روش های درمان کمال گرایی ، کمال گرایی یکی از بزرگترین موانعی است که در مسیر رسیدن به موفقیت، سر راه ما قرار دارد. تا الآن چند بار شده که میخواستید در راهی قدم بردارید ولی یک نیرویی مانع حرکت شما شده؟ چقدر شروع کارهایتان را به خاطر دلایل غیر قابل قبول عقب انداختید؟ چند بار همین شروع نکردن باعث شده که دیگر سراغ کاری که میخواستید نروید و فقط حسرتش را بخورید؟ در راز ثروت با روش های درمان کمال گرایی و.. آشنا شوید.
تعریف کمال گرایی
کمال گرایی به طور دقیق یعنی “استانداردی بالا برای خودم یا دیگران وضع کنم، در حالی که ضررهای آن بیشتر از سودهایش است.”
احتمالاً الان به این فکر فرو رفتید که چقدر من این ویژگی را دارم یا داشتم و چقدر من را از زندگی عقب انداخته؟
چون اگر کمال گرا نبودید میتوانستید الآن جایگاه بهتر و ویژه تری نسبت به حال حاضر خودتان داشته باشید.
فرق کمال گرایی با کامل گرایی
کلمه کمال گرایی یعنی فرد همیشه سعی میکند کارهایش به بهترین نحو ممکن انجام شود و نقطه ضعف هایی که دارد را به مرور برطرف کند.
کامل گرایی یعنی کسی که تا همه چیز کامل نباشد کارش را شروع نمیکند و احتمالاً هیچ وقت هم نمیتواند کار را شروع کند. چون اصلاً هیچ آدم و کار کاملی وجود ندارد!
اما چون اکثر افراد از این دو کلمه جا به جا استفاده میکنند، اجازه دهید ما هم کمال گرایی را یک ویژگی بد درنظر بگیریم.
در واقع تفاوت افراد کامل گرا با کمال گرا در همین شروع کردن یا نکردن است.
اجازه دهید این نکته را با یک مثال، دقیق تر برایتان توضیح دهم:
تصور کنید یک نفر میخواهد تبدیل به استادی حرفه ای شود. این فرد میتواند ۲ راه را انتخاب کند.
راه اول: بعد از اینکه آموزش های ضروری را یاد گرفت، تدریس را شروع کند و سعی کند به مرور خودش و تدریسش را کامل کند.
و راه دوم: میتواند انقدر صبر کند تا تبدیل به یک استاد کامل شود و بعد شروع کند.
صفات اخلاقی بد یک فرد کمال گرا
روش های درمان کمال گرایی
۱٫ ترس از ریسک کردن
در مقاله ریسک پذیری مفصلاً توضیح دادیم که ترس از ریسک کردن، یک چیز کاملاً طبیعی است و اصلاً ار کسی از ریسک کردن نترسد درست نیست!
اما این که کلاً ریسک را کنار بگذاریم و بخواهیم در منطقه امن خودمان حرکت کنیم، اشتباه بزرگی مرتکب میشویم و آن وقت خودمان، باعث عدم موفقیتمان هستیم.
افراد کمال گرا هم دقیقاً همین طور هستند. یعنی فکر میکنند به هیچ وجه نباید ریسک کنند و باید در منطقه امن ذهن خوشان باقی بمانند. همین تفکر اشتباه، اولین عامل عدم موفقیت آنهاست.
۲٫ ترس از انتقاد کردن دیگران
یک نکته عجیبی که گاهی اوقات به ذهنم خطور میکند، این است که چرا وقتی یک نفر از ما انتقاد میکند ناراحت میشویم و اصلاً باب میلمان نیست!
وقتی ما مورد انتقاد قرار میگیریم، نه تنها اتفاق بدی برایمان نمیافتد، بلکه نقاط ضعف اخلاقی و کاری خودمان را میشناسیم و باید از فردی که از ما انتقاد کرده تشکر هم بکنیم.
اما متأسفانه افراد کمال گرا از انتقاد متنفرند.
۳٫تنبلی و اهمال کاری
روش های درمان کمال گرایی
جمله جالبی که در رابطه با کمال گرایی هست، این است که میگویند: کمال گرایی همان اهمال کاری است که با کفش های زیبا میآید!
همان طور که گفتم افراد کمال گرا به این بهانه که من هنوز کامل نیستم کاری را شروع نمیکنند و این هم نوعی از تنبلی و اهمال کاری است! در حالی که شاید خودشان هم از این مورد خبر نداشته باشند!
۴٫کاهش اعتماد به نفس
کمال گرایی دشمن سرسخت اعتماد به نفس است.
دلیلش هم این است که افراد کمال گرا معمولاً کاری را انجام نمیدهند و فکر میکنند هنوز به درجه ای که باید برسند نرسیدند و نمیتوانند آن کار را انجام دهند.
انواع کمال گرایی نابهنجار
روش های درمان کمال گرایی
کمال گرایی خودمدار
این افراد افراطی موشکاف و انتقادگر هستند به گونهای که نمیتوانند اشتباهات یا شکستهای خود را در جنبههای مختلف زندگی بپذیرند آنها با داشتن معیارهای بالای غیرواقعی، کوششهای اجباری و تفکر همه یا هیچ وضعیت بسیار دشواری را به خود تحمیل میکنند و اغلب روی اشتباهات گذشته تمرکز دارند.
کمال گرایی دیگرمدار
این بعد از کمال گرایی در برگیرنده انتظارات بالا برای عملکرد دیگران میباشد. مانند گرایشهای کمالگرایانۀ والدین برای فرزندان که گاها با خشونت و سرزنش همراه است بیانگر همین نوع تمایل به داشتن انتظارات افراطی و ارزشیابی انتقادی از دیگران است.
کمال گرایی جامعه مدار
در این نوع کمالگرایی شخص به خود تحمیل میکند که باید توقعات و انتظاراتی را برآورده سازد تا مورد تأیید و پذیرش دیگران قرار گیرد.
باورهای غیر منطقی کمال گرایان نابهنجار
روش های درمان کمال گرایی
نیاز به تایید
همه افراد مهم در زندگی من، باید مرا تایید کنند و دوستم بدارند.
انتظارات بیش از اندازه از خود
من باید در تمام زمینهها کاملاً با کفایت و شایسته باشم در غیر اینصورت فرد بی ارزشی هستم.
مستعد سرزنش
اگر من یا دیگران بد و شرور هستیم باید تنبیه شویم.
درماندگی عاطفی
علت تمام ناخوشیها و بدبختیهای من و یا دیگران تابع شرایطی است که من کنترلی بر آنها ندارم.
نگرانی بیش از اندازه
حتی اگر رخداد چندان تهدید کننده یا خطرناک نباشد، من باید نگران شوم.
پرهیز از مشکلات
فرار از مشکلات برایم آسانتر از درگیر شدن با آنها است.
وابستگی
من به شخصی قویتر از خودم نیاز دارم تا بر او تکیه کنم.
درماندگی
تنها گذشته من است که تعیین کننده رفتارهای فعلیام است و اگر چیزی در گذشته من تاثیر گذاشته، اثرش همیشه باقی خواهد بود.
انواع کمال گرایی مثبت و منفی
کمالگرایی مثبت
یک کمال گرای مثب سعی در انجام کار به درست ترین شکل ممکن دارد اما در این تلاش خود افراط نمیکند . این افراد بیشترین سعی خود را میکنند بدون آن که ارزش خود را گم کنند و آن را فقط در کاری که قرار است انجام دهند ببیند. بیشتر افراد موفق از جمله پزشکان و دانشمندان و افراد مشهور و …. در این دسته قرار دارند
کمالگرایی منفی
امروزه منظور بیشتر روانشناسان از انواع کمال گرایی همان کمال گرایی منفی میباشد و ما هم در این مقاله به شکل عمده در مورد کمال گرایی منفی صحبت کرده ایم . افراد مبتلا به کمال گرایی منفی عموما فاد اعتماد به نفس لازم هستند . این افراد همیشه بیشترین سعی خود را میکنند تا همه چیز به شکل افراطی ای درست پیش برود و به ریز ترین جزئیات بی اهمیت از جمله نظر دیگران میپردازند و همیشه خود و دیگران را تحت فشار قرار میدهند
مشلات ناشی از انواع کمال گرایی
خلاقیت
کمال گرایی به دلیل ماهیت حرکت رو به جلوی مطلق خود باعث میشود که خلاقیت و رویا پردازی فرد کم شود و به مرور زمان از بین برود و به نوعی در میان مدت قدرت ریسک را به همراه خلاقیت از فرد میگیرد چرا که به جای استفاده از خلاقیت و شناخت راه ها فرد را فقط به سمتی که از قبل درست تعین شده سوق میدهد
اعتماد به نفس
افراد کمال گرا مدام خود را در چالش بهتر شدن میبینند . به نوعی افراد کمال طلب ارزش چیزی که دارند و چیزی که هستند را گم میکنند و برای همیشه از دست میدهند و ارزش خود را در چیزی میبیند که قرار است به دست بیاورند نه چیزی که هستند و دارند و بنا بر این همیشه خود را کم و بی ارزش میبینند
تعلل در شروع و حرکت
افراد کمال گرا به دلیل حالت کمال طلبی خود همیشه منتظر بهترین و رویایی ترین موقعیت هستند بنا بر این زمان زیادی را نابود میکنند و از کار های خود عقب میمانند
نشانه ها و ویژگی افراد گمال گرا
۱- هداف سخت یا غیرواقعبینانه دارید. اگر نتوانید بهترین باشید، گاهی تسلیم میشوید و آن هدف را رها میکنید.
۲- به هر اشتباهی بهعنوان شکست نگاه میکنید و اگر کسی، کار یا پروژهای را بهتر از شما انجام دهد، شما احساس شکست میکنید. همچنین، ممکن است اشتباهاتتان را از دیگران مخفی کنید.
۳- معمولا کارتان را دیر تحویل میدهید، چون دائم در حال بازبینی آن هستید و تعلل میکنید.
۴- وقتی مطابق تعریف خودتان از کمال، به هدفی که میخواهید نمیرسید، احساس ناراحتی میکنید.
۵- ریسک کردن را دوست ندارید، چون هیچ تضمینی وجود ندارد که با ریسک پذیری بتوانید کارتان را کامل و بدون عیب و نقص انجام بدهید.
۶- شما از فرایند یادگیری و کار لذت نمیبرید، چون فقط نگران نتیجه هستید.
برخی ازویژگی های منفی افراد کمال گرا
روش های درمان کمال گرایی
۱- نیاز به تایید: “همه افراد مهم در زندگی من، باید مرا تایید کنند و دوستم بدارند”.
۲- انتظارات بیش از اندازه از خود: “من باید در تمام زمینه ها کاملاً با کفایت و شایسته باشم در غیر اینصورت فرد بی ارزشی هستم”.
۳- مستعد سرزنش: “اگر من یا دیگران بد و شرور هستیم باید تنبیه شویم”.
۴- درماندگی عاطفی: “علت تمام ناخوشی ها و بدبختی های من و یا دیگران تابع شرایطی است که من کنترلی بر آنها ندارم”.
۵- نگرانی بیش از اندازه: “حتی اگر رخداد چندان تهدید کننده یا خطرناک نباشد، من باید نگران شوم”.
راهکار های درمان کمال گرایی
۱. پریز کمالگرایی را بکشید و یک ارزیابی دقیق انجام بدهید
۲. با پرهیز از قضاوت زودهنگام، تحملتان را برای رشد و ادامهی مسیر افزایش بدهید
۳. وقت و انرژی خود را بیشتر به کاری اختصاص بدهید که روی نتیجهی نهایی تأثیرگذارتر باشد
۴. فقط به مقصد فکر نکنید، از مسیر هم لذت ببرید
۵. از تفکر «همه یا هیچ» دست بکشید و در عوض به مفهوم «بعضی» روی بیاورید
۶. بدانید که اهمیت کارِ درحالانجام فقط به زمان حال محدود میشود و برای همیشه ادامه نخواهد داشت
۷. بهجای اینکه چشمتان را روی واقعیت ببندید، از اشتباهاتتان درس بگیرید
۸. ارتباط برقرار کنید، اما مقایسه نه
۲٫ کمال گرایی را تشخیص دهید
برای اینکه بدانید کمالگرا هستید یا نه، به این سوالات پاسخ دهید:
– برای رسیدن به استاندارهایتان دچار مشکل هستید؟
– ترس وحشتناکی از شکست خوردن دارید؟
– فکر میکنید که اشتباهات مثل میدان مین هستند؟
– به خاطر حساسیت زیاد روی کار، آخرین مهلت تحویل کار را از دست میدهید؟
– مردم به شما میگویند انتظارات غیرواقعی دارید؟
– اعتمادبهنفستان به دستاوردهای شما وابسته است؟
۳٫ یاد بگیرید چطور انتقادپذیر باشید
هیچکس دوست ندارد مورد انتقاد واقع شود. اما بعضی از مردم انتقادپذیرند، یعنی:
– آنها برای اینکه چه کسی انتقاد میکند ارزش قائل هستند و این سوال برایشان پیش میآید که چرا آن شخص انتقاد میکند.
– هرچیزی که برای بهبودشان مفید است، تشخیص میدهند و به کار میگیرند.
– انتقاداتی را که مفید نیستند، به راحتی دور می ریزند.
بقیهی مردم انتقادناپذیرها هستند، یعنی:
– احساس میکنند هر انتقادی، بدون توجه به اینکه از طرف چه کسی است، حمله به شخصیت و نظر دادن در مورد ارزش فردی آنهاست.
– به جای اینکه سعی کنند از انتقادها چیزی یاد بگیرند، فقط به خاطر اینکه از آنها انتقاد شده احساس بدی دارند.
– در ذهنشان بارها و بارها به انتقاد پاسخ میدهند.
کمالگرایان در دستهی دوم جا دارند: انتقاد آنها را نابود میکند. پس برای اینکه از انتقاد فرار کنند، همیشه بیشتر و فراتر از انتظارات ظاهر میشوند. فکرشان این است که آنقدر دقیق باشند که جایی برای انتقاد باقی نماند.
اما میدانید که! هر چقدر هم سعی کنید کارتان را بدون نقص انجام دهید، مردم همیشه راهی برای مخالفت، انتقاد و اشاره به نکاتی برای بهبود کار شما پیدا میکنند.
بنابراین، به جای اینکه سعی کنید به هر قیمتی از انتقاد فرار کنید، فکر نمیکنید اگر انتقادپذیر باشید راحتتر است؟
۴٫ تفاوت بین تلاش زیاد و کمال گرایی را بدانید
راهکار های درمان کمال گرایی
اینکه میخواهید خودتان را بهتر کنید – چه بخواهید وزن کم کنید، چه بخواهید سرعت دویدنتان را زیاد کنید، چه بخواهید کتابهای بیشتری بخوانید یا سخنرانی عمومی بهتری داشته باشید- خیلی خوب است. اما تلاش زیادِ سالم با کمال گرایی متفاوت است.
برن برون، محقق و نویسندهی آمریکایی تلاش سالم را به عنوان تلاشی برای رسیدن به بهترینها تعریف میکند. یعنی، از خودتان راضی هستید و میدانید که میتوانید بهتر بشوید.
از طرف دیگر، کمال گرایی از احساسی میآید که میگوید که هیچچیز به اندازهی کافی خوب نیست. کمالگراها فکر میکنند اگر به استاندارد X یا Y برسند، آخرش میتوانند حس خوبی به خودشان داشته باشند.
به بیان دیگر، تلاش سالم یعنی برای خودتان ارزش قائل شوید و سعی کنید از همهی پتانسیلهایتان استفاده کنید. کمال گرایی یعنی به خودتان بگویید که برای به اندازهی کافی خوب بودن باید به چیز خاصی برسید، و با این حرف به خودتان بیاحترامی میکنید.
۵٫ اهداف واقعگرایانه داشته باشید
اهداف واقع گرایانه- راهکار های درمان کمال گرایی
کمالگراها اهدافی انتخاب میکنند که رسیدن به آن اصلا امکانپذیر نیست. بعد از چند ماه عصبانی و مستاصل میشوند چون هرچه تلاش میکنند، هدفشان هنوز خارج از دسترس است. راهحل این است که اهداف واقعی تعیین کنید.
اهداف واقعی هم در دسترس نیستند و برای رسیدن به آنها باید کمی تلاش کنید، اما احتمال دستیابی دارند. وقتیکه به یک هدف واقعی رسیدید، یک هدف واقعیِ کمی سختتر انتخاب کنید. همینطور پیش بروید و خیلی زود خواهید دید که چقدر پیشرفت کردهاید.
۶٫ «ضروریها» و «نهچندان ضروریها» را تشخیص دهید
روش های درمان کمال گرایی
فرض کنید دنبال خانه میگردید. اولین کاری که باید بکنید این است که ویژگیهای «ضروری» را تعیین کنید. مثلا بگویید:
– سه اتاق خواب و دو سرویس بهداشتی
– آشپزخانهی بزرگ
– محلهی آرام
– ناحیهی مناسب از نظر مدرسه
– نورگیر
حالا ویژگیهای «نهچندان ضروری» را تعیین کنید. مثلا:
– شومینه
– استخر شنا
– حیاط
حالا دو گزینه دارید. یا میتوانید دنبال خانهای باشید که فقط ویژگیهای ضروری را داشته باشد، یا دنبال خانهای بگردید که هم «ضروریها» را داشته باشد هم «نهچندان ضروریها». آیا حاضرید هزینهی بیشتری بپردازید- هم از نظر وقت و هم قیمت- تا ویژگیهای «نهچندان ضروری» را هم داشته باشید؟
باید پیش از انجام هر کدام از کارهای زیر چند سؤال از خودتان بپرسید:
– گزارشی که باید به رئیستان تحویل دهید
– انجام دادن یک پروژه برای یک مشتری
– کوزهای که برای کلاس سفالگری درست میکنید؛ و غیره
سوالهایی که لازم است بپرسید اینها هستند: ویژگیهای «ضروری» کدامهاست؟ ویژگیهای «نهچندان ضروری» چطور؟
کمالگراها دوست دارند «غیرضروریها» را در همهی کارهایشان وارد کنند، در حالی که اکثر مواقع «ضروریها» کافی هستند.
فقط «نهچندان ضروری»هایی را در کارتان وارد کنید که ارزش وقت گذاشتن داشته باشند و وقت و منابع لازم برای دستیابی به آنها را در اختیار داشته باشید.
۷٫ استاندارهایتان را پایین بیاورید
استاندارهای بالا- شیوه های درمان کمال گرایی
یکی از مشکلات کمالگراها این است که استاندارهایشان خیلی بالاست. کمی استانداردهایتان را پایین بیاورید. به جای تصمیم برای انجام دادن ۱۰۰ درصدیِ یک کار، به یک تلاش ۹۰ درصدی هم راضی شوید. بعد ببینید چه اتفاقی میافتد:
– آسمان به زمین آمد؟
– رئیستان از اینکه پروژه به اندازهی کافی خوب نیست، ناراحت شد؟
– کسی شکایت کرد؟
– مشتری ناراضی بود؟
– عواقب جبرانناپذیری داشت؟
اگر همه چیز در تلاش ۹۰ درصدی شما خوب بود، سعی کنید استانداردتان را تا ۸۰ درصد پایین بیاورید. باز هم مشکلی وجود نداشت؟ پس باز هم کمی استاندارتان را پایینتر بیاورید.
۸٫ چیزهای جدید را امتحان کنید
شیوه های درمان کمال گرایی – درمان کمال گرایی
کمالگراها ترس وحشتناکی از اشتباه کردن دارند. این باعث میشود که از چیزهای جدید فرار کنند. یادتان باشد، اشتباه کردن است که باعث رشد ما میشود. بهعلاوه، تحمل اشتباهات مؤلفهی اصلی خلاقیت و ریسکپذیری است.
یکی از راههای غلبه بر ترس از اشتباه کردن، امتحان کردن چیزهای جدید است. وقتی یک چیز جدید یاد میگیرید با بینقص بودن فاصله زیادی دارید. در واقع نه تنها بینقص نیستید بلکه کاملا برعکس، اشتباه میکنید، زمین میخورید و حتی همه چیز را خراب میکنید.
وقتی به خودتان اجازه دهید در حوزههایی که تازهکار هستید اشتباه کنید، در تمام جنبههای زندگی احساس راحتتری نسبت به اشتباه کردن خواهید داشت.
۹٫ از هرچیزی که کمال گرایی شما را تقویت میکند فاصله بگیرید
چند وقت پیش از تلویزیون برنامهای پخش میشد که یک خانم زیبا را نشان میداد، این خانم یک جراح مغز و اعصاب نابغه بود. در یکی از بهترین دانشگاههای آمریکا تحصیل کرده بود و به چندین زبان مسلط بود. وقتی نشان داد که دونده ماراتن هم هست، کانال را عوض کردم.
دنیای اطراف ما استانداردهای واقعاً بالایی دارد:
– خبرههای تجارت همیشه به ما میگویند خدمات فراتر از عالی بدهید.
– تلویزیون و مجلهها پر از افرادی هستند که چهره و تیپ بینقصی دارند.
– همه در شبکههای اجتماعی وانمود میکنند که همسر عالی، بچههای عالی، خانهی عالی و شغل بینقصی دارند.
و تازه همهچیز به همینها هم ختم نمیشود. بنابراین باید از تمام محرکهایی که گرایشات کمالگرایانهی شما را تقویت میکنند فاصله بگیرید:
– مجلههایی نخوانید که به شما احساس بازنده بودن میدهند.
– در شبکههای اجتماعی افرادی را فالو نکنید که همیشه در حال تعریف کردن از زندگی عالیشان هستند.
– با افرادی معاشرت نکنید که باعث میشوند احساس کنید هیچ کاری را درست انجام نمیدهید.
نقش کمال گرایی در خانواده و زندگی فوق العاده – درمان کمال گرایی
در عوض:
– مطالبی بخوانید که به شما روحیه میدهند.
– افرادی را اطرافتان نگه دارید که شما را همانطور که هستید پذیرفتهاند و تشویقتان میکنند بهتر هم بشوید.
– افرادی را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید که به شما انگیزه و انرژی میدهند.
۱۰٫ قبول کنید هیچوقت کارتان تمام نمیشود
ممکن است که به وزن دلخواهتان برسید و در شغلتان موفق باشید، اما شریک زندگیتان شغلش را از دست بدهد و رابطهی شما تحت استرس ناشی از این موضوع قرار بگیرد. بعد که توانستید رابطهتان را به حالت عادی برگردانید، رئیستان عوض میشود و عادت کردن به شرایط جدید چندان راحت نیست و استعفا میدهید. چند ماه دنبال پیدا کردن کار هستید، وقتی یک کار خیلی خوب پیدا میکنید، میبینید که از وزنتان غافل شده بودید و چند کیلو اضافهوزن پیدا کردهاید.
میبینید؟ زندگی همینطور جریان دارد. حتی اگر بتوانید به جایی برسید که همهچیز کاملا بینقص باشد- تاکید میکنیم: اگر- با اطمینان میتوان گفت عمر چندان بلندی ندارد. برای غلبه بر کمال گرایی باید قبول کنید که هیچوقت کارتان تمام نمیشود.
۱۱٫ از سواری لذت ببرید
کمالگراها هیچوقت چشم از مقصد برنمیدارند، چون تنها چیزی که برای آنها اهمیت دارد مقصد است. در واقع آنقدر روی هدف تمرکز کردهاند که یادشان میرود از سواری لذت ببرند.
– اگر امروز نتوانستید ۱۰ کیلومتر بدوید، از اینکه ۶ کیلومتر دویدهاید راضی و خوشحال باشید.
– اگر هنوز از شغل اصلیتان راضی نیستید، از این که کسبوکار کوچک خودتان روزبهروز در حال رشد است احساس غرور کنید.
– اگر هنوز نمیتوانید سونات مهتاب بتهون را بزنید، از نواختن قطعات دیگری که یاد گرفتهاید نهایت لذت را ببرید.