راز ثروت

درمان اختلالات روانی

اختلالات روانی انواع مختلفی دارد که یکی از شایع ترین بیماری ها جامعه ی کنونی است و بسیاری از افراد با آن درگیر هستند، متاسفانه در جامعه به دلیل نداشتن اطلاعات کافی با افرادی که از اختلالات روانی رنج میبرند رفتار مناسبی ندارند و حتی آن ها را مایه ننگ می دانند، در حالی که اینگونه افراد بیشتر از هر چیز دیگر به کمک نیاز دارند. در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با انواع اختلالات روانی، نشانه ها و راه های درمان آن آشنا کنیم.

مفهوم اختلالات روانی 

قابل قبول ترین تعریف اختلالات روانی می‌گوید که اختلالات روانی به صورت یک سندرم یا الگوی رفتاری یا روانشناختی مهم بالینی تصور شده است که در یک فرد روی می‌دهد و با ناراحتی (یک علامت دردناک) یا ناتوانی (تخریب در یک یا چند زمینه مهم عملکرد) یا با افزایش قابل ملاحظه خطر مرگ، درد، ناراحتی و ناتوانی یا فقدان مهم آزادی همراه است. به علاوه نشانگان آن نباید صرفا یک پاسخ قابل انتظار و تایید شده فرهنگی در مقابل رویدادی خاص مثلا مرگ یک شخص مورد علاقه باشد.

تاریخچه اختلالات روانی

برای قرن‌ها با بیمارانی که از اختلالات ذهنی (mental disorders) رنج می‌بردند، به شیوه‌های کاملاً وحشیانه و بدوی برخورد می‌شد. این باور که علت اختلالات ذهنی، شیاطین و نیروهای متافیزیکی هستند، یک باور رایج بود. شیوه متداول درمان بیماران ذهنی این بود که شرایط بدنی بیمار را به قدری نامناسب کنند تا شیطان مجبور به ترک بدن او گردد! از این رو بیمار را با آب جوش عسل می‌دادند، او را شلاق می‌زدند، به او گرسنگی می‌دادند یا او را شکنجه می‌کردند. زیگموند فروید یکی از نخستین روانشناسانی بود که نیاز به شیوه‌های درمانی و ارائه یک رویکرد جامع در این زمینه را احساس کرد و روانکاوی را بر این مبنا ایجاد کرد.

علل اختلالات روانی

در بحث علت شناسی اختلالات روانی ما با ترکیب پیچیده ای از علل روبرو هستیم. در واقع برای یک اختلال واحد نمی توانیم یک علت واحد بیابیم. همیشه آمیزه ای از علل زمینه ای و ژنتیکی وقتی در ترکیب با عوامل تربیتی و محیطی قرار می گیرند می توانند زمینه ساز اختلالات روانی شوند. در این بین برخی از عوامل وجود دارند که ریسک ابتلا به بیماری را بالا می برند:

۱- شخصیت فرد: برخی ویژگی های شخصیتی ممکن است فرد را در معرض ابتلا به بیماری ها قرار دهد. مثلا هیجان پذیری و ناپایداری هیجانی بیش از حد که یک بعد شخصیتی می باشد، زمینه ی بیماری های روانی را ایجاد می کند.

۲- عوامل ژنتیکی: بسیاری از بیماری ها و اختلالات روانی از طریق ژنتیک به ارث می رسند. ژنتیکی بودن به این معنی نیست که صرف داشتن والدینی با اختلال روانی خاص، کودک هم مبتلا خواهد شد. بلکه عوامل محیطی نقش تعیین کننده ای در این میان دارند.

۳- عوامل محیطی: معمولا وقتی فرد در یک محیط نامناسب رشد کند، اضطراب های زیادی را متحمل می شود. شیوه های فرزند پروری نامناسب، آسیب های جسمانی و جنسی، مورد خشونت واقع شدن، عدم بر طرف شدن نیازهای عاطفی و هیجانی از عوامل محیطی دخیل در بروز اختلالات روانی هستند.

۴- عوامل زیستی: تغییرات مغزی و هورمونی و گاها برخی وضعیت های جسمانی مثل بیماری های جسمی ممکن است خود را در قالب بیماری روانی نشان دهند.

۵- مصرف مواد مخدر: مواد مخدر با ایجاد تغییرات اساسی در کارکرد مغزی باعث تغییرات مقطعی و یا طولانی مدت در رفتار و خلق و در موارد شدیدتر شخصیت فرد می شود.

۶- الگوهای نامناسب: داشتن الگوهای نامناسب و مخرب، رفتار های ناسازگارانه را به فرد آموزش می دهد و وی را در معرض ابتلا قرار می دهد.

انواع اختلالات روانی

تشخیص و تایید کژکاری روانشناختی را روانشناس و روانپزشک انجام می‌دهند. آن‌ها پس از مصاحبه بالینی و با پی بردن به نشانه‌هایی که در فرد می‌یابند به تشخیص اختلال از میان اختلال‌های گوناگون می‌پردازند. بهترین راهنمای تشخیصی و درمانی برای روانشناسان و روانپزشکان کتابی به نام DSM است که نگارش پنجم آن هم‌اکنون در دسترس رواندرمان‌گران قرار دارد. DSM IV راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، این اختلالات به شرح زیر طبقه بندی می‌کند:
۱- عقب ماندگی ذهنی
۲- اختلالات یادگیری (اختلال خواندن، اختلال در ریاضیات، اختلال در بیان کتبی)
۳- اختلالات نافذ مربوط به رشد (اختلال اوتیستیک، اختلال رت، اختلال آسپرگر)
۴- اختلالات کمبود توجه
۵- اختلالات تغذیه‌ای و خوردن
۶- اختلالات تیک (تیک توره، تیک حرکتی یا صوتی مزمن، تیک گداز)
۷- اختلالات ارتباطی (اختلال زبان بیانی، اختلال زبان دریافتی بیان مختلط، لکنت زبان)
۸- اختلالات دفعی (بی‌اختیاری ادراری، بی‌اختیاری مدفوع)
۹- سایر اختلالات دوران شیرخوارگی، کودکی و نوجوانی (اختلال اضطراب جدایی‌، گنگی انتخابی، اختلال دلبستگی واکنشی، اختلال حرکتی کلیشه‌ای)
۱۰- اختلالات نسیانی، دلیریوم و دمانس
۱۱- اختلالات مربوط به مصرف مواد
۱۲- اسکیزوفرنی و سایر اختلالات سایکوتیک
۱۳- اختلالات خلقی (افسردگی اساسی، اختلالات دو قطبی و …)
۱۴- اختلالات اضطرابی (فوبیا، جمع هراسی، اختلال وسواسی، جبری، اختلال استرس پس از سانحه و …)
۱۵- اختلالات شبه جسمی (اختلال جسمانی کردن، اختلال تبدیلی، خود بیمارانگاری، اختلال بدریختی بدن)
۱۶- اختلالات ساختگی
۱۷- اختلالات تجزیه‌ای (فراوموشی تجزیه‌ای، گریز تجزیه‌ای، اختلال شخصیت چند گانه و اختلال مسخ شخصیت)
۱۸- اختلالات هویت جنسی و جنسیتی
۱۹- اختلالات خواب
۲۰- اختلالات کنترل تکانه (اختلال انفجار دوره‌ای، جنون دزدی، جنون آتش افروزی، قمار بازی بیمارگونه و وسواس کندن مو)
۲۱- اختلال انطباقی
۲۲- اختلالات شخصیتی (پارانویید، اسکیزویید، اسکیزوتایپی، ضداجتماعی، مرزی، نمایشی، خودشیفته، دوری گزین، وابسته و اختلال شخصیت وسواسی و جبری)

تشخیص اختلالات روانی

تشخیص اختلالات روانی بسیار متفاوت از بیماری های جسمانی است. برای بیماری های جسمی معمولا روش های تشخیصی آزمایشگاهی وجود دارد، حال آنکه اختلالات روانی را در آزمایشگاه و با گرفتن نمونه خون نمی توان تشخیص داد. روش عمده تشخیص، سنجش و ارزیابی روانی می باشد که توسط متخصصان بهداشت و سلامت روان رخ می دهد. یک متخصص سلامت روان برای سنجش ابزارهای خاص خود را دارد:

۱- مشاهده: از طریق مشاهده می توان برخی نشانه های بیماری را در فرد پیدا کرد و سرنخ هایی برای تشخیص گذاری تعیین نمود.

۲- مصاحبه تشخیصی: مصاحبه تشخیصی فرایندی است که در آن فرد متخصص از طریق سوالات مشخصی که می پرسد می تواند به علامت ها و نشانه های اختلال دست پیدا کرده و از طریق آن اطلاعات لازم برای تشخیص را حاصل کند.

۳- آزمون های روانی: آزمون های روانی ابزارهایی کمکی هستند که مراحل قبلی را تکمیل می کنند و در فرایند تشخیص گذاری می توانند به صحت تشخیص ها بیفزایند.

مهمترین علائم اختلالات روانی

۱- کناره گیری از دیگران و گرایش به انزواطلبی
۲-  تغییر سریع در وزن اعم از کاهش یا افزایش وزن شدید
۳- پرخاشگری و حالت‌های تهاجمی بیشتر از حد طبیعی
۴- هذیان‌گویی و باورهای غلط
۵- دشواری و ناتوانی در تمرکز
۶- غمگینی و دلتنگی
۷- فقدان علاقه و عدم لذت بردن از کارهایی که در گذشته برای بیمار بسیار لذت بخش و خوشایند بوده‌اند.
۸- تحریک پذیری و حساسیت بالا
۹- اضطراب و بیقراری

علائم فیزیکی اختلالات روانی

۱- چاقی: اینطور مشخص شده که کسانی که از بیماری های شدید روانی از جمله اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی رنج می برند، در معرض خطر بالاتری برای رسیدن به شاخص توده بدنی نامناسب هستند و شاخص توده بدنی آنها از عدد ۳۰ بالاتر است. همچنین این افراد ۳٫۵ برابر و کسانی که مبتلا به افسردگی اساسی هستند، ۱٫۵ برابر بیشتر در معرض خطر چاقی قرار دارند. افزایش وزن، با عوامل شیوه زندگی در این افراد از جمله تحرک کمتر و عادات غلط غذایی مرتبط است.

۲- خستگی: به گفته محققان کلینیک مایو برخی اختلالات روانی بیش از احساس اندوه و پریشانی، می توانند عوارض داشته باشند. یکی از این عوارض دیگر خستگی قابل توجه، انرژی پایین، و دست و پنجه نرم کردن با مشکلات خواب است. در این میان رابطه بین افسردگی و ابتلا به سندرم خستگی مزمن شناخته شده است.

۳- درد مزمن: به گفته محققان مدرسه پزشکی هاروارد، کسانی که به درد مزمن مبتلا هستند، ۳ برابر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به مشکلات روانی قرار دارند. علاوه بر این کسانی که افسرده هستند نیز سه برابر بیش از دیگران دچار دردهای مزمن می شوند.

۴- تیک و پریدن چشم: معمولا پرش چشم عارضه‌ ای شایع و خوش خیم است که به انقباضات متوالی و تکرار شونده عضلات پلک مربوط می‌ شود و اکثر افراد ‌در طول مدت زندگی چنین وضعیتی را تجربه می ‌کنند. به گفته محققان کلینیک مایو، ارتباطی بین تیک و پریدن چشم و ابتلا به اضطراب وجود دارد و اگر ادامه یابد باید توسط متخصص به طور کامل بررسی شود.

۵- مشکلات سینوس: به گفته روان شناسان بین مشکلات سینوس و افسردگی ارتباط وجود دارد و این ارتباط اشاره می کند که یک چهارم افراد مبتلا به سینوزیت مزمن، دچار افسردگی هستند.

۶- تهوع: از جمله علایم گوارشی ناشی از افسردگی عبارتند از احساس تهوع و استفراغ. همچنین فرد ممکن است دچار اسهال شود یا به طور مزمنی مبتلا به یبوست شود.

۷- درد قفسه سینه: به طور واضح باید گفت که در صورت احساس چنین دردی بدون هیچ تاملی باید به پزشک مراجعه کرد و مورد آزمایش قرار گرفت. زیرا ممکن است علامت یک بیماری جدی قلبی باشد. ولی به طور کلی در هنگام افسردگی نیز این درد احساس می ‌شود.

۸- احساس سرگیجه و منگی: این مورد نیز از دیگر علایم و نشانه‌ های افسردگی است. خیلی از افراد مبتلا به افسردگی به موقع درمان نمی‌ شوند. چون اغلب پزشکان در تشخیص علت اصلی این اختلالات دچار گمراهی می ‌شوند. به نظر می‌رسد که افسردگی به دلیل عدم تعادل در بعضی از مواد شیمیایی خاص مغز اتفاق می ‌افتد. بعضی از این مواد شیمیایی نقش موثری در چگونگی احساس درد دارند. بنابراین محققان معتقدند که نوع دردی که بیمار افسرده تجربه می ‌کند با سایر افراد متفاوت است.

راهکارهای درمان انواع اختلالات روانی

برای رهایی از بیماری های روانی باید مانند بیماری جسمانی به درمان آن بپردازیم و همانطور که برای بیماری جسمانی انواع مختلف درمان وجود دارد برای بیماری روانی هم راهکارها و شیوه های درمانی متفاوتی وجود دارد . ما در بیماری های روانی شاهد استفاده از یک نوع روش درمانی نیستیم چرا که برای هر بیمار یک روش درکان طراحی نشده است معمولا در درمان بیماری های روحی روش های ترکیبی موثر واقع می شوند ، روش های درمان بیماری های روحی و روانی عبارتند از :

۱- دارو درمانی

در این روش متخصصین می توانند با توجه به میزان ضعف و شدت بیماری و نوع آن از انواع مختلف داروها برای کاهش شدت آن بیماری استفاده کنند اما این روش دارای نقطه ضعف های نیز هست مثلا تاثیر دارو درمانی بسیار کوتاه مدت و سطحی است و ممکن است فرد دوباره به حالت قبلی خود برگردد و یا حتی ممکن است به آن دارو وابسته شوند به همین دلیل بهتر است دارو درمانی را با روان درمانی به صورت ترکیبی انجام داد .

۲- روان درمانی

در این روش فرد متخصص با استفاده از یکسری تکنیک ها و مهارت ها فرد مبتلا را تحت درمان قرار می دهد تا بیماری شناسایی و کم رنگ شود البته با توجه به اینکه ابتلا افراد به بیماری روانی تنها به یک علت نیست پس لازم است برای درمان نیز از چند روش متناسب با فرد استفاده کرد .

۳- گروه درمانی

در این روش متخصصین به کمک خانواده و تشکیل گروه درمانی به فرد کمک می کنند تا بیماری خود را بشناسند و علل بیماری را پیدا کند و در جهت بهبود و تغییر وضعیت قدم بردارد.

اختلالات روانی عجیب

در ادامه شما را با ۱۰ اختلال روانی عجیب آشنا می کنیم.

۱- سندروم موسوم به Quasimodo

سندروم «Quasimodo» یا ناهنجاری بدشکلی بدن (مانند گوژپشتی) در واقع یک بیماری ذهنی است که افراد دارای ناهنجاری ها و بدشکلی های غیرقابل باور در بدن به آن مبتلا می شوند. افراد مبتلا به این عارضه دچار افکار وسواسی ناخوشایند دائمی هستند. آن ها مدام در آینه خود را نگاه کرده و دنبال زاویه ای می گردند که بدشکلی بدنشان در آن زاویه ی خاص مشهود نباشد و از عکس گرفتن نیز واهمه دارند زیرا دوست ندارند که گوژپشتی آن ها در عکس معلوم باشد. همچنین به ظاهر خود بسیار اهمیت داده و در مسائل عاطفی خود به مشکل برمی خورند.

سطح اعتماد به نفس در این افراد بسیار پایین است و در رفتارهای اجتماعی خود دستپاچه عمل می کنند زیرا فکر می کنند که اطرافیان متوجه نقص بدنی آن ها شده و آن ها را به باد تمسخر خواهند گرفت. قسمت هایی از این عکس العمل ها و احساسات در فیلمی با عنوان «Contracuerpo» به نمایش درآمده است.

۲- اختلال فکری موسوم به Erotomania

کسانی که از این اختلال روانی رنج می برند بر این باورند که کسی عاشق آن ها شده است به ویژه شخصی از طبقه ی بالاتر برای مثال یک چهره ی مشهور سینمایی. این بیماران معتقدند که فردی که به آن ها علاقه دارد از طریق نشانه های رمزی، تله پاتی و پیام های رمزدار احساسات خود نسبت به آن ها را و با استفاده از رسانه های جمعی نشان می دهند. مبارزه با این بیماری روانی بسیار مشکل است حتی اگر شخص مورد نظر مستقیماً و بسیار واضح آن ها را از خود رانده و به اصطلاح به آن ها «نه» بگوید. این بیماران حتی چنین عکس العملی از طرف شخص مورد نظر را نشانه و استراتژی برای مخفی نگه داشتن احساسات شخصی او از اجتماع تلقی می کنند. در فیلمی با عنوان «از سرزمین ماه» (From the Land of the Moon) با بازی ماریون کوتیلارد به این اختلال روانی پرداخته شده است.

۳- توهم Capgras

افراد مبتلا به این بیماری روانی بر این باوند که یک شخص بسیار به آن ها نزدیک است یا حتی یک همزاد در کنار خود دارند. این افراد حتی ممکن است ادعا کنند که کارهای شرورانه ای که به آن ها نسبت داده می شود در واقع کار همزاد آن ها بوده که دقیقاً شبیه آن ها است. این اختلال روانی فرد را دچار توهم مفرط می کند و عمدتاً با اسکیزوفرنی همراه است. فیلم «The Double» که بر اساس زمانی با همین نام از داستایوفسکی ساخته شده است این بیماری روانی را به تصویر می کشد.

۴- توهم Fregoli

در این اختلال روانی، بیمار باورهایی کاملاً مقابل مورد قبلی دارد. این افراد بر این باورند که یک نفر در ظاهری متفاوت و در کالبد دیگران قرار دارد که با آن ها رابطه ی بسیار نزدیکی داشته و برای تعقیب کردن آنان همواره پوشش و ظاهر خود را تغییر می دهد. این بیماری برای اولین بار در سال ۱۹۲۷ شناخته شد.: دختری جوان ادعا می کرد که دو نفر از بازیگران تئاتری که وی همیشه به آن جا می رفت همواره او را تعقیب می کنند و شکل افرادی که او دیده یا می شناسد را به خود می گیرند. در انیمیشن «Anomalisa» گوشه هایی از این اختلال روانی به تصویر کشیده شده است.

۵- سندروم Adele

سندروم «Adele» یک فکر و وسواس دائمی است که فرد را به سمت تجربه ی عشق های دردناک سوق می دهد. پزشکان اخیراً این اختلال را در زمره ی اختلالات روانی دسته بندی کرده که سلامت و زندگی فرد را به شدت تهدید نموده و آن را با علاقه ی شدید به قمار، مصرف مشروبات الکلی و جنون سرقت مقایسه می کنند.

علائم این اختلال روانی مشابه افسردگی شدید است اما می تواند بسیار خطرناک تر باشد به نحوی که می تواند منجر به شکنجه و آزار دیگران، خود فریبی، امیدهای توهمی و غیرواقعی، فداکاری خودخواسته، نادیده گرفتن نصیحت های دوستان یا دیگر اشخاص نزدیک، اقدامات متهورانه و عدم علاقه به موضوعات و فعالیت های دیگر منجر شود. می توانید گوشه هایی از اشکال این اختلال روانی را در فیلم «داستان اَدل اچ» (The Story of Adele H) ببینید.

۶- اختلال Cryptomnesia

این اختلال نوعی اختلال حافظه ای است که در آن فرد نمی داند یک واقعه ی خاص چه زمانی اتفاق افتاده و آیا اتفاق مورد نظر واقعیت داشته یا رویا بوده است برای مثال نمی دانند اخیراً شعری سروده اند یا نه و از مطلبی که اخیراً خوانده اند چیزی به یاد ندارند. به عبارت دیگر منبع اطلاعات برای آن ها قابل به یاد آوردن نیست و فرد نمی تواند تعیین کند که این فکر متعلق به اوست یا یک شخص دیگر.

این اختلال روانی معمولا با پدیده ای موسوم به «jamais vu» همراه است که دقیقاً در نقطه ی مقابل پدیده ی «آشنا پنداری» (deja vu) قرار دارد. به عبارت دیگر فرد مبتلا به این عارضه ی روانی در مواجهه با یک اتفاق یا مکان شناخته شده که قبلاً بارها آن را دیده و در مورد آن شنیده است حس می کند که برای اولین بار در این مکان حضور دارد و هیچ اطلاعاتی در مورد آن ندارد.

۷- اختلال روانی آلیس در سرزمین عجایب

این اختلال روانی درک بیمار از اشیاء و اتفاقات اطرافش را تغییر می دهد بدین ترتیب که وی آن ها را بزرگ تر یا کوچک تر از اندازه ی واقعی تصور می کند یا آن ها را در فاصله ی بسیار دورتر یا بسیار نزدیک تر از آن چه که هستند می بیند به نحوی که با واقعیت هیچ سنخیتی ندارد. در بدترین موارد، شخص درک درستی از بدن خود ندارد و شکل و ابعاد را تشخیص نمی دهد. در این مورد هیچ کدام از ارگان های بدن فرد دچار صدمه نشده است و چیزهایی که او به نادرستی تفسیر می کند در واقع از مشکل روانی او نشأت می گیرند.

۸- وسواس فکری و عملی

بیمارانی که از وسواس فکری و عملی رنج می برند به اضطراب فکری شدیدی که برایشان قابل کنترل نیست دچار می شوند و نمی توانند از دست آن خلاص شوند. همچنین آن ها به رفتارهای خاصی عادت دارند که بیمار بر این باور است در انجام آن ها اختیاری از خود ندارد. نکته ی جالب این که فرد به بیخود و بی ارزش بودن رفتار تکراری خود اذعان دارد اما عدم دستیابی به نتایج مطلوب و عدم رضایت از موضوعی باعث می شود که فرد به سمت اضطراب شدیدی سوق داده شده و به تکرار مکرر این حرکات همیشگی روی بیاورد. تصویر واضحی از این اختلال را می توان در شخصیت هاروارد هیوز (با بازی لئوناردو دی کاپریو) در فیلم «هوانورد» (The Aviator) مشاهده کرد.

۹- اختلال بد روانی Paraphrenia

بدروانی ترکیبی از توهمات پارانوایایی و بزرگنمایی است. افکار توهمی فرد مبتلا به این اختلال همواره با خیالات غیرواقعی و همچنین خاطرات دروغین همراه بوده و شخص خود را حکمران جهان تلقی کرده و خود را دارای زندگی ابدی می دانند. حتی برای خود منشأ خدایی قائل بوده و ادعا می کنند که تمامی کتاب های مشهور را آن ها تحت نام ها و القاب ساختگی نوشته اند و غیره. افراد مبتلا به این اختلال روانی معمولا بسیار مغرور و مرموز به نظر می رسند.

۱۰- اختلال چند هویتی

اختلال عدم ثبات هویت (Dissociative identity disorder) یک بیماری روانی بسیار نادر است که شخصیت فرد را دچار عدم ثبات کرده و فرد چندین شخصیت متفاوت را در بدن خود حس می کند. این هویت ها می توانند شامل جنسیت ها، سنین، ملیت ها، اخلاقیات، توانایی های ذهنی، دیدگاه ها و حتی بیماری های مختلف و متفاوتی باشند. یکی از دلایل این اختلال روانی آسیب های روانی بسیار شدید در دوران کودکی شناخته می شود بدین معنا که کودک برای پشتیبانی روانی از خود شروع می کند به درک اتفاقاتی که برای خود و خانواده اش افتاده به نحوی که انگار این اتفاقات برای دیگران رخ داده اند.

عجیب ترین مورد مربوط به جدایی شخصیتی در دهه ی ۱۹۷۰ در ایالات متحده اتفاق افتاد. وقتی که یک بیمار روانی به نام بیلی میلیگان که به زنان بسیاری تجاوز کرده بود دستگیر شد روانشناسان به این نتیجه رسیدند که در ذهن و روان او ۲۴ شخصیت متفاوت وجود دارند. شخصیت اول فیلم «شکاف» (Split) نیز از این بیماری رنج می برد.

چکیده
اختلالات روانی به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که با تاثیر بر تفکر و رفتار باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شوند. علت بیماری‌های روانی به خوبی شناخته نشده است ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس‌های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آنها موثر است. افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنیا از جمله این اختلالات هستند. امیدواریم از این مقاله نیز استفاده کافی را برده باشید.