بهتر مشارکت کنند، موجب می شود که چرخه فعالیت های اقتصادی و مشارکت های اجتماعی و … با سرعت بیشتر و هزینه کمتری به حرکت درآید. همچنین موجب می شود که سازمان های دولتی کارایی بیشتری پیدا کنند و از عملکرد آنها رضایت بیشتری به وجود آید. این هم کاملاً در راستای هدف پاسخگویی دولت ها به مردم و احساس مسئولیت آنها نسبت به ایشان است.

منتها گسترش و جا انداختن دولت الکترونیک نیازمند تمهیداتی است. علاوه بر برنامه ریزی مناسب که نیاز هر کاری است، برخی تمهیدات دیگر نیز لازم است که مهم ترین آنها گسترش امضای دیجیتال است. به قولی امضای دیجیتال برای دولت الکترونیک مانند هوا برای تنفس است.

اهداف دولت الکترونیک

اجرای عدالت اجتماعی یکی از اهداف دولت ها است بنابراین می توان با فناوری های جدید به این موضوع رسید و یکی از این راه ها اجرای عدالت، راه اندازی دولت الکترونیک است. با راه اندازی دولت الکترونیک است که دولت ها می توانند در جهت اجرای عدالت گام بردارند. البته برای شکل گیری دولت الکترونیک باید تمام نهادها و سازمان ها همکاری کنند. توسعه حکومت به شکل الکترونیکی و ارائه خدمات آن به مردم چگونه و تا چه حدی بر تحقق عدالت اجتماعی موثر باشد.

مزایای دولت الکترونیک

دولت الکترونیک با استفاده از فناوری اطلاعات و داده ها ی منابع مختلف خدمات با کیفیت تر به مردم ارائه دهد. امروزه دسترسی آسان و سریع به اطلاعات برای سازمان های دولتی اهمیت دارد از این رو در این زمینه سرمایه گذاری می شود. از دیگر اهداف دولت الکترونیک کمک به دولت است تا کارها را ساده کند و شهروندان به راحتی و در کمترین زمان و بدون معطلی و مراجعه های حضوری کارهای خود را پیگیری کنند بنابراین راه اندازی دولت الکترونیک موجب شفاف بودن عملکرد و اجرای عدالت می شود.

مزایای دولت الکترونیک برای شهروندان 

دولت الکترونیک خدمات دولتی را یکپارچه می کند. سازمان های دولتی می توانند خدماتی منسجم به مردم ارائه دهند و دیگر مردم بین سازمان ها و اداره ها سرگردان نخواهند بود از این رو همه با اتصال به یک نقطه به آنچه نیاز دارند دسترسی خواهند داشت. با دولت الکترونیک مردم به فناوری جدید دسترسی می یابند و می توانند آموزش های رایانه ای ببینند بنابراین با این کار شکاف طبقاتی کاهش و حتی رفع می شود. با دولت الکترونیک امکان آموزش مادام العمر وجود دارد. به عبارتی مکان هایی که امکان ایجاد مدرسه و رفتن معلم به آنجا وجود ندارد و یا امکان راه اندازی دانشگاه نیست، می توان از طریق راه دور آموزش داد.

دولت الکترونیک راه مبارزه با فساد

به گفته کارشناسان راه اندازی دولت الکترونیک یکی از راه های مبارزه با فساد است. از این رو وقتی تمام امور نهادها سازمان ها و وزارتخانه ها به دولت الکترونیک متصل شود و در اختیار مردم قرار گیرد جلوی فساد گرفته می شود و این خود یکی از اشکال اجرای عدالت است که با راه اندازی دولت الکترونیک رقم می خورد.

معایب دولت الکترونیک

۱- هزینه سنگین آموزش و سرمایه گذاری
۲- وابستگی زیاد به کامپیوتر
۳- شکاف دیجیتالی
۴- خطر حمله های دیجیتالی

چکیده
دولت الکترونیک یا دولت دیجیتالی، به استفاده دولت از فناوری اطلاعات برای جابجایی اطلاعات بین مردم، سازمان‌ها، بازار و ارکان دیگر دولتی گفته می‌شود. دولت الکترونیک ممکن است توسط قوه مقننه، قوه قضائیه یا قوه مجریه به کار برده شود تا بهره وری داخلی را بهبود بخشد، خدمات عمومی را ارائه دهد یا روندهای دولتی مردم گرا را برای مردم فراهم کند. با اینکه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دولت الکترونیک در ایران در سال‌های انتهایی ریاست جمهوری سید محمد خاتمی خیلی جدی گرفته شد، اما در سال‌های بعدی طرح‌های راهبردی تا حدی کنار گذاشته شدند و در حال حاضر ایران به لحاظ شاخص‌های حکومت الکترونیک در میان کشورهای جهان و حتی منطقه جایگاه شایسته ای ندارد. ارزیابی های انجام گرفته از شاخص دولت الکترونیک در میان ۱۹۰ کشور دنیا حاکی از آن است که ایران با کسب ۴ هزار و ۸۷۶ امتیاز در رتبه ۱۰۰ جهان قرار دارد. امید است با همت مسئولین این رتبه ارتقا پیدا کند و شاهد موفقیت کشور عزیزمان در اجرای این طرح باشیم.