زندگینامه ایلان ماسک
ایلان ماسک که ریاست شرکتهای بزرگ و نوآوری چون اسپیس ایکس و تسلا را برعهده دارد، از جمله مشهورترین کارآفرینان این روزهای دنیای فناوری است. آنچه ایلان ماسک را با دیگر افراد فعال در زمینههای مشابه متمایز میکند، شخصیت کاریزماتیک و علاقهی عجیب رسانهها و دوستداران دنیای تکنولوژی به او است؛ تا جایی که بسیاری او را با «مرد آهنی» مقایسه میکنند و کوچکترین اظهار نظر یا توییت او تبدیل به تیتر خبرها میشود.
زندگینامهی ایلان ماسک علاوه بر جذابیت ذاتی، میتواند درسهای بسیاری برای کارآفرینان جوانی داشته باشد که قصد دارند در زمینهی تکنولوژی به فعایت و نوآوری بپردازند.
سال های نخست زندگی ایلان ماسک
ماسک در 28 ژوئن سال1971 میلادی در پِرِتوریای آفریقای جنوبی متولد شد. پدرش اهل آن کشور و مادرش کانادایی بود و او نیز همراه با برادرش کیمبال و خواهرش توسکا دوران کودکی را در زادگاهش سپری کرد. ایلان به گفته پدر و مادرش فردی درونگرا بود با این همه در سن 10 سالگی علاقمندی اش را به کامپیوترها نشان داد. در همین اثنا پدر و مادرش از هم جدا شدند.
این اتفاق تلخ اما نتوانست علاقه ماسک به کامپیوترها را کم کند و او در سن دوازده سالگی موفق شد نخستین نرم افزار خود را که یک بازی کامپیوتری به نام Blastar بود به فروش برساند. ماسک در سال 1989 میلادی و در حالی که تنها 17 سال داشت به کانادا مهاجرت کرد تا در دانشگاه کویینز تحصیل کند و دیگر به خدمت سربازی اجباری در کشورش نرود.
او در سال 1992 درسش را در دانشگاه کویینز رها کرد تا در رشته های کسب و کار و فیزیک دانشگاه پنسیلوانیا تحصیل کند و چندی بعد درسش را با اخذ مدرک کارشناسی در رشته اقتصاد به پایان رساند اما همچنان در دانشگاه ماند و لیسانس دیگرش را در رشته فیزیک گرفت.
ماسک بعد از ترک پنسیلوانیا عازم دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا شد تا مدرک Ph.D خود را در رشته فیزیک انرژی دریافت نماید. نقل مکان وی به کالیفرنیا مصادف بود با انفجار اینترنت و به همین خاطر او ظرف تنها دو روز از حضورش در استنقورد درسش را رها کرد تا بخشی از جریان اینترنت شود و اولین شرکت خود با نام Zip2 را تاسیس کرد.
Zip2 که در اصل نوعی راهنمای شهری آنلاین بود، در اندک زمانی بعد از راه اندازی، به یکی از منابع تامین محتوای وبسایت های نیویورک تایمز و Chicago Tribune تبدیل شد و در سال 1999 میلادی، بخشی از شرکت Compaq با عقد قراردادی به ارزش 307 میلیون دلار به صورت نقدی و همچنین 34 میلیون دلار در قالب سهام، Zip2 را خریداری کرد.
کارآفرینی جدی ایلان ماسک
در سال 1999، ماسک همزمان استارتاپ دیگری به نام X.com را تاسیس کرد که در در زمینه پرداخت و ارائه خدمات مالی آنلاین فعالیت می کرد. سال بعد X.com شرکتی را خریداری کرد که به تاسیس PayPal منتهی شد و در اکتبر سال 2002 میلادی، eBay با پرداخت 1.5 میلیارد دلار در قالب سهام، PayPal را خریداری کرد. قبل از این اتفاق حدود یازده درصد از سهام PayPal به ماسک تعلق داشت.ماسک خستگی ناپذیر در ادامه شرکت سومش به نام تکنولوژی های اکتشافات فضایی یا همان SpaceX را در سال 2002 و با هدف ساخت فضاپیما برای سفرهای فضایی تجاری راه اندازی کرد.
در سال 2008 میلادی، اسپیس اکس به موقعیت تثبیت شده و خوبی دست پیدا کرد و حتی ناسا نیز برای تحویل محموله هایش به ایستگاه فضایی بین المللی با آن قرار داد امضا کرد. حالا یکی از اهداف اصلی اسپیس اکس انتقال فضانورد به این ایستگاه و تبدیل شدن به جایگزینی برای ماموریت های شاتل فضایی بین المللی است.پتانسیل های بدون مرز اکتشافات فضایی و حفظ نسل بشر سنگ بنای علایق ماسک را می سازند و او برای تحقق همین رویاها، در ادامه بنیادی به نام ماسک را تاسیس کرد که به اکتشافات فضایی و کشف منابع انرژی پاک و تجدید پذیر اختصاص دارد.
ایلان ماسک مدیر عامل اسپیس ایکس
در سال ۲۰۰۱ ایلان ماسک به همراه دو تن از دوستان خود به مسکو رفت تا برای پروژههای فضایی خود تعدادی موشک قاره پیمای دست دوم از روسیه خریداری کند. به گفتهی دوست ایلان ماسک، روسها که به او به چشم یک تازهکار نگاه میکردند، مرتبا او را مسخره میکردند. در نتیجه ماسک و دوستانش مجبور شدند دست خالی به آمریکا بازگردند.یک سال بعد ماسک به همراه مایک گریفین که تجربهی کار برای CIA، ناسا، اوربیتال ساینس و چند شرکت و سازمان معتبر دیگر را در کارنامهی خود داشت، برای خرید ۳ موشک قاره پیما به روسیه بازگشت. پس از اینکه ایلان ماسک متوجه شد روسها قیمت گزاف «۸ میلیون دلار برای هر راکت» مطالبه میکنند، تصمیم گرفت خودش شرکتی برای تولید موشکهای ارزانقیمت تأسیس کند و اینگونه بود که سومین شرکت ماسک با نام «Space Exploration Technologies Corporation» یا به اختصار SpaceX، تأسیس شد.ه گفتهی یکی از اولین سرمایهگذاران اسپیس ایکس، ایلان ماسک متوجه شده بود که مواد خام مورد نیاز برای ساخت موشک تنها ۳ درصد قیمت آن را تشکیل میدهند. به لطف استفاده از مهندسی نرمافزار و طراحی ماژولار، اسپیس ایکس توانست هزینهی پرتاب موشک را با مضربی از ۱۰ کاهش بدهد و همچنان به حاشیهی سودی ۷۰ درصدی دست پیدا کند. ایلان ماسک که با سرمایهی ۱۰۰ میلیون دلاری حاصل از پروژههای قبلی خود اسپیس ایکس را تأسیس کرده بود، بهصورت همزمان عنوان مدیر ارشد اجرایی (CEO) و مدیر ارشد تکنولوژی (CTO) این شرکت را در اختیار دارد.
ایلان ماسک مدیرعامل تسلا موتورز
تسلا موتورز در ژوئیه ۲۰۰۳ توسط مارتین ابرهارد (به انگلیسی: Martin Eberhard) و مارک تارپنینگ تأسیس شد.
این شرکت از همان ابتدای کار، خود را به عنوان اولین سری تولیدکنندهٔ وسایل نقلیهٔ الکتریکی معرفی کرد و بنیانگذاران آن در رؤیای بینیاز ساختن مشتریان از سوخت بنزین به سر میبردند. ایلان ماسک از حامیان چنین اقدامات آرمانی بود.
بالاخره در سال ۲۰۰۴ با سرمایهگذاری در این استارتاپ و با سهم شخصی ۷۰ میلیون دلاری خود در این پروژه شریک شد. او در ابتدا به عنوان مدیر اجرایی و طراح محصول مشغول به کار شد. ماسک در طراحی اولین اتومبیل الکتریکی مشارکت کرد؛ که در واقع یک خودروی اسپورت تسلا روداستر (Tesla Roadster) بود. ایلان ماسک اصرار داشت که به منظور به حداقل رساندن وزن خودرو، استفاده در ماژول باتری و حتی برخی از المانهای ظاهری مانند چراغهای جلوی ماشین، از مواد کامپوزیت فیبر کربن در بدنهٔ ماشین استفاده کنند. تا اینکه در سال ۲۰۰۶ این پروژه در روزنامهها منتشر شد و ایلان ماسک هم برای طراحی تسلا روداستر جایزهٔ Global Green 2006 را دریافت کرد. تسلا موتورز به رشد خود ادامه داد و در حال حاضر، تعداد زیادی از سرمایه داران بر روی این پروژه سرمایهگذاری کردهاند؛ از جملهٔ آنها میتوان به مؤسسین گوگل، لری پیج (Larry Page) و سرگئی برین (Sergey Brin) اشاره کرد. مبلغ کل سرمایهگذاری به بیش از ۱۰۰ میلیون دلار رسیدهاست.
با این حال هنگامی که تسلا روداستر در سال ۲۰۰۷ وارد مرحلهٔ تولید شد، ایلان ماسک با بدشانسی روبرو شد. برخی عیبهای مدیریتی منجر به این امر شد که قیمت واقعی فروش این وسیلهٔ نقلیهٔ الکتریکی، تقریباً دو برابر قیمت اصلی ۹۲ هزار دلاری شود. علاوه براین، مارتین ابرهارد هم مسبب یک اشتباه استراتژیک بود. در طول این بحران ایلان مهارت مدیریتی خود را نشان داد؛ او هرکسی را که باعث توقف این پروژه شده بود اخراج کرد که از جملهٔ آنها میتوان به ابرهارد و تعدادی از کسانی که نقش کلیدی در شرکت داشتند، اشاره کرد. بعد از این ماجرا، ایلان ماسک به تنهایی این شرکت را رهبری میکرد. پس از آنکه یک مدیر عامل موقت به نام مایکل مارک (Michael Mark) جایگزین ابرهارد شد، ابرهارد به دادگاه شکایت کرد ولی این مشکل به صورت مسالمتآمیز حل شد بهطوریکه هیچ جزئیاتی از این موضوع به بیرون درز نکرد.
در دسامبر سال ۲۰۰۷، Ze’ev Drori به عنوان مدیر عامل و رئیس تسلا موتورز انتخاب شد. ایلان ماسک نسبت به Ze’ev Dori مدیر عامل بهتری بود و به این ترتیب نائب رئیس شد و لی در نهایت Ze’ev در دسامبر سال ۲۰۰۸ این شرکت را ترک کرد.
در آستانهٔ بحرانی که ذکر شد، ایلان ماسک با کاهش مؤثر هزینهها به کار خود ادامه داد؛ تعدیل نیرو کرد، از تأمینکنندههای قطعات، تقاضای قیمت پایینتر کرد و برخی از دفاتر را تعطیل کرد و در نهایت تسلا روداستر در سال ۲۰۰۸ با حدود ۲۰ هزار دلار افزایش قیمت عرضه شد.
ماسک برای حفظ تسلا موتورز، مجبور شد که شرکت توسعهٔ نرمافزار Everdream را به قیمت ۱۲۰ میلیون دلار به دل (Dell) بفروشد؛ ایلان از سهامداران اصلی این شرکت بود. او این بودجهٔ اضافی را به تسلا موتورز تزریق کرد. علاوه بر آن، مک لارن F1 مورد علاقهٔ خود را فروخت و شرکت را از ورشکستگی نجات داد. ماسک حتی به مشتریان خود ضمانت شخصی داد که در صورت شکست کسب و کار مبالغی که هزینه کردهاند را بازمیگرداند. افت صنعت خودرو چشمگیر بود. در این بین دایملر (Daimler) یک بنگاه اتومبیل آلمانی بر روی تسلا موتورز سرمایهگذاری ۵۰ میلیون دلاری کرد و کمک کرد تا شرکت از این بحران نجات یابد. مدتی بعد دپارتمان انرژی ایالات متحده، گنجایش تسلا موتورز را در میان شرکتهای حمل و نقل نوآورانه تصویب کرد و آن را برای دریافت وام مجاز خواند. بعد از آن، برخی از افراد بدبین، حمایت دولت از تسلا موتورز را نکوهش کردند؛ دلیل آنها این بود که محصولات این شرکت به صورت انحصاری برای خریداران ثروتمند متمرکز شدهاست.
در ۲۹ ژوئن سال ۲۰۱۰، تسلا موتورز فروش اولیهٔ سهام (IPO) خود را آغاز کرد. این کمپانی دومین شرکت ماشینسازی (بعد از فورد) در تاریخ ایالات متحده بود که به بازار فروش اولیهٔ سهام وارد شد. با این حال که تسلا موتورز به مدت ۱۰ سال سودآور نبود، با ۱۷ دلار در هر سهم بر NASDAQ ذکر شد و بیش از ۲۲۵ میلیون دلار بر روی آن سرمایهگذاری شد و این بهترین زمان برای ورود به بازار فروش اولیهٔ سهام بود.
در ۵ فوریه سال ۲۰۱۵، یک سهم از سهام تسلا موتورز، به ارزش ۲۲۰٫۹۹ دلار قیمتگذاری شد و ارزش کل بازار آن به ۲۷٫۴۴ میلیارد دلار رسید. ایلان ماسک صاحب ۳۰ درصد از سهام تسلا موتورز است.
دلیل اصلی موفقیت مالی تسلا، یک مدل پریمیوم تسلا مدل اس، با باتری ای که ۲۶۵ مایل (۴۲۶ کیلومتر) را در یک تست ۵ سیکل EPA را طی میکرد، بود. تولید تسلا مدل اس در ژوئن سال ۲۰۱۲ با قیمت اولیهٔ ۶۹۹۰۰ دلار آغاز شد و توانست از مجموع ۱۰۰ امتیاز، ۹۹ امتیاز را توسط Consumer Reports و بالاترین امتیاز ایمنی را به خود اختصاص دهد.
زمان ارائهٔ مدل اس، ماسک قاطعانه اعلام کرد که در ۲۰ سال آینده بیش از نیمی از خودروهای تولیدی، از نوع الکتریکی خواهند بود. با این وجود حتی خوشبینترین تحلیلگران هم پیشبینی میکنند که این تخمین ماسک تحقق نخواهد یافت. اما ایلان ماسک توانایی خود را تا به اینجای کار به خوبی نشان دادهاست و باید منتظر بمانیم تا شاهد تحولاتی که ممکن است در آینده رخ دهد، باشیم.
ایلان ماسک معتقد است که جهان کاملاً وابسته به نفت است. این وابستگی منجر به تغییرات آب و هوایی و تنشهای ژئوپولیتیک دائمی میشود. اجتناب از موتورهای احتراق داخلی و جایگزین کردن آن با موتورهای الکتریکی میتواند شرایط را تغییر دهد؛ بنابراین تسلا موتورز یک کسب و کار صرف برای ماسک نیست.
ایلان ماسک با شروع یک مناظرهٔ رسانهای با مقالهنویس نیویورک تایمز به نام JohnM.Broder در مورد یکی از درایو تستهای تسلا مدل اس، به منظور حفظ تبلیغات جالب این شرکت به کار خود ادامه داد. لازم است ذکر شود که این شاهکار تبلیغاتی نتیجه داد و در نیمهٔ اول سال ۲۰۱۳، ۱۰۵۰۰ واحد از تسلا مدل اس به فروش رسید.
در ۹ اکتبر سال ۲۰۱۴، تیم تسلا موتورز از مدل S 85D و P85D رونمایی کردند. این، اولین ماشینی ست که از موتور دوال برخوردار است. مدل S P85D، با قدرت ۶۹۱ اسب بخار، از مود شتابه فوقالعادهای بهره میبرد؛ این ماشین سرعت صفر تا صد کیلومتر را عرض ۳٫۲ ثانیه به دست میآورد. علاوه بر تمام اینها، این ماشین میتواند به سیستم انقلابی اوتوپایلت مجهز شود: این سیستم از یک دوربین در جلو، رادار، سنسور فراصوتی ۳۶۰ درجه، که وقایع اطراف ماشین را تحت نظر دارد، بهره میبرد. تسلا مدل اس با سیستم اوتو پایلت تعبیه شده در آن به راحتی میتواند خطوط جاده را تشخیص داده و مسیر خود را در بین این خطوط انتخاب کند. علاوه بر این، سیستم اوتو پایلت میتواند عابرین پیاده و موانع جاده را شناسایی کرده و از برخورد با آنها اجتناب کند، یکی دیگر از قابلیتهای این سیستم، توانایی خواندن تابلوهای رانندگی در جاده هاست، این ماشین میتواند سرعت را با توجه به آنها تنظیم کند. عمر باتری این ماشین هم تقویت شدهاست. قیمت اولیهٔ این ماشین ۷۹۹۰۰ دلار برآورد شدهاست. با تمام این اوصاف، برخی قابلیتهای تسلا مدل اس شبیه به مدل S 60 طراحی شدهاست. خبرگزاری کانسومر ریپورتز، در سال ۲۰۱۴ تسلا مدل S را برای دومین سال متوالی، به عنوان بهترین ماشین سال اعلام کرد.
مدل دیگری که برای نیمهٔ دوم سال ۲۰۱۶ برنامهریزی شده، تسلا مدل ایکس است. در سپتامبر سال ۲۰۱۵ شش مدل اول تسلا ایکس، در یک رویداد راه اندازی در کارخانهٔ فرمونت تحویل داده شد. تیم تسلا موتورز، مدل ایکس P90D و ۹۰D را طراحی کردند. مدل ایکس P90D دارای توان موتور جلوی ۲۵۹ اسب بخار و توان موتور عقب ۵۰۳ اسب بخاری ست و سرعت صفر تا صد کیلومتر را در عرض ۳٫۲ ثانیه پر میکند و از سیستم انتخابی Ludicrous شتابی استفاده میکند. علاوه بر همهٔ اینها، تسلا ایکس از شیشه جلوی پانوراما، ۷ صندلی و درهای عقبی که به سبک بال پرنده یا فالکون باز میشوند، بهره میبرد. این خودرو مجهز به اولین فیلتر HEPA واقعی با دکمهٔ “Bioweapon Defense Mode” است. ماسک بیان کرد که هنگامی که فیلتر ها عمل میکند، هیچگونه باکتری، ویروس یا گردهای نمیتواند در داخل کابین شناسایی شود. همانطور که گفته شد مدل ایکس به درب فالکون مجهز شده که بهطور خودکار برای قوس بهینه برای بازشدن، تنظیم میشوند.
ایلان ماسک در حال برنامهریزی برای پوشش ایالات متحده، اروپا و آسیا با شبکهای از ایستگاههای سوپرشارژر است. در ۲۰ اکتبر سال ۲۰۱۵ تعداد ۵۰۳ ایستگاه سوپرشارژر با ۳۰۰۷ سوپرشارژر در جهان وجود داشتهاست.
خرید سولار سیتی توسط ایلان ماسک
ماسک طرح و سرمایهی اولیهی تأسیس یک شرکتِ ارائهدهندهی خدمات مرتبط با انرژی خورشیدی را در اختیار پسرعموهایش قرار داد تا آنها در سال ۲۰۰۶ شرکت سولارسیتی را تأسیس کنند. انگیزهی اصلی تأسیس سولارسیتی مانند تسلا، مبارزه با گرمایش جهانی از طریق تولید انرژی پاک و تجدیدپذیر است. ماسک دربارهی خطر گرمایش جهانی میگوید:
بشر در حال انجام یکی از خطرناکترین آزمایشهای تاریخ است: اینکه ببینیم چه مقدار دیاکسید کربن لازم است به اتمسفر تزریق کنیم تا فاجعهای زیست محیطی به وجود بیاید!
سولارسیتی در حال حاضر بزرگترین تأمینکنندهی انرژی خورشیدی در آمریکا است. کارخانهی تولید صفحات خورشیدی این شرکت در بوفالوی نیویورک در صورت تکمیل، با فاصلهای سه برابری، بزرگترین کارخانه از نوع خود در آمریکا خواهد بود. علاوه بر این، ماسک در سال ۲۰۱۴ از ساخت یکی از بزرگترین کارخانههای تولید پنلهای خورشیدی در جهان توسط سولارسیتی خبر داد و اعلام کرد که این شرکت در سالهای آینده قصد دارد «کارخانههایی در مقیاس حتی بزرگتر از این» برای تولید پنلهای خورشیدی بسازد.در نهایت سولارسیتی در سال ۲۰۱۶ به مبلغ ۲.۶ میلیارد دلار بهصورت رسمی توسط تسلا موتورز خریداری شد.
بیان کردن ایده ساخت هایپرلوپ توسط ایلان ماسک
ایلان ماسک در سال ۲۰۱۳ از طرح خود برای یک سیستم حمل و نقل عمومی پرسرعت با استفاده از لولههای خلأ پرده برداشت. در این طرح، کپسولی که حامل مسافران یا بار است، با استفاده از پیشرانهی مغناطیسی خطی در لولهای با فشار هوای کم (نزدیک به خلأ) میتواند به سرعتهایی بالاتر از سرعت صوت دست پیدا کند.پس از گمانهزنیهای فراوان، ماسک ۱۲ مهندس را از تسلا موتورز و اسپیس ایکس مأمور کرد تا ظرف مدت ۹ ماه طرحهای مفهومی چنین سیستمی را پیریزی کنند. طرح ماسک، اگر از لحاظ فنی ممکن باشد، یکی از سریعترین و در عین حال ارزان قیمتترین روشهای حمل و نقل برای مسافتهای طولانی خواهد بود؛ هرچند هزینهی اولیهی راهاندازی مسیر مورد نیاز برای چنین سیستمی بسیار بالا است، بهطوریکه هزینهی ساخت هایپرلوپ بین لس آنجلس و سان فرانسیسکو حدود ۶ میلیارد دلار برآورد میشود.
زندگی شخصی ایلان ماسک
ایلان ماسک تا به حال دو مرتبه ازدواج کرده و پنج فرزند پسر دارد. او در سال 2000 میلادی با جاستین ویلسون ازدواج کرد و در سال 2002 نخستین پسر آنها در حالی که تنها ده هفته داشت به خاطر ابتلا به سندروم مرگ ناگهانی نوزادان یا به اختصار SIDS فوت کرد.آنها در ادامه صاحب پنج فرزند پسر دیگر شدند که دو تای آنها دوقلو و سه تای دیگرشان سه قلو هستند. ایلان ماسک بعد از جدایی اش از جاستین با هنرپیشه 32 ساله انگلیسی به نام Talulah Riley آشنا شد و در سال 2010 نیز با او ازدواج کرد. این زوج در سال 2012 از هم جدا شدند و مجددا در سال 2013 با هم ازدواج کردند. رابطه آنها در سال 2016 باز هم منجر به طلاق شد.
ماسک در سال 2002 میلادی شهروند آمریکا شد.
چکیده
ایلان ماسک در سال 1971 میلادی در آفریقای جنوبی متولد شد و بعد از فروش استارتاپش به نام Zip2 به شرکت Compaq، در اواخر دهه 20 زندگی اش به یک میلیاردر بدل شد. او با تاسیس شرکت X.com در سال 1999، اسپیس اکس در سال 2002 و تسلا موتورز در سال 2003 ثروت خود را چند برابر کرد. در سال 2012 میلادی و درست زمانی که اسپیس اکس راکت امیدبخش خود در سفرهای تجاری فضایی را راهی ایستگاه فضایی بین المللی کرد، نامش در سرخط خبرها قرار گرفت.