چگونه ارتباط چشمی برقرار کنیم
چشمان ما دریچه ایست به روی دیدگاهها، احساسات و عواطفمان. چشمهای ما میتواند ترس، تعجب، دلسوزی یا محبت را نشان دهد. البته گاه نیز ناخواسته شک و تردید یا غم و اندوه ما را آشکار میکند. در بسیاری از فرهنگ ها ارتباط چشمی، نشانه علاقه و توجه است. همچنین نشان میدهد که شما به گفتههایتان یقین کامل دارید. برقراری ارتباط چشمی یکی از مسائل مهم در اصول زبان بدن و روانشناسی محسوب میشود که میتواند کارهای خارق العادهای را انجام دهد، اما این موضوع که چطور و از چه طریقی میتوانیم ارتباط چشمی برقرار نماییم بسیار مهم است، در این مقاله با ما همراه باشید تا نحوه برقراری ارتباط چشمی را برای شما بیان کنیم.
ارتباط چشمی اطلاعات اجتماعی را به شخصی که حرفهای شما را گوش میدهد منتقل میکند. اگر ارتباط چشمی تان بیش از حد زیاد باشد فردی تهدیدکننده و عصبی به نظر خواهید آمد، اما اگر از حد لازم کم باشد اینطور برداشت میشود که علاقهای به طرف مقابل ندارید. برقراری ارتباط چشمی مهارتی است که آن را هنگام برقراری ارتباط با دیگران دست کم میگیریم. افرادی که بر هنر ارتباط چشمی مسلط هستند را میتوان در بین فروشندگان موفق، سیاستمداران و سخنرانان ماهر ملاحظه نمود. در ادامه نکاتی را برای تقویت این مهارت ارتباطی برای شما بیان می کنیم.
۶ راه برای تقویت مهارت های ارتباط چشمی
برای تقویت مهارت ارتباط چشمی لازم است نکاتی را مد نظر قرار دهیم که عبارتند از:
۱- صحبت کردن با یک گروه
وقتی با گروهی از مردم صحبت می کنید، خیلی خوب است که بتوانید ارتباط جشمی مستقیم با شنونده های خود برقرار کنید. اما اگر در صحبت ارتباط چشمی را فقط با یکی از اعضا گروه حفظ کنید، باعث می شود بقیه شنونده ها دیگر به حرف هایتان گوش نکنند. از این رو با هر جمله جدید باید روی یکی از شنونده ها متمرکز شوید. با این روش با همه افراد گروه صحبت خواهید کرد و همه آنها را به گوش کردن علاقه مند می کنید.
۲- صحبت کردن با فرد
برقراری ارتباط چشمی موقع حرف زدن با کسی بسیار عالی است اما اگر بخواهید عمیقاً به طرف مقابل خیره شوید، موجب ناراحتی فرد خواهد شد. برای مقابله با چنین مشکلی، هر ۵ ثانیه یکبار ارتباط خود را قطع کنید. اما حواستان باشد موقع قطع کردن ارتباط چشمی خود نگاهتان را پایین نیندازید چون باعث می شود فرد مقابل تصور کند حرفتان تمام شده است. درعوض به بالا یا به اطراف نگاه کنید، طوری که انگار می خواهید چیزی را به یاد بیاورید.
۳- گوش کردن به فرد
موقع گوش کردن به صحبت های کسی اگر بخواهید خیلی خیره به آنها نگاه کنید، ممکن است صحبت کردن برایشان دشوار شود. تکنیکی که به کار می گیریم، تکنیکی است که آنرا مثلث می نامیم. در این تکنیک من ۵ ثانیه به یک چشم، ۵ ثانیه به چشم دیگر، و ۵ ثانیه بعد به دهان فرد نگاه می کنم و چرخه را همینطور دنبال می کنم. این تکنیک به همراه مهارت ها و تکنیک های گوش کردن دیگر مثل تکان های سر یا کلام های کوتاه تایید بهترین راه برای نشان دادن علاقه خود به شنیدن حرف طرف مقابل است.
۴- مشاجرات
مشاجره و دعوا با کسی هم خود مهارت های خاص خود را می طلبد. در چنین موقعیتی اگر بتوانید نگاه خیره خود را به طرف مقابل نگه دارید، نشان دهنده قدرت شما خواهد بود. اما اگر موقع مشاجره به اطراف نگاه کنید مطمئن باشید که در بحث شکست خواهید خورد. البته این مسئله به اینکه به چه کسی دعوا می کنید هم بستگی دارد اما به طور کلی در مشاجرات و دعواها موقع حرف زدن یا گوش دادن بهتر است که به فرد خیره بمانید. با این روش احتمالاً طرف مقابل هم سعی خواهد کرد که به شما خیره شود. اما میدان را از دست ندهید و از نگاه های خیره او در نروید.
۵- مجذوب کردن فرد
وقتی سعی می کنید کسی را مجذوب خود کنید و علاقه خود را نیز به آنها نشان دهید، می توانید با چشمانتان حرف بزنید و گوش دهید. وقتی کسی که دوستش دارید صحبت می کند، از کل صورت بعنوان نقطه کانونی استفاده کنید. به چشمانشان نگاه کنید، به آنچه می گویند گوش دهید، در مواقع مناسب لبخند بزنید، در مواقع مناسب ابروهایتان را بالا ببرید، و… اگر احساس کردید که به آنها خیره شده اید، نگاهتان را به سمت نقاط دیگر صورتشان مثل لب ها، گونه ها، بینی معطوف کرده و دوباره به سمت چشمها برگردانید. لبخند زدن موقع گوش دادن به کسی راهی بسیار عالی برای نشان دادن علاقه تان به صحبت های آنان است. البته مراقب باشید وقتی حرف های غمگین به شما می زنند به آنها لبخند جواب ندهید. باید هم با چشمانتان و هم با گوش هایتان به حرف های طرف مقابل گوش دهید.
۶- دوست داشتن فرد
من و همسرم معمولاً نگاه های خیره طولانی به همدیگر می اندازیم و گاهی اوقات نگاه کردن بدون بر زبان آوردن حرفی بسیار تاثیرگذار خواهد بود. اینکار ارتباطی عمیق بین ما ایجاد می کند. در چنین موقعیت هایی برای عمق دادن به نگاه خود می توانید تصور کنید که به درون بدن فرد مقابل رفته اید و روحتان به همدیگر عشق می ورزد. حس کنید که می خواهید روح آنها را لمس کنید. اینکار باعث ترشح آدرنالین در بدن شده و مردمک هایتان را گشادتر می کند.
مدت زمان ارتباط چشمی
شاید این پرسش برای شما هم پیش اومده باشه که “ارتباط چشمی ما چقدر طول بکشه؟” قطعاً مدت زمان ارتباط چشمی ما می تونه بستگی داشته باشه به: شخص یا اشخاص مقابل ما و هم چنین موقعیت و جایی که در اون قرار داریم. مدت زمان ارتباط چشمی ما با هر شخصی، بستگی به صمیمیت ما با اون طرف داره، هر چقدر صمیمت ما با اون شخص بیشتر باشه مدت زمان نگاه کردن بهش هم می تونه بیشتر باشه، یا حتی می تونیم برای شوخی به چشماش ذل بزنیم یا خیره نگاه کنیم، امـــــا اگر با شخص مقابلمون زیاد دوست و صمیمی نیستم بهتر که مدت زمان خیلی زیادی رو بهش نگاه نکنیم و به عبارتی بهش ذل نزنیم.
رابطه چشمی و تاثیر آن بر ارتباطات فردی
نگاه کردن به چشم مخاطب در طی مکالمه کار بسیار سختی است که برای بسیاری از افراد آسان نیست. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که رابطه چشمی ممکن است براساس فرهنگ و سنت هر جامعه تغییر کند و نگاه چشمی در هر جامعه ای ممکن است عرف و معنای مثبتی نداشته باشد. اما اگر بخواهیم به صورت کلی به این مسئله نگاه کنیم، چرا نگاه کردن در چشم مخاطب برای ما سخت است؟
دانشمندان دانشگاه کیوتو در طی آزمایشی، گروهی از افراد داوطلب را در محیط ارتباط چشمی قرار داده اند، این داوطلبان مجبور بودند تا بتوانند به صورت چش در چشم به مخاطب خود و به چشم های او نگاه کنند و بازی کلامی را انجام دهند. در ارتباط چشمی که میان دو طرف در این رابطه برقرار می شود، دو نفر این وظیفه را دارند که با چشمان حالت کلی کلمه را به یکدیگر نشان دهند که ممکن است این کار برای نمایش دادن کلمهای مانند دست بسیار سخت باشد، ولی احساس و حس های مختلف بسیار راحت منتقل می شود.
در آخر این تحقیق به این نقطه می رسد که دو طرف مکالمه در بسیاری از نقاط مکالمه، علاقه دارند تا ارتباط چشمی را قطع کنند و این نگاه طولانی برای هر دو طرف مکالمه راضی کننده نبوده است. ارتباط چشمی تلاشی است برای حفظ رابطه براساس احساسات واقعی، چشم پوشی از نفس و دروغ ها، ولی در بسیاری شرایط میل آدمی رو به سوی جهت منفی می رود و تمایل به پنهان کردن واقعیات است. به همین دلیل است که در بسیاری از شرایط حساس، زمانی که نیاز به راستگویی است چشمان نمی توانند واقعیت را مخفی کنند.
حقایقی در مورد ارتباط جشمی
ارتباط چشمی یک حس پیوند قدرتمند و ناخودآگاهانه ایجاد میکند و این پیوند حتی با چشمان نقاشیشده یا عکسگرفتهشده هم برقرار میشود، حقیقتی که توسط محققان دانشگاه کورنِل (Cornell) ثابت شد. این محققان نگاه خیرهی خرگوش کارتونی روی جعبههای کورنفلکس تریکس (Trix) را دستکاری کردند و از گروهی از بزرگسالان خواستند یکی از آنها را انتخاب کنند. چیزی که این محققان دریافتند مطابق انتظارشان بود. جعبهای که اغلب بزرگسالان انتخاب کردند، جعبهای بود که خرگوش روی آن، مستقیم در چشمانشان نگاه میکرد.
زمانی که از موضوعات شرمآور، ناراحتکننده یا غمانگیز صحبت میکنیم یا در حال زیر و رو کردن افکار و احساسات درونیمان هستیم، ارتباط چشمیمان کم میشود. هنگام صحبت با افرادی که دوستشان داریم، تحسینشان میکنیم یا زیردستشان هستیم، ارتباط چشمیمان زیاد میشود. در مکالمات صمیمانهتر، طبیعتا بیشتر به هم نگاه میکنیم و خیرگی نگاه را مدت زمان بیشتری حفظ میکنیم. در واقع، بر اساس میزان ارتباط چشمی، روابط را قضاوت میکنیم. هر چه ارتباط چشمی بیشتر باشد، رابطه نزدیکتر است.
زنان بیشتر از مردان با فردی که در حال صحبت با او هستند، ارتباط چشمی برقرار میکنند. این یکی از دلایلی است که زنان مکالمهی رو در رو را ترجیح میدهند و مردان به صحبت کردن در حالت ایستاده کنار هم قانع هستند. مردم معمولا در آسانسور، مترو، اتوبوسها و قطارهای شلوغ، از ارتباط چشمی اجتناب میکنند. در آسانسور که مقابل در میایستیم و در مکانهای دیگر به گوشیهای هوشمندمان زل میزنیم، چون وسیلهای است برای کنترل عدم امنیتی که از ترس حمله شدن به حریم شخصیمان احساس میکنیم. پیشخدمتها از عدم ارتباط چشمی به عنوان یک ترفند استفاده میکنند تا به مشتریان این سیگنال را ارسال کنند که: «من آنقدر سرم شلوغ است که الان نمیتوانم به کار تو رسیدگی کنم».
کارمندان هم اغلب با پیدا شدن سر و کلهی رئیس، بهویژه وقتی به نظر میرسد او سؤال سختی دارد یا به دنبال داوطلب برای انجام کاری است، نگاههایشان را از او میدزدند. (دانشآموزان هم وقتی معلم میخواهد درس جلسهی قبل را بپرسد، از این ترفند استفاده میکنند!) مهمترین بخش از زبان بدن که نشان میدهد فرد در حال دروغ گفتن است، اجتناب او از برقراری ارتباط چشمی است. برخی از افراد (بهویژه کودکان) نمیتوانند هنگام دروغ گفتن، مستقیم به چشمان شما نگاه کنند. اما بسیاری از افراد (بهویژه گستاخترین آنها) برای «راست جلوه دادن» دروغشان، بیش از حد ارتباط چشمی برقرار میکنند و به طولانی نگهداشتن آن اصرار دارند. اگر یک گوینده هنگام صحبت کردن، با اشتیاق به دنبال ارتباط چشمی باشد، از دید مخاطب قابلباورتر، مصممتر و ماهرتر است.
ارتباط چشمی در زبان بدن
تحقیقات نشان داده است که ارتباط چشمی نسبت به دیگر زبان های بدن تاثیر بیشتری داشته و حس خوبی به فرد مقابلمان می دهد. هرچند برای بسیاری از مردم دشوار است تا همان طور که به حرکات و نوع قرار گیری دست ها، پاها و دیگر نقاط بدنشان اهمیت می دهند، به ارتباط چشمی نیز اهمیت دهند. حرکات چشمی ما در موقعیت های متفاوت می تواند معانی متفاوتی داشته باشد. برای مثال در هنگام پاسخ دادن به یک سوال زمانی که مستقیم به جایی خیره می شوید به این معنا است که دارید درباره اطلاعاتی که درباره آن سوال دارید فکر می کنید، هنگامی که به پایین نگاه می کنید یعنی در حال ارزیابی سوال هستید و زمانی که چشم هایتان به بالا نگاه می کند یعنی شما در حال آنالیز کردن سوال هستید!
در مقابل وقتی چشم ها به دنبال فضا می گردند و جایی دیگر را نگاه می کنند یعنی فرد مقابل علاقه ای به بحث مورد گفت و گو ندارد. یا برای مثال هنگامی که کسی از برقراری تماس چشمی اجتناب می کند نشان دهنده ترس و یا تسلیم شدن است. شاید برایتان جالب باشد، تاثیر چشم ها آنقدر زیاد است که شما حتی می توانید از طرز نگاه کردن و حرکت چشم های طرف مقابلتان تشخیص دهید به چه چیزی فکر می کند و یا احساساتش درباره چیز مشخصی را متوجه شوید!
برای مثال ارتباط چشمی در بین بانوان و آقایان به این صورت است که اگر خانمی ناگهان ارتباط چشمی را قطع کند، به جایی دیگر نگاه کند به این معنی است که از شما خوشش آمده. اما در مردان متاهل قطع ارتباط چشمی زمانی اتفاق می افتد که زن جذابی را دیده باشند و بخواهند آن را نادیده بگیرند. در مواقع صحبت کردن، اگر فرد مقابل به صحبت های شما علاقه مند باشد چشم هایش روی صورت شما در حال حرکت است. عمده این حرکت به چشم ها و لب های شما موقع صحبت کردن مربوط می شود.
ارتباط چشمی در کسب و کار زودتر از آن چه فکرش را می کنید برقرار می شود اما ادامه دار نیست و البته به فرد مقابلتان هم بستگی دارد. در اصل زمانی که یک خانم با یک آقا در حال صحبت است، یا هنگامی که دو خانم با یکدیگر گفت و گو می کنند، ارتباط چشم بین هشتاد تا نود درصد حفظ می شود. اما هنگامی که دو مرد با یکدیگر گفت و می کنند تنها بین شصت تا هفتاد درصد ممکن است ارتباط چشمی حفظ شود. اگر ارتباط چشمی بین خانم و آقا کمتر از معیار هشتاد تا نود درصد باشد به این معنی است که آن ها نسبت به هم بی علاقه اند. در مقابل اگر این نگاه بیش از اندازه طول بکشد به عنوان تجاوز و اگر کمتر از توقع باشد به معنی عدم اعتماد به فرد مقابل است.
ارتباط چشمی در سخنرانی
ارتباط چشمی خوب یک ابزار بسیار قدرتمند در سخنرانی می باشد تماس چشمی مناسب ارتباط شما را با مخاطبین بهتر می کند و مخاطبین احساس بهتری خواهند داشت. طبق تحقیقات به وجود آمده ارتباط چشمی بین ۴۰تا ۵۰ درصد زبان بدن و حدود ۲۵درصد از ارتباط ما با مخاطب را تشکیل می دهد. یعنی اگر به طور مثال ما آگاهی درستی در حین سخنرانی بر بدن خود نداشته و زبان بدن ضعیفی داشته باشیم می توانیم با برقراری ارتباط چشمی موثر، تا حد زیادی ضعف خود را پوشش داده و به میزان قابل توجهی این نقص را برطرف کنیم.
اهمیت ارتباط چشمی در سخنرانی
داشتن ارتباط چشمی در سخنرانی بسیار مهم است و باعث می شود که با مخاطبان ارتباط بهتری برقرار کنیدو تاثیر گذارتر باشید. تقریبا همه ما در طول روز با اطرافیان و دوستان مان در حال گفتگو و برقراری ارتباط هستیم و در این گفتگو با آنها تماس چشمی داریم که بخشی از آن آگاهانه و بخشی دیگر غیر آگاهانه صورت می گیرد. و در سخنرانی، سخنرانانی که از این طریق با مخاطب خود ارتباط برقرار می کنند احتمال موفقیت شان نسبت به دیگر سخنرانان خیلی بیشتر است متاسفانه بعضی از سخنرانان به جای اینکه با مخاطب ارتباط چشمی داشته باشند و نگاهشون به سمت مخاطب باشد، بیشتر به سقف و کف زمین نگاه می کنند علت این رفتار می تواند این باشد، وقتی که به مخاطب نگاه می کنند ممکن است تایید نشوند و نتوانند با مخاطب ارتباط بگیرند
چه زمانی ارتباط چشمی برقرار نکنیم
در صورتی که اشتباهی مرتکب شدهاید، یا میخواهید از فردی عذرخواهی کنید باید سطح برقراری ارتباط چشمی خود را کاهش دهید. چراکه در غیر این صورت، ممکن است به نوعی پررویی متهم شوید. اگر شما با افرادی که با فرهنگ شرق آسیا خو گرفتهاند درحال ارتباط هستید، باید سطح ارتباط چشمی خود را پایین آورید. برخلاف این موضوع در کشورهای غربی و اروپایی، عدم برقراری ارتباط چشمی مستقیم به نوعی کماهمیتی تلقی میگردد.
در شرایطی که شما برای بار اول میخواهید با فردی غریبه ارتباط چشمی برقرار کنید باید به دقت واکنشهای وی را بررسی کنید. در فرهنگ ما خصوصا هنگام برقراری ارتباط دو جنس مخالف، سطح ارتباط چشمی موثر کاهش پیدا میکند. توجه داشته باشید در صورتی که حسکردید مخاطب شما از برقراری ارتباط چشمی مستمر ناراضی است، بهتر است سطح آنرا کاهش دهید. درست است که در فرهنگ غربی زل زدن به جنس مخالف نهایت لطف و علاقه را میرساند اما در فرهنگ ایرانی، این حرکت در ابتدای شکلگیری یک رابطه، امری ناشایست و مذموم تلقی میگردد. نکته مهم اینجاست که در هر شرایطی نباید ارتباط چشمی به شکل کامل، در طول ارتباط قطع گردد.
چکیده
اگر شما با رابطه چشمی با مخاطب خود مشکل دارید، باید بدانید که شما تنها نیستید و بسیاری از افراد در دنیا با این موضوع مشکل دارند، ولی باید درصدد بهبود این موضع تلاش کنید. ملاحظه شده است که وقتی ارتباط چشمی با طرف مقابل برقرار نشود او دیگر تمایلی به ادامه صحبت نخواهد داشت، اما اگر ارتباط چشمی برقرار شود او هم به صحبت ادامه میدهد، چون میداند که شما به حرف زدن با او علاقه مندید. ما در این مقاله به بیان اهمیت ارتباط چشمی و نکاتی برای برقراری صحیح آن پرداختیم که امیدواریم مورد استفاده تان قرار گرفته باشد.