راز ثروت

روان درمانی چیست

روان درمانی یک شیوه درمانی است برای درمان اختلالات روانی و حل مشکلات عاطفی و هیجانی که بر مبنای رابطه بین روان‌ درمانگر و مراجع شکل می‌گیرد. با ما همراه باشید تا شما را با این شیوه درمانی آشنا کنیم.

روان درمانی کاربرد آگاهانه روشه ای بالینی و مواضع میان فردی است که از اصول روانشناسی رایج حاصل شده و هدف آن کمک به درمانگیران است که رفتارها، شناخت‌ ها، هیجان ها، و دیگر ویژگی‌ های فردی خود را، در جهت درمان مطلوب تغییر دهند. این شیوه درمانی برای اختلالات روانی و مشکلات روان شناختی و هیجانی است و مبتنی بر رابطه منحصر به فرد بین روان‌ درمانگر و مراجع است.

در این شیوه از ابزار کلامی و همچنین تکنیک‌های مختلف برای دست یافتن به تغییر استفاده می‌شود. روان‌ درمانگری بر دو پایه «رابطه» و «ارتباطات» به شکل کلامی و غیرکلامی استوار است. رابطه‌ ای حرفه‌ ای بین بیمار و درمانگر است که مبتنی بر اصالت، جدیت، صمیمیت و آزادی است. مشاوره بیشتر جنبه سطحی و چگونگی حل یک مشکل و یا برخورد با یک موضوع می باشد. اما روان درمانی مرتبط است با چگونگی افکار و اندیشه ها و احساسات و رفتارهای یک فرد.

در روان درمانی نتیجه ایجاد تغییراتی در افکار و احساسات و در نهایت تغییر در رفتار فرد می باشد. در روان درمانی بیشتر با شخصیت و نگرش فرد سرو کار داریم و هدف ایجاد تغییر در طرز نگرش فرد است. طول دور درمانی متفاوت می‌باشد ممکن است از ۱۰ جلسه تا ۵۰ جلسه طول بکشد و بسته به نوع بیماری دارد. و به اشکال مختلفی مانند درمان انفرادی، گروه درمانی، زوج درمانی و خانواده درمانی صورت می‌گیرد.

اهداف روان درمانی

اهداف روان درمانی عبارتند از:
۱- تغییرالگوهای آسیب زای رفتاری
۲- بهبود احساس ارزشمندی
۳- حل و فصل تعارض ها
روان درمانی به یاد گرفتن در مورد خودتان کمک می کند. در بعضی از موارد، شما یاد می گیرید که چگونه گذشته را درک کرده و با زمان حال تطبیق دهید. در موارد دیگر شما از آن دسته از پاسخ هایتان که مشکلاتی را در زندگی شما ایجاد می کنند، آگاه شده و شیوه های تغییر آنها را یاد می گیرید.

انواع روان درمانی

امروزه انواع بسیاری از درمان ها مورد استفاده قرار می گیرد. انواع درمان هایی که متداول تر است، عبارتند از:

۱- رفتار درمانی شناختی: درمانگر به شناختن نگرش غیر واقعی تان نسبت به خود، دنیا و آینده کمک می کند. این درمان به شما در تشخیص روش های فکری نادرست کمک می کند. شما الگوهای رفتاری و فکری جدیدی پیدا خواهید کرد که شما را به سوی زندگی سالم تر رهنمون می شود. درمان متمرکز بر درمان جو (روان درمانی بی رهنمود): درمانگر به حرف های شما گوش می دهد و به شما در فهمیدن بهتر احساسات کمک می کند.

۲- روانکاوی: درمانگر با هدف کشف تجارب و احساسات نیمه آگاه و عمیق مربوط به دوران کودکی به شما گوش می دهد. شما معمولا درمانگرتان را هر هفته چهار بار یا بیشتر برای چندین بار ملاقات کنید.

۳- روان درمانی پویشی: در این روش درمانگر بدون استفاده از روانکاوی رسمی، احساسات ناخود آگاه شما را به آگاهی آورده و آن را تعبیر و تفسیر می کند. این نوع درمان، اغلب متضمن این است که هر چه به ذهن تان می آید، بگویید. (تداعی آزاد)

۴- پسیکودرام (نقش گذاری روانی): از این نوع درمان برای بیان احساسات پنهان استفاده می شود. از شما خواسته می شود در نقش مردم مختلفی که در زندگی تان وجود دارند، بازی کنید و خود رابه جای آنان قرار دهید. این روش هم می تواند به صورت گروهی انجام شود و هم به صورت دو نفره.

۵- مشاوره زناشویی: درمانگر زن و شوهر را به بهبودی روابط شان تشویق می کند و به آنها در فائق آمدن بر مشکلات زندگی شان کمک می کند. هر دو نفر (زن و شوهر) برای یاد گرفتن الگوهای رفتاری جدید تلاش می کنند. گاهی اوقات زوج، پیمان یا توافق نامه ای مبنی بر چگونگی تغییر رفتارشان می نویسند.

۶- روان درمانی خانواده: این شکل روان درمانی به جای توجه به تک تک اعضا، خانواده را به عنوان یک کل مورد توجه قرار می دهد. این روش بر این عقیده استوار است که شخص مشکل دار را جدای از محیط خانوادگی اش نمی توان شناخت. درمانگر بیان آزاد احساسات را بین افراد خانواده تشویق می کند. روان درمانی خانواده اغلب برای خانواده هایی که دارای بچه هایی با مشکلات رفتاری هستند و نیز برای خانواده هایی که با سوء استفاده جنسی، بیماری های خطرناک و سایرحوادث آسیب زا مواجهند، مناسب می باشد.

۷- گروه درمانی (روان درمانی گروهی): یک گروه حدودا از هشت نفر که مشکلات یکسانی دارند و به طور منظم با درمانگر ملاقات می کنند، تشکیل می شود. آنان در مورد مشکلات شان با یکدیگر و با درمانگر مذاکره می کنند. گروه درمانی بیشتر برای مسائل رفتاری مانند مشکلات شخصیتی، استفاده از الکل و مواد مخدر، اختلالات در خوردن و انواع مشخصی از افسردگی کاربرد دارد.

روان درمانی برای درمان کدام اختلالات مناسب است

روان‌درمانی در رفع مشکلات روانی بسیاری راه‌گشا است. مانند:
۱- اختلالات اضطراب: اختلال وسواس فکری و عملی (OCD)، فوبیا ها، حملات پانیک، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)؛
۲- اختلالات خلق‌ و خو: اختلالاتی مانند اختلال دو قطبی یا افسردگی؛
۳- اعتیاد: انواع اعتیاد مانند اعتیاد به الکل، مواد مخدر یا کارهایی مانند قمار کردن؛
۴- اختلالات خوردن: مشکلاتی نظیر بی اشتهایی یا پرخوری عصبی؛
۵- اختلالات شخصیتی: اختلال شخصیت مرزی یا اختلال شخصیت وابسته؛
۶- اسکیزوفرنی: اختلالاتی از این دست که موجب جدایی و دوری از واقعیت می‌شوند. (اختلالات روان پریشی)

مراجعه و اقدام برای روان درمانی لزوما به معنای این نیست که فرد دچار بیماری‌ها و اختلالات نام‌ برده است. برخی از انواع استرس ها و تضادهای موجود در زندگی نیز می‌توانند باعث آزردگی روان و نیاز به مراجعه به روان‌ درمان‌ گر بشوند. برای مثال، روان درمانی می‌تواند به امور زیر نیز کمک کند:

۱- رفع تضادها: تضادهای موجود بین فرد با همسرش یا دیگران؛
۲- رهایی از اضطراب و استرس: مشکلاتی که در محیط کار یا… وجود دارد؛
۳- مواجهه با تغییرات سخت زندگی: طلاق، از دست دادن شغل یا عزیزان و…؛
۴- مدیریت واکنش‌های ناسالم: مانند خشم و خشونت جاده‌ای در رانندگی یا رفتارهای انفعالی-تهاجمی؛
۵- مواجهه با بیماری‌های سخت و مزمن: مانند دیابت، سرطان یا سایر دردهای مزمن و بلندمدت؛
۶- بهبود یافتن از سو استفاده جنسی یا فیزیکی: یا مشاهده چنین صحنه‌ ها و وقایعی؛
۷- مواجهه با مشکلات جنسی: ممکن است دلایل آنها روانی یا جسمانی باشد؛
۸- خواب بهتر: درمان بی خوابی یا پرخوابی و مشکلاتی نظایر آن.

در برخی موارد، روان درمانی هم‌ سنگ با دارو درمانی پیش می‌‌رود و می‌تواند مانند دارو های ضد افسردگی و نظایر آنها کاربرد و نتیجه داشته باشد. بنا به مشکلی که هر فرد تجربه می‌کند، شاید برای درمان و رفع مشکل روان درمانی کافی نباشد. شاید نیاز به دارو درمانی یا درمان‌ های دیگر نیز به وجود آید.

تکنیک های روان درمانی

در ادامه شما را با انواع تکنیک های روان درمانی آشنا می کنیم.

۱- تکنیک آموزش افزایش مهارت های بین فردی

این تکنیک برای افزایش مهارت های بین فردی طراحی شده که عبارت است از آموزش چگونگی ابراز عقیده-احساس و افکار به صورت مناسب است. این تکنیک در روابط بین شخصی مثل اختلافات زناشویی، افسردگی، اختلالات جنسی، رفتارهای پرخاشگرانه و مورد سوء استفاده قرار گرفتن کاربرد دارد.

۲- تکنیک حل مسئله

حل مسئله یک تکنیک درمانی روان شناختی است که مراجعه کننده از این طریق یاد می گیرد از مجموعه آگاهی ها، دانش و منابع موجودی که در اختیار دارد بر حل مسئله یا مشکلی که با آن مواجه است استفاده کند. نداشتن مهارت حل مسئله می تواند اختلال های گوناگون روانشناختی (مثل افسردگی و اضطراب) و یا مشکل هایی در ازدواج و تربیت فرزند ایجاد می کند.

۳- تکنیک آموزش شناسایی رفتارهای نادرست

مراجعان با آموختن این روش می توانند رفتارهای نادرست خود را بشناسند و با ترک آنها رفتارهای مناسبی را جایگزین کنند.

۴- تکنیک مدیریت استرس

این تکنیک از مجموعه ای از شیوه های درمانی تشکیل شده است که ریلکسیشن یکی از آنهاست. ابتدا مراجعه کننده در مورد اثر استرس بر رفتار و سلامت، آموزش می بیند، سپس با کمک درمانگر عوامل استرس زا را شناسایی می کند تا بتواند با روش هایی مثل ریلکسیشن یا انواع مراقبه ها استرس های خود را مدیریت کند و به آرامش برسد.

۵- آموزش مهارت های کلامی و غیر کلامی

مهارت های اجتماعی شامل طیف وسیعی از رفتارها، مانند گرمی و صمیمیت در روابط، سهولت در گفتگو، ابراز همدلی، تماس چشمی و به طور کلی مهارت های کلامی و غیر کلامی برقراری ارتباط است.

۶- تکنیک تغییر باورهای مشکل زای افراد

این تکنیک به مراجعان کمک می کند تفکرات ناسالم خود را بشناسند و به پیامدهای منفی آن توجه و تفکرات سالم تر را جایگزین کنید.

۷- تکنیک مهار و مدیریت خشم

از این روش برای مهار خشم و پرخاشگری استفاده می شود زود عصبانی شدن، از کوره در رفتن، داد زدن، پرتاب اشیاء و یا شکستن آنها، در را بهم کوبیدن و زدن خود و دیگران نمونه هایی از خشم و پرخاشگری هستند.

۸- تکنیک تغییر عادت ها

در این روش به مراجعان آموزش داده می شود که عادت های ناسالم خود را بشناسند و از عادت های سالم متضاد با آنها برای ترک عادت مشکل دار استفاده کنند. وی در ادامه بیان کرد: از این تکنیک در درمان اختلال هایی مثل مکیدن انگشت، پلک زدن شدید و کندن مو استفاده می شود.

۹- تکنیک مواجهه

مواجهه روشی است که در آن شخص با هر محرکی که در او ایجاد رفتار یا هیجان نامطلوب می شود روبرو می شود. به طور مثال کسی را که ترس شدید از ارتفاع دارد برای اینکه به اصطلاح ترسش بریزد وی را مقابل این محرک قرار می دهند که در مقابل این محرک (ارتفاع) واکنش نامطلوب (ترس و فرار) نشان ندهد.

۱۰- تکنیک پذیرش

پذیرش به معنای شناسایی و قبول رویدادهای ناخوشایندی است که نمی توان کنترلی بر آنها داشت. که در این تکنیک درمانگر با استفاده از روش هایی مثل انواع مراقبه ها به مراجعه کننده کمک می کند تا مسائل تغییر ناپذیری که باعث ایجاد نقش یا احساس های دردناک می شوند بپذیرد و خود را از فشارهای روانی برهاند.

مزایای روان درمانی

با وجودی که انتقادات زیادی از این روش درمان به عمل آمده و بسیاری آن را پرهزینه، زمانبر و معمولا ناکارآمد می‌دانند اما این روش دارای مزایایی نیز هست. درمانگر محیط غیرانتقادی، راحت و همدلانه‌ ای را فراهم می‌سازد که شخص مراجعه کننده، خود را برای نشان دادن و آشکار ساختن احساسات یا اعمالی که به استرس یا تنش در زندگیش انجامیده، راحت حس می‌کند. در بیشتر مواقع، همین در میان گذاشتن این عوامل فشار روحی با یک نفر دیگر، خود می‌تواند اثر مثبتی داشته باشد.

خطرات روان درمانی

به‌طور کلی، خطر و اثرات روان درمانی بسیار اندک است. اما از آنجا که ممکن است به‌ واسطه‌ آن احساسات و تجارب دردناکی کشف بشوند ممکن است از نظر احساسی، آزردگی پیش آید. چنانچه روان‌ درمان‌ گری ماهر بتواند نوع و شدت مشکل را به‌ درستی شناسایی کند، میزان خطرات و آزردگی‌ ها کاهش پیدا می‌کند. مهارت‌ های مواجهه با مشکلات می‌تواند ترس‌ ها و احساسات منفی را به حداقل برساند.

چکیده
روان درمانی یا درمان روانشناختی درمان اختلالات روانی، احساسی، شخصیتی و رفتاری با استفاده از روش‌ هایی مانند گفتگو کردن با شخص بیمار، گوش دادن به حرف‌ های بیمار و راهنمایی کردن او است. روان درمانی روشی است که توسط درمانگری آموزش دیده به شکل حرفه‌ ای، با توجه به خاستگاه «اختلال تحت درمان»، انجام گیرد. اصل اساسی در روان درمانی، رابطه عاطفی و انسانی است که بیمار و متخصص با یکدیگر برقرار می‌کنند. در جریان این رابطه بیمار تجارب و رفتارهای جدیدی فرا می‌گیرد که او را در برطرف کردن مشکلات و سازگاری با محیطش کمک می‌کند. امیدواریم از این مقاله نیز نهایت استفاده را برده باشید.