راز ثروت

اعتیاد به کار چیست

همزمان با پیشرفت تکنولوژی و بالا رفتن رقابت اعتیاد به کار نیز شکلی پیچیده تر و شدیدتری به خود گرفته است. شاید با شنیدن کلمه اعتیاد، مواد مخدر در ذهن شما بیاید اما باید بدانید که تمام اعمال دنیا قابلیت این را دارند که به اعتیاد تبدیل شوند. اعتیاد به نوعی همان وسواس است اما خود را به گونه دیگری نشان می دهد. در این بین کارکردن نیز می تواند فرد را به خود معتاد کند. سخت کوشی قابل تحسین است اما افرادی که به کار معتادند نمی توانند به چیزی غیر از آن فکر کنند و زندگی شان مختل می شود. در این مطلب ویژگی های این افراد، علل و راه های درمان آن را بررسی می کنیم با ما همراه باشید.

مفهوم اعتیاد به کار

اعتیاد به کار (Workaholism) یا اعتیاد شغلی نوعی اعتیاد رفتاری است که در آن فرد به شغل خویش معتاد می‌شود. معتاد به کار بودن با سخت‌ کوشی فرق دارد. این واژه برای اولین‌ بار توسط روانشناس آمریکایی وین اوتس در سال ۱۹۷۱ استفاده شد. وی آن را نوعی خو گرفتن به چیزی می‌داند و معتاد به کار شخصی است که نیاز فراوانی به کار دارد که اختلال‌ها و تعارض‌های زیادی را در سلامت جسمانی، شادی، روابط بین فردی و روحیه اجتماعی بودن، به وجود می‌آورد.

اعتیاد به کار از جمله اعتیادهایی محسوب می‌شود که در نگاه جامعه عموما تصویر منفی ندارد و حتی گاهی به عنوان صفتی مثبت و مورد احترام در افراد در نظر گرفته می‌شود. امروزه معتاد به کار بودن صرفا به معنای معتاد به شغل بودن نیست. بلکه معتاد بودن به هر نوع اشتغال و فعالیت است. حتی معتاد بودن به ورزش، معتاد بودن به فعالیت‌های هنری و معتاد بودن به موسیقی هم، در نظر بسیاری از روانشناسان، در همین گروه قرار می‌گیرند.

ویژگی های افراد معتاد به کار

۱- یک فرد معتاد به کار تمام فکر و ذکرش معطوف به کار است.
۲ – از کار برای التیام تنش‌های روانی خود استفاده می‌کند.
۳ – همیشه بیش از زمان مقرر در دفتر کارش می‌ماند.
۴ – در زمان بیکاری اغلب از حال روحی و جسمی‌ اش شکایت می‌کند.
۵ – از دیگر وظایف خود در قبال شریک زندگی، فرزند و فعالیت‌های اجتماعی غفلت می‌کند.
۶ – زمان از دست رفته کاری را شدیدا تحت کنترل دارد.
۷ – سلامتی خود را قربانی کار می‌کند.
نتیجه به‌دست آمده از این پژوهش حاکی از این است که اعتیاد به کار بیشتر دامن گیر افراد جوان و به‌ ویژه مدیران ارشد اداری است. هرقدر کارمند سن بالاتری داشته باشد گرایش او به اعتیاد کاری کمتر می‌شود.

عوارض اعتیاد به کار

اعتیاد شغلی عوارض و مشکلاتی را در پی دارد که برخی از آنها عبارت است از:
۱- عوارض فیزیولوژیک با نشانه‌هایی مانند سردرد و خستگی و سو هاضمه و تیک‌های عصبی
۲- مشکلات رفتاری مانند زود از کوره در رفتن
۳- فراموشکاری و خستگی
۴- اضطراب و استرس زیاد
۵- بی خوابی و کم خوابی؛ کمبود خواب باعث می‌شود تا فرد نتوانید به درستی روی کارهای خود تمرکز کنید و قدرت تصمیم گیری کاهش پیدا می‌کند.
۶- وجود مشکلاتی در زندگی اجتماعی، شخصی و خانوادگی و روابط عاطفی
بر اساس پژوهش‌های بالینی یک سوم معتادان به کار دچار اختلال تمرکز بیش فعالی ADHS هستند. این اختلال روانی که بیشتر در سنین کودکی بروز می‌کند باعث می‌شود که افراد با مشکل تمرکز، خودتنظیمی و تکانشگری رو‌به‌رو شوند. همچنین یک سوم افراد معتاد به کار از اضطراب رنج می‌برند، یک چهارم نیز به وسواس دچار هستند و ۹ درصد به افسردگی گرایش دارند.

نشانه های اعتیاد به کار

برای اینکه بتوانید بفهمید که شما یا عزیزانتان به کار معتاد هستید، باید سوالات زیر را از خود بپرسید و اگر اکثر موارد آن در مورد شما صدق می کرد، به نظر با یک مشکل جدی مواجه شده اید:
۱- آیا برنامه کاری شما، باعث ایجاد مشکل در خانواده یا زندگی اجتماعی شده است؟
۲- آیا ترک کردن کار و به خانه رفتن برای شما سخت است؟
۳- آیا شما بخاطر احترام و تحسین دیگران، معمولا از ثمرات و مزایای کار صرف نظر می کنید؟
۴- آیا شما وعده هایی که به دیگران در مورد زمان های بیکاری داده اید را می شکنید؟
۵- هنگام تعطیلات، استراحت کردن برای شما دشوار است و بی قرار می شوید؟
۶- سلامت جسمی شما بخاطر برنامه کاری بیش از حد کاهش یافته است؟
۷- آیا از درخواست دیگران برای کم کردن کار سر باز می زنید؟
۸- آیا تلاشی برای کم کردن میزان کار خود انجام داده اید که در آن شکست بخورید؟
توجه : اگر ۵ مورد از ۸ مورد بالا را دارید، حتما جهت بررسی بیشتر و دریافت کمک به روانشناس مراجعه کنید.

روش‌های درمان اعتیاد به کار

به‌طورکلی، نشانه‌های اعتیاد به کار فراتر از مواردی است که در این مطلب ذکر شده است. برای درمان این نوع اعتیاد و مقابله با آن و همچنین ایجاد عادات سالم در زندگی، راهکارهای متعددی وجود دارد. اما قبل از هر چیز، فرد باید بپذیرد که اعتیاد به کار یک مشکل واقعی است و باید درمان شود. پذیرش این مشکل مهم‌ترین گام در درمان آن است. برخی از روش‌های درمان اعتیاد به کار را در ادامه می‌خوانید:

۱- یاد بگیرید که به‌ موقع کار را تعطیل کنید

با خودتان قرار بگذارید که بعد از گذشت یک زمان مشخص دیگر کار نخواهید کرد. برای این زمان و قول و قرارتان ارزش قائل باشید و دست از کار بکشید.

۲- به خودتان استراحت بدهید

یاد بگیرید که چگونه استراحت‌ های کوتاهی در هنگام کار برای خودتان ایجاد کنید. مثلا به جای آنکه پشت میز کارتان ناهار بخورید، آن را بیرون از محل کار صرف کنید. هر از گاهی در اطراف محل کارتان گشتی بزنید و با همکاران صحبت کنید یا اگر پارکی در آن نزدیکی هست، به سرعت به آنجا بروید، دوری بزنید و برگردید. حتی ده دقیقه فاصله گرفتن از محیط کارتان می‌تواند به شما انرژی بدهد.

۳- طرز فکرتان را تغییر بدهید

ممکن است در اطرافتان افرادی وجود داشته باشند که بگویند ساعت‌های طولانی و بی‌ وقفه کار کردن اخلاق پسندیده‌ ای است و کسانی که به مسافرت و گردش در تعطیلات آخر هفته می‌روند افراد تنبلی هستند که تعهد چندانی به کارشان ندارند. این طرز فکر هم نادرست است و هم ناسالم؛ بنابراین به این حرف‌ها و افکار اهمیت ندهید. همیشه زمانی را به استراحت و گردش اختصاص بدهید و مثبت اندیش باشید.

۴- به‌ طور جدی برای درمان اعتیاد به کار اقدام کنید

هنگامی که مدام کار می‌کنید و کل زندگی‌ تان را بر اساس کار بنا کرده‌ اید، سلامتی و روابطتان با اطرافیان در معرض خطر قرار خواهد گرفت. بنابراین به‌طور جدی به فکر تغییر شرایطتان باشید. اگر لازم است، برای یادگیری مهارت‌های برقراری تعادل در زندگی از مشاورانی که در این زمینه تخصص دارند کمک بخواهید.

۵- کار خود را به منزل نبرید

دشوارترین کاری که یک فرد معتاد به کار باید آن را انجام بدهد همین است. هنگامی که در منزل هستید، حتما ایمیل را در تلفن‌ تان غیرفعال کنید. با این کار دیگر نیازی نیست که مدام آن را بررسی کنید و می‌توانید وقت بیشتری را در کنار خانواده و دوستانتان سپری کنید. البته اگر شغلتان امداد یا نجات جان دیگران است، چنین توصیه‌ ای احتمالا مناسب نخواهد بود.

۶- مدیتیشن

مانند بیشتر افراد، کسانی که به کار اعتیاد دارند نیز باید یاد بگیرند گاهی ذهن خود را آرام کنند و به هیچ چیز فکر نکنند. مدیتیشن یا مراقبه روشی عالی برای این منظور به‌شمار می‌رود. هر روز زمانی را برای این کار در نظر بگیرید. جای دنجی را پیدا کنید، با آرامش بنشینید و نفس عمیق بکشید. به خودتان استراحت بدهید و فکرتان را آزاد کنید. خواهید دید که چگونه انرژی‌های منفی از وجودتان دور خواهند شد.

۷- بین کار و زندگی‌ خود مرزهایی تعیین کنید

بسیاری از افرادی که به کار اعتیاد دارند، مشکل می‌توانند بین کار و زندگی خود حد و مرز تعیین کنند. برای کار خود برنامه‌ریزی کنید و به آن پای‌بند باشید. اگر لازم است برخی شب‌ها یا حتی در آخرین ساعات پایان هفته نیز کار کنید، اشکالی ندارد. اما باید آن را بر اساس برنامه و الگوی کاریتان انجام بدهید نه برای اینکه هنوز کاملا خسته نشده‌اید و می‌توانید بیشتر هم کار کنید.

چکیده
همانطور که گفتیم اعتیاد به کار یا اعتیاد شغلی نوعی اعتیاد رفتاری است که در آن فرد به شغل خویش معتاد می‌شود. اعتیاد به کار با سختکوشی فرق دارد. اعتباد به کار عوارض زیادی برای فرد دارد از جمله آنها می توان به اضطراب و استرس زیاد، مشکلات رفتاری، خستگی و فراموشی اشاره کرد. برای درمان این اختلال راهکارهایی را برای شما بیان نمودیم که امیدواریم مورد استقاده تان قرار گرفته باشند.