راز ثروت

ترس و انواع آن

ترس حالت عاطفی پیچیده و نیرومندی است که با علائم اضطراب از جمله ضربان قلب، نبض، عدم‌ تمرکز اندیشه و سردرد همراه است. انسان زمانی دستخوش ترس می‌شود که دریابد خطری زندگی او را تهدید می‌کند. همه افراد در زندگی به نوعی دچار ترس شده‌اند. ترس انواع مختلفی دارد مانند ترس از اظهار وجود، صحبت کردن در برابر جمع، تصمیم گرفتن، تغییر شغل، تنهایی و… .می‌توان برای ترس انواع مختلفی در نظر گرفت با ما همرا باشید تا شما را با مفهوم ترس، انواع آن و روش های مقابله با آن آشنا کنیم.

تعریف ترس

تعریف روانشناسان از ترس چنین است: پدیده ترس هر چند که یک غریزه طبیعی است که در انسان از همان بدو تولد وجود دارد، اما هر گاه به دلیل تغییراتی که در شدت و نوع آن بوجود می‌آید از حالت عادی خارج شود. ما در واقعیت به آن چیزی می رسیم که مدت ها قبل در ذهنمان آن را تجسم کرده ایم. ترس در بسیاری از موقعیت ها باعث حفظ بقای انسان می شود اما همه کارشناسان اتفاق نظر دارند که ترس ها و افکار مخرب بخشی از انرژی انسان برای انجام فعالیت های مفید روزانه را خواهد گرفت. علاوه بر این، اثرات مخرب زیادی هم بر روی سلامت جسم و روح انسان دارد.

ریشه‌شناسی کلمه ترس

صورت فارسی میانه این کلمه tirs‎ است که ماده مضارع به‌شمار می‌آید. صورت ایرانی باستان آن ‎trsa‎ است که ماده آغازی است از ریشه t.rh به معنی ترسیدن. این ریشه مشتق است از ریشه هندواروپایی ‎t.rs‎ (همراه با ‎ters‎ و ‎tres‎)که به معنی لرزیدن است.

تفاوت ترس با فوبیا

باید بین ترس و فوبیا تفاوت قائل شد. زیرا فوبیا ها ترس‌هایی هستند که به‌طور گسترده با خطرات واقعی آن موقعیت تناسب ندارند، نوعاً فراتر از کنترل ارادی هستند، و باعثِ خودداری از موقعیت ترسناک می‌شوند. در واقع فوبیاها ترس‌های بی موردی هستند که در نتیجه تداعی عصبی و ذهنی بوجود آمده‌اند مثلا شخصی که از پرواز می‌ترسد قبلا پرواز برای او با یک حادثه و اتفاق ناخوشایندی مصادف شده که این امر منجر بوجد آمدن یک نوع تداعی عصبی ذهنی در آن شخص شده لذا هر وقت در مورد پرواز فکر کند یا بخواهد با هواپیما پرواز کند دچار این ترس شدید و بی مورد خواهد شد زیرا ذهن او اینگونه برنامه‌ریزی شده که پرواز یعنی مرگ، پرواز یعنی ایجاد حادثه بد و دلخراش.

تفاوت ترس با اضطراب

ترس پاسخی است به خطری آنی و آشکار درباره پدیده‌ای که مشهود و قابل رؤیت و تصور است، در صورتی که اضطراب پاسخی است به خطر احتمالی که ریشه آن ناپیدا و نامعلوم است. به عبارت دیگر، می‌توان گفت؛ در ترس علتی آشکار یا پنهان وجود دارد، ولی در اضطراب علت شناخته شده نیست. ترس معمولاً از علتی خارجی منشأ می‌گیرد، در حالی‌که اضطراب علتی شناخته شده ندارد. به دیگر سخن، در ترس، فکر معمول، این است که مثلاً «سگ ممکن است مرا گاز بگیرد». در مقابل، در اختلال اضطراب فراگیر، فکر معمول، این است که «اتفاق وحشتناکی ممکن است برای فرزندم بیفتد». بنابر این، ترس بر پایه واقعیت، یا مبالغه «خطر واقعی» قرار دارد، حال آن‌که اضطراب بر اساس «خطر مبهم» استوار است.

عکس العمل‌های رایج در برابر ترس

کسی که می‌ترسد بسته به شرایط، ممکن است یکی از عکس‌العمل‌های زیر را بروز دهد:
۱- فریاد کشیدن: فریاد کشیدن عموماً در مردان و جیغ زدن در زنان اولین عکس‌العمل در برابر عامل ترس است. فریاد را صدایی با بسامد پایین و شدت صوت بالا و جیغ را صدایی با بسامد بسیار زیاد و شدت معمولی تعریف می‌کنیم. صدایی که شدت بالا یا بسامد بالا دارد در اکثر مواقع باعث ترس موجود مهاجم خواهد شد و به سود افراد است. همچنین جیغ کشیدن در جوامع انسانی نوعی درخواست کمک نیز محسوب می‌شود.  همچنین اگر حیوانی قصد حمله به انسان را داشت پیشنهاد شده‌است انسان از این برتری ذاتی خود استفاده کند، انسان‌ها، میمون‌ها و پرندگان موجوداتی هستند که از این واکنش بیشتر استفاده می‌کنند.

۲- حمله آنی: اگر به‌طور ناگهانی با عامل خطرساز مواجه شوید ممکن است بلافاصله به آن حمله‌ور شوید. این بسیار کارساز است.
۳- فرار کردن: فرار کردن از موجود مهاجم اگر سرعت و مهارت دویدن شما بهتر است ایده بسیار خوبی است. همچنین وقتی قدرت کافی برای مقابله با مهاجم را نداشته باشید. اکثر موجودات مانند پرندگان، چهارپایان گیاهخوار و حشرات از این روش استفاده می‌کنند.
۴- بیهوش شدن: بیهوش شدن حالتی شبیه مردن است که باعث عدم تحریک غریزه کشتن در مهاجم می‌شود. در طبیعت معمولاً حیوانات وحشی نظیر خرس و شیر از خوردن حیوانی که قبلاً مرده است خودداری می‌کنند. انسان‌ها، دوزیستان و گونه‌های خاصی از پرندگان این عکس‌العمل را دارند.

اثرات منفی ترس

ترس در کل چیز منفی نیست به خصوص زمانی که شما نحوه غلبه کردن بر ترس را به دست بیاورید، اما اگر مقدار ترس واقعاً شدید باشد به صورت بالقوه می‌تواند برای شما مضر باشد. بنابراین دانستن اینکه ترس از کجا منشا می گیرد و چگونه به طور منطقی با آن برخورد کنیم یک امر حیاتی و مهمی باشد، در غیر این صورت ممکن است شما را به انجام واکنش های غیر منطقی نسبت به شرایط موجود سوق دهد:
۱- عدم توانایی در گرفتن یک تصمیم قطعی و منطقی.
۲- جلوگیری از شما هم برای انجام کارهایی که به آن ایمان دارید و باعث رشد شما در می شود.
۳- همچنین باعث می شود تا از کمک گرفتن از دیگران، مقاومت کنید.
۴- یکی حس نا امیدی را در شما برای رسیدن به رویاها و آرزوهایتان ایجاد می کند.
۵- سوق دادن شما به سمتی که از خود ، رفتارهای خودتخریبی نشان دهید.

مواجه با ترس‌

لازم نیست بر تمام ترس‌هایتان غلبه کنید. مثلا اگر محل زندگی شما هزاران مایل از اقیانوس فاصله دارید لزومی ندارد از سونامی بترسید یا در اندیشه غلبه بر این ترس باشید. اما اگر در نزدیکی ساحل زندگی می‌کنید و هر شب از ترس زلزله، طوفان یا موج‌های بزرگ دریا می‌ترسید و وحشت‌زده می‌شوید شما در وضعیت خوبی به سر نمی‌برید. با خودتان یک مکالمه درونی داشته باشید و به خودتان گوشزد کنید که ترس‌های شما را از انجام چه کارهایی بازداشته و به این فکر کنید که مثل سایر مسائل زندگی باید بر این مسئله هم غلبه کنید.

آیا ترس باعث می‌شود که اهداف‌تان در زندگی آن‌طور که باید و شاید پیش نرود؟ جوانب مثبت و منفی ترس‌های‌تان را در نظر بگیرید و آن‌ها را یادداشت و یک لیست تهیه کنید. این را هم بنویسید که در صورت غلبه بر ترس‌ها چه کارهایی می‌توانید انجام دهید و چقدر زندگی‌تان می‌تواند متفاوت باشد. لیستی را که تهیه کرده‌اید مرور کنید و یک تصمیم واضح و روشن بگیرید. اگر تصمیم گرفتید برای غلبه بر ترس‌ اقدام کنید، بهترین روش مواجه با ترس‌هایی است که در ذهن‌تان ریشه کرده‌اند. نحوه درست مقابله با این ترس‌ها بسیار مهم است، روش درستی را در پیش بگیرید تا از ترس‌هایتان عبور کنید و در این میان آسیبی هم نبینید

ترس های طبیعی در کودکان

بسیاری از ترس‌های کودکی طبیعی هستند و در سنین خاصی ایجاد می‌شوند. برای مثال بسیاری از کودکان ترس از تاریکی دارند. این به معنای داشتن فوبیا نیست. در بیشتر موارد همراه با رشد جسمی و فکری کودک، این ترس‌ها نیز از بین می‌رود. اگر ترس فرزند شما تداخلی در زندگی روزمره او ایجاد نمی‌کند یا در او آشفتگی زیادی به وجود نمی‌آورد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اما اگر ترس در فعالیت‌های اجتماعی، عملکرد تحصیلی یا خواب کودک‌تان اختلال ایجاد کرده‌ است، بهتر است که با یک درمان‌گر مشورت کنید.

کدام یک از ترس های کودکان طبیعی است

در هر سنی بنا به موقعیت‌هایی که کودک با آن روبرو می‌شود و به دلیل آشنایی با محیط و افراد جدید یک سری ترس‌ها را تجربه می‌کند که طبیعی هستند و جای نگرانی چندانی ندارد. در زیر به چند نمونه از ترس‌های طبیعی کودکی اشاره می‌شود:
۱- ۲ تا ۵ سال: صداهای بلند، غریبه‌ها، جدایی از والدین، اشیاء بزرگ.
۲- ۳ تا ۶ سال: چیزهای خیالی مثل غول، هیولا، تاریکی، لولو و صداهای ناشناس.
۳- ۷ تا ۱۶ سال: ترس‌های واقعی‌تر مثل زخم و جراحی، بیماری، مدرسه، مرگ، موقعیت‌های طبیعی.

انواع ترس

ترسیدن انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

ترس مخرب

۱- ترس های ظاهری: این ترس ها، ترس هایی هستند که مربوط به وضعیت ظاهری افراد است که عموما در خانم ها نمود بیشتری دارد مانند: ترس از پیری، ترس از کچل شدن و …
۲- ترس هایی که مربوط به احساسات درونی ما هستند: مانند ترس از شکست، ترس از طرد شدن، یا حتی ترس از موفقیت بله درست خواندید افراد زیادی هستند که از موفق شدن می ترسند زیرا فکر می کنند اگر موفق شوند از جانب دیگران چشم می خورند و همین آرامشی که دارند از بین می رود.
۳- ترس های زیر بنایی: ترس هایی اساسی هستند ترس های بالا را نیز شامل می شود. مثل ترسیدن از اینکه نتوانید از پس ازدواج و زندگی مشترک بر بیاید.

ترس سازنده

۱- ترس های هشدار دهنده: ترس های هشدار دهنده ترس هایی هستند که به انسان در مقابل حوادث هشدار می دهد. مانند ترسیدن از اینکه اگر از عرض بزرگراه بگذرید ممکن است تصادف کنید.
۲- ترس های سازنده: ترس هایی هستند که باعث رشد فردی می شوند مانند ترس از اینکه همسر و فرزندان شما دچار مشکلی شوند به همین منظور شما درصدد ایجاد حاشیه امن مالی می شوید مهارت های مختلف را کسب می کنید یا با افراد گوناگون ارتباط برقرار می کنید.

نکته هایی برای غلبه بر ترس

اگر می خواهید غلبه بر ترس را آغاز کنید نکاتی است که می تواند در این راه به شما کمک کند.
۱- با ترس راحت باشید: ترس را به زندگیتان دعوت کنید. اگر از چیزی می ترسید، به سمت آن حرکت کنید. آن را حس کنید و درون آن نفس بکشید. کارهایی که شما را می ترساند انجام دهید چرا که عمل شجاعت می سازد. به خودتان بگویید ” این ترس گذراست “. با بیشتر شدن شجاعت دنیا وسیع تر خواهد شد.

۲- افکار غالب را مثبت کنید: تفکرات پر از ترس، ترس بیشتری را جذب می کند و تفکرات مثبت موفقیت را به سمت شما می کشاند. به جای اینکه انتظار بدترین را بکشید، به ذهن آموزش دهید که همیشه بهترین را در نظر بگیرد. آینده را بر پایه فرضیات مثبت بسازید.

۳- وقت، توجه و انرژی خود را صرف ترس نکنید: خودتان را مسئول بدانید. استوار، آماده و با اعتماد باشید و بر راه حل ها تمرکز کنید. خلاقیت و ابتکار عمل داشته باشید و قدم های بزرگ بردارید. اگر در برابر ترس قدمی برندارید، فرصت ها از کنار شما می گذرند.

۴- هرگز یکجا ثابت نمانید: یاد بگیرید فکر کنید، حرف بزنید و مانند یک انسان با عرضه زندگی کنید. اخبار را کنار بگذارید و بخاطر داشته هایتان جشن بگیرید. در عین حال سخاوتمند باشید. توجه خود را به آماده بود، آرزوها، آینده خوب و شرایط ایده آل متمرکز کنید.

۵- پیروزی ها را بازبینی کنید: باور به خود را تقویت کنید و این کار را با تمرکز روی زندگی، تجربیات و موفقیت ها در سه سال گذشته انجام دهید. چشمانتان را ببندید و احساسی که با هر بار موفق شدن داشتید حس کنید. بگذارید هر آنچه در گذشته باعث موفقیت شما شده به زمان حال بیاید و الهام بخش شما بوده و شما را به حرکت وادارد.

۶- در موفقیت های دیگران زندگی کنید: داستان های موفقیت دیگران را بخوانید و از آنها استفاده کنید. درباره موفقیت افرادی همانند استیو جابز، دارا خسروشاهی، استیون اسپیلبرگ و اوپرا وینفری مطالعه کنید و نکات و شجاعت های زندگی آنها را یادداشت کنید و به نوعی در مسیر آنها قدم بردارید

۷- از خانواده و دوستان بخواهید به شما دلگرمی دهند: زمانیکه شما فراموش کرده اید قدرت دارید، افراد نزدیک شما می توانند این قدرت را در شما ببینند. بنابراین هرگاه از آنها بخواهید بدون هیچ تردیدی می توانند نقاط قوت و موفقیت ها را به شما یادآوری کنند. آنها در قبال دلگرمی دادن و تشویق کردن دست و دلباز خواهند بود. بنابراین شما می توانید قدرت بیشتری از آنها بگیرید.

۸- در بین دوستان و همکاران گروههای پشتیبانی درست کنید: رابرت فولگهام (Robert Fulghum) در یکی از کتابهایش می گوید ” وقتی در این دنیای بزرگ قدم می زنید بهتر است دستان یکدیگر را بگیرید و با هم حرکت کنید. ” با هم و در کنار هم بودن باعث می شود از سختی ها ساده تر و سریع تر رد شوید و از اوقات لذت بیشتری ببرید.

۹- تصمیم بگیرید که عالی باشید: به قدرت خود پی ببرید و رویاهای بزرگ در ذهن بپرورانید. دنبال رویاهایتان بروید و با توجه به ریسک هایی که در مسیر پیش بینی کرده اید قدم بردارید. درباره موفقیت تردید نداشته باشید. رویاهایتان آماده به وقوع پیوستن هستند. این موارد را در نظر بگیرید، به جلو قدم بردارید و غلبه بر ترس را تمرین کنید.

چکیده
ترس یکی از قویترین احساسات می باشد و تاثیر بسیاری بر روی ذهن و بدن دارد. برخی از ترس ها فلج کننده هستند و تاثیر منفی را بر روی عملکرد انسان دارند، ولی همیشه هم این ترس ها مخرب نیستند بلکه سازنده هستند و موتور حرکت انسان به سوی رشد و موفقیت می باشند، بنابراین ترس های ما تاثیر زیادی بر روی زندگی ما دارند به همین دلیل ما باید این ترس ها و ریشه آن ها را بشناسیم ودر صورت مخرب بودن بر آن غلبه کنیم. ما در این مقاله به بیان مفهوم ترس و انواع آن پرداختیم که امیدواریم از این مقاله نیز استفاده کافی را برده باشید.