زندگینامه نیکولا تسلا فیزیکدان
نیکولا تسلا، یکی از بزرگ ترین دانشمندان اهل صربستان، و همچنین یکی از تاثیرگذارترین شخصیت های قرن بیستم است که کمتر کسی از نقش مهم او در تاریخ الکتریسیته آگاهی دارد. نیکولا تسلا دارای شخصیت عجیب و غریب و مرموزی بود که او را در مرز یک «دانشمند دیوانه» و یک «نابغه ی خلاق» قرار می دهد.
نیکولا تسلا (به انگلیسی: Nikola Tesla) زاده ۱۰ ژوئیه ۱۸۵۶ در امپراتوری اتریش-مجارستان – متوفی ۷ ژانویه ۱۹۴۳ در نیویورک در ایالت نیویورک، مخترع، مهندس برق و مهندس مکانیک صربی الاصل آمریکایی است. وی بیشتر به دلیل سهمش در طراحی سیستم نوین برقرسانی براساس جریان متناوب (AC) شناخته میشود. تسلا از اینکه جریان متناوب برای اولین بار در صندلی الکتریکی به منظور اعدام قرار گرفت بسیار ناراحت بود. وی همچنین طراح تولید برق در آبشار نیاگارا نیز بود. به پاس خدمات وی یکای SI میدان مغناطیسی را با تسلا نشان میدهند.تسلا پیش از مهاجرت به آمریکا، در زمینهٔ مکالمه از راه دور و مهندسی برق تجاربی کسب کرده بود. وی در سال ۱۸۸۴ به ایالات متحدهٔ آمریکا مهاجرت کرد تا در شهر نیویورک برای توماس ادیسون مشغول به کار شود. تسلا پس از مدتی کوتاه با کمک حامیان مالی فعالیت مستقل خود را آغاز و با احداث آزمایشگاهها و کارخانههایی، اقدام به تولید طیف گستردهای از محصولات الکتریکی کرد. حق امتیاز موتور القایی و ترانسفورماتور جریان متناوب که از اختراعات ثبت شدهٔ تسلا هستند، توسط جورج وستینگهاوس، که برای مدت کوتاهی نیز تسلا را به عنوان مشاور خود استخدام کرده بود، خریداری شد. فعالیتهای تسلا در سالهای آغازین توسعه توان الکتریکی همچنین منجر به وارد شدن او در اختلافات شرکتی بر سر اتخاذ جریان متناوب یا جریان مستقیم به عنوان استاندارد انتقال توان الکتریکی شد. از این اختلافات به نام جنگ جریانها یاد میشود. لازم است ذکر شود که ایدهٔ جریان متناوب تسلا، نظریهٔ جریان مستقیم ادیسون را مغلوب کرد و یکی از بارزترین دلایل آن هم همین ترانسفورماتورها (مبدلهای ولتاژ) بودند. با استفاده از جریان برق متناوب امکان تبدیل ولتاژهای مختلف به یکدیگر فراهم میشود که این برگ برندهٔ جریان متناوب بود.
تسلا امروزه مخترع رادیو و نیز «مخترع قرن بیستم» شمرده میشود.تسلا حداقل در سه کشور، کرواسی، صربستان و ایالات متحده آمریکا به عنوان قهرمانی ملی مورد تجلیل است.
زندگی خصوصی نیکولا تسلا
نکته قابل توجه در زندگی شخصی تسلا این است که وی هیچ گاه ازدواج نکرد و یک دوستی بسیار نزدیک با مارک توین داشته است. نیکولا تسلا بسیار کم خواب بود به گونه ای که خودش گفته بود هرگز بیشتر از 2 ساعت نخوابیده است!
تسلا به گیاهخواری علاقه فراوانی داشت و رژیم غذایی خود را به نان، آب، شیر، عسل و سبزیجات محدود کرده بود. او دچار اختلال وسواسی جبری شده بود و به کبوترهای پارک مرکزی نیویورک، بسیار علاقه مند بود؛ و یکی از سرگرمی های تسلا نجات کبوترها و مراقب از پرندگان آسیب دیده بود.وی همیشه عقیده داشت که می شود الکتریسیته را به صورت بی سیم انتقال داد ولی ضمن تلاش بسیاری که در این راه کرد هیچ گاه نتوانست به موفقیت دست یابد.
استخدام نیکولا تسلا در شرکت ادیسون
نکات جالب در سال ۱۸۸۲، پوشکاش تسلا را برای کار در شعبهی پاریس شرکت بینالمللی ادیسون اعزام کرد. زمینهی اصلی کار شرکت ادیسون، طراحی، نصب و اجرای سیستمهای روشنایی داخلی با لامپ رشتهای بود. تسلا در شعبهی ایوری سور سن (Ivry Sur Seine) این شرکت مشغول به کار شد. او که استعداد بالایی در فراگیری علوم جدید داشت، تجربیات زیادی در مدت کار در این شرکت فراگرفت. مدیران شرکت ادیسون که متوجه استعداد بالای او شده بودند، مسئولیتهای بیشتری از جمله طراحی دینام و موتورهای پیشرفته را به او واگذار کردند. تجهیزات شعبههای دیگر شرکت ادیسون که نیاز به تعمیر داشتند نیز برای تسلا ارسال میشدند.
مهاجرت نیکولا تسلا به آمریکا
در سال ۱۸۸۴، مدیر شعبهی پاریس شرکت ادیسون یعنی چارلز بچلر (Charles Bachelor) برای مدیریت کارخانهی Edison Machine Works به نیویورک فراخوانده شد. او تسلا را نیز به این مهاجرت دعوت کرد. تسلا هم دعوت او را پذیرفت و در همان روزهای اول رسیدن به نیویورک، در کارخانهی بزرگ ادیسون مشغول به کار شد. کارخانهای با کارگران و مهندسان متعدد و ماشینآلات پیشرفته که برای ساخت تجهیزات بزرگ الکتریکی در مقیاس شهری فعالیت میکرد. تسلا در این کارخانه نیز مانند شعبهی پاریس وظیفهی حل مشکلات نصب و اجرای ژنراتورها را بر عهده داشت.تسلا در سالهای فعالیت در کارخانهی بزرگ ادیسون، چند بار با موسس آن یعنی توماس آلوا ادیسون، دیدارهایی کوتاه داشت. یکی از این دیدارها زمانی بود که نیکولا تا دیروقت برای تعمیر یک ژنراتور در کارخانه مشغول بود و ادیسون و بچلر که در حال صحبت با یکدیگر بودند، او را دیدند.
تسلا در مصاحبهای گفته بود زمانی که ادیسون متوجه شده او تا دیروقت روی پروژه کار میکرده است، به بچلر گفته که او فردی بسیار عالی برای شرکت است.یکی از پروژههایی که تسلا در شرکت ادیسون بر عهده داشت، بهبود لامپهای قوس الکتریکی این شرکت برای نصب در محیطهای شهری بود. این لامپها که به ولتاژ بسیار بالایی نیاز داشتند، با سیستمهای آن زمان کارخانهی ادیسون قابل راهاندازی نبودند و این یک شکست برای شرکت بود. تسلا این لامپها را بهبود بخشید اما طرحهای او هیچگاه عملی نشدند. دلیل این امر نیز میتواند بهبود سیستم ولتاژ شهری یا قرارداد ادیسون با کارخانهای دیگر برای تولید لامپها باشد.تسلا پس از ۶ ماه کار در کارخانهی بزرگ ادیسون، آن را ترک کرد. دلایل ترک این شرکت هنوز به طور روشن مشخص نشدهاند. احتمال زیادی که در مورد دلایل این تصمیم وجود دارد، بدقولیهای شرکت ادیسون و مدیر مستقیم تسلا در اهدای پاداش به او است. تسلا در چند مصاحبه و یادداشت، از قولهای پاداشی صحبت کرده که برای اختراع و ساخت تجهیزات جدید به او داده شده اما هیچگاه عملی نشده است. او در جایی گفته که مدیران ادیسون، پس از انجام کارها این پیشنهادها را شوخی دانسته و به او گفتهاند که هنوز فرهنگ شوخطبعی آمریکایی را درک نکرده است. به هر حال تسلا در ۴ ژانویهی ۱۸۸۵ از شرکت ادیسون استعفا داد.
کارخانه ساخت تجهیزات روشنایی الکتریکی نیکولا تسلا
به محض ترک کردن شرکت ادیسون، تسلا روی ثبت پتنت سیستمهای روشنایی قوس الکتریکی کار کرد. او از لامول سرل، وکیل ثبت اختراع ادیسون، برای ثبت پتنتش کمک خواست. سرل نیز او را به ۲ تاجر شناخته شده به نامهای رابرت لین و بنجامین ویل معرفی کرد و در نهایت، به کمک این دو سرمایهگذار، کارخانهی ساخت تجهیزات تسلا (Tesla electric Light & Manufacturing) شروع به کار کرد. در سال اول، تسلا روی ساخت و توسعهی ژنراتور DC پیشرفتهی خود کار کرد و آن را برای اولین بار در نیوجرسی و در محل کارخانه به راه انداخت. فناوری پیشرفتهی ژنراتور تسلا، رسانههای فناوری آن روز را به تمجید از او واداشت.پس از مدتی که از شروع به کار کارخانه گذشت، سرمایهگذاران در سال ۱۸۸۶ به این نتیجه رسیدند که بخش ساخت و تولید آن، بازدهی کافی ندارد و به همین دلیل تصمیم گرفتند این کارخانه را رها کنند. آنها یک شرکت دیگر تاسیس کردند و تسلا را تنها گذاشتند. نیکولا تسلا که امتیاز پتنتهای خود را نیز به خاطر اهدا به کارخانه از دست داده بود، در این سال با سختیهای زیادی مواجه شد و مجبور شد حتی به عنوان تعمیرکار، شغلهایی پارهوقت قبول کند. او از این سال به عنوان یکی از سختترین سالهای عمرش یاد کرده و در جایی گفته است:احساس میکردم تمام مطالعات حرفهایم در زمینههای مختلف علمی از جمله برق، مکانیک و حتی ادبیات، مسخره و بیهوده بودهاند.
شرکت برق نیکولا تسلا
نیکولا تسلا در سال ۱۸۸۶ با آلفرد بروان، سرپرست شرکت Western Union و چارلز پک، که وکیل بزرگی در شهر نیویورک بود، دیدار کرد. این ۲ نفر سابقهی زیادی در راهاندازی شرکتهای مختلف و معرفی ایده به سرمایهگذاران داشتند. آنها که ایدههای جدید تسلا در مورد موضوعات مختلف از جمله موتورهای حرارتی مغناطیسی را در آن زمان دیده بودند، پیشنهاد جذب سرمایهگذار و پیگیری پتنتها را به او ارائه کردند. سرانجام شرکت برق تسلا (Tesla Electric Company) در آوریل سال ۱۸۸۷ تاسیس شد. در قرارداد این شرکت، سود ثبت پتنت های تسلا، به ۳ قسمت تقسیم میشد. یک بخش به تسلا، یک بخش به پک و براون و یک بخش نیز برای افزایش سرمایه استفاده میشد. آنها در ابتدا یک آزمایشگاه در منهتن نیویوک تاسیس کردند تا تسلا بتواند در آن روی ژنراتورها، موتورها و دیگر تجهیزات برقی آزمایش انجام دهد.
اختراع موتور القایی توسط نیکولا تسلا
در سال ۱۸۸۷، تسلا موتوری القایی اختراع کرد که از برق جریان متناوب استفاده میکرد. این نوع از جریان الکتریسیته در آن سالها در حال توسعه بود و ولتاژ بالا در مسافتهای طولانی، از مزیتهای خاص آن بود. موتور تسلا برای گردش از جریان چندفازی استفاده میکرد. این جریان برای گردش موتور، یک میدان مغناطیسی دوار ایجاد میکرد. این موتور برای فعالیت خود به کموتاتور یا جابجاگر جهت جریان نیازی نداشت و در نتیجه به سادگی عمل میکرد.پس از ثبت پتنت موتور القایی، مشاوران تسلا به او پیشنهاد دادند که آن را بهصورت عمومی به نمایش بگذارد. آنها در ۱۶ می سال ۱۸۸۸، موتور را در انجمن مهندسان برق آمریکا به نمایش گذاشتند. مهندسان شاغل در شرکت وستینگهاوس، محصول تسلا را دیده و آن را به جورج وستینگهاوس گزارش دادند. شرکت وستینگهاوس مدتها بود که به دنبال موتوری با انرژی برق متناوب میگشت و اختراع تسلا میتوانست کمک بزرگی برای آنها محسوب شود.در نهایت پیشنهاد خرید پتنت به تسلا و وکلایش ابلاغ شد و آنها حق استفاده از این پتنت را به قیمت بالایی به شرکت Westinghouse فروختند. طبق آن قرارداد، ۶۰ هزار دلار بهصورت نقدی و سهام و ۲.۵ دلار بابت هر اسب بخار انرژی تولید شده توسط هر موتور به تسلا و همکارانش پرداخت میشد. علاوه بر آن، شرکت وستینگهاوس، نیکولا را به مدت یک سال و با حقوق بالای ۲ هزار دلار در ماه (برابر با ۵۳ هزار دلار کنونی) استخدام کرد تا به عنوان مشاور بخش برق و ساخت و تولید کارخانه در آزمایشگاههای پیتزبورگ مشغول به کار شود.پس از مدتی که از قرارداد تسلا و وستینگهاوس گذشت، رقابت میان شرکتهای الکتریکی ادیسون، وستینگهاوس و تامپسون-هیوستون شدت گرفت و پس از آن نیز، دوران رکود اقتصادی دههی ۱۸۹۰ فرارسید. در این دوران، وستینگهاوس نمیتوانست به تعهدات خود در قبال تسلا عمل کند و مدیر آن با معذرتخواهی از او، اعلام کرد که تسلا باید مطالباتش را از این پس از بانکها درخواست کند. در نهایت تسلا قرارداد خود را با شرکت لغو کرد. ۶ سال بعد، وستینگهاوس پس از عقد قراداد اشتراک پتنت با شرکت جنرال الکتریک (که از ادغام ادیسون و تامپسون-هیوستون ایجاد شده بود)، ۲۱۶ هزار دلار برای خرید حق استفاده از پتنت، به تسلا پرداخت کرد.
نکاتی که شاید در مورد نیکولا تسلا ندانید
در ادامه قصد داریم شما را با برخی از نکته های جالب درباره این دانشمند نامی آشنا کنیم:
1- یکی از آزمایشگاه های این دانشمند در لانگ آیلند به موزه تبدیل شده است. یک شرکت خصوصی در سال 2013 میلادی این ساختمان که برای سال های متعدد بدون استفاده مانده بود را خریداری کرد و سپس آن را به یک مرکز آموزشی و موزه تبدیل نمود.
2- نیکولا تسلا هیچ گاه به دنبال کسب ثروت نبود و ضمن دستیابی به دستاوردهای مهم و تاثیرگذار خود، هیچ وقت ازنظر مالی با مشکل مواجه نشد.
3- نیکولا تسلا به خاطر راه اندازی آزمایشگاه Wardenclyffe در سال 1901 میلادی از سوی J. Pierpont Morgan کمک مالی دریافت نمود. لازم به ذکر است که این آزمایشگاه شامل یک برج تسلا به ارتفاع 56 متر و یک فرستنده گنبدی شکل مسی که قطر تقریبی آن 19 متر بود می باشد که در بالای آن قرار داشت.
4- جالب است بدانید که به لطف تلاش های این دانشمند، امروزه شارژرهای بی سیم برای تلفن های هوشمند و مسواک های برقی تولید شده اند.
5- بعد از مرگ این دانشمند، به دلیل ادای احترام به نیکولا تسلا، واحد اندازه گیری قدرت میدان مغناطیسی را «Tesla» نام گذاری کرده اند. همچنین موتور اتومبیل های الکتریکی به دلیل تاثیر این مخترع در اختراع موتور الکتریکی، موتور تسلا نام گذاری شده است.
6- نخستین نیروگاه برق آبی جهان توسط وی در آبشار نیاگارا ایجاد شد. ایجاد این نیروگاه برقی، به مدت سه سال به طول انجامید.
7- نیکولا تسلا همیشه از پدر و مادر خود به عنوان یک عامل تاثیرگذار در اختراعات خود نام برده است و از مادر خود به عنوان یک مخترع بزرگ یاد کرده است.
8- حق امتیاز موتور القایی و ترانسفورماتور جریان متناوب که توسط نیکولا تسلا اختراع و به ثبت رسیده بود، به وسیله ی جورج وستینگهاوس، که برای مدت زمان کمی نیکولا تسلا را به عنوان مشاور خود استخدام کرده بود، خریداری گردید.
9- نیکولا تسلا بنیان گذار فناوری هایی است که منجر به اختراع کامپیوتر، گوشی های همراه هوشمند، لامپ های فلورسنت و نئون، ریموت کنترل، انتقال بی سیم اطلاعات، لیزر، اشعه ایکس، علم رباتیک و … شد. جریان برق متناوبی که در خانه ها از آن استفاده می کنیم، به واسطه ی تلاش های این دانشمند به دست آمده است.
چکیده
نيكولا تسلا در سال 1856 در Austria _ Hvngary متولد شد و در سال 1884 به عنوان يك فيزيكدان به U.S مهاجرت كرد. او پيشگام توليد، انتقال و استفاده از جريان الكتريكي متناوب (AC) شد، كه ميتواند در مقايسه با جريان مستقيم، در فواصل بسيار بزرگتري منتقل شود.نیکولا تسلا یکی از تاثیرگذارترین مخترعین و نوابغ تاریخ بود که در کنار مسلط بودن به 8 زبان و توسعه جریان الکتریسیته متناوب به عنوان جایگزینی به مراتب کارآمدتر برای برق تکسو، چیزی در حدود 300 اختراع مختلف را به نام خود ثبت کرد.نیکولا تسلا در ۷ ژانویهی سال ۱۹۴۳ در سن ۸۶ سالگی از دنیا رفت. او روز آخر عمر خود را در اتاق ۳۳۲۷ هتل نیویورکر گذراند و جسدش ۲ روز بعد توسط خدمتکار هتل پیدا شد. خواهرزادهی او تلاش زیادی کرد تا داراییهای تسلا را به زادگاهش بازگرداند و این اتفاق در سال ۱۹۵۲ رخ داد و ۸۰ صندوق بزرگ، تمام آنچه از داراییهای تسلا مانده بود را به بلگراد بازگرداندند. در سال ۱۹۵۷ نیز خاکستر نیکولا تسلا از آمریکا به بلگراد منتقل شد و از آن روز در یک گوی طلایی در موزهی نیکولا تسلا نگهداری میشود. از مرگ نیکولا تسلا تاکنون، شرکتها، گروهها، مکانها و جوایز متعددی به نام این دانشمند بزرگ ثبت شدهاند.